Narzędzia sprawowania polityki ekologicznej w dziedzinie gospodarki odpadami

• Autorzy: Irena Agata Łucka
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Stymulowanie ochrony środowiska, to główne zadanie grupy instrumentów ekonomicznych. Coraz mniejszą rolę będą odgrywać bodźce finansowe dla egzekucji prawa, pomimo, że ich działanie jest znaczące. Kary ekologiczne stanowią materialną uciążliwość zarówno dla właścicieli przedsiębiorstw, jak i dla jego pracowników. Polityka ekologiczna państwa przewiduje, że w przyszłości kary będą instrumentem działającym jednorazowo, jako ostrzeżenie. Opłaty, w tym opłaty produktowe, oznaczają rozszerzenie zasięgu rzeczywistego stosowania zasady zanieczyszczający płaci, implikują one objęcie tą zasadą wszystkich wytwórców określonych, ekologicznie uciążliwych dóbr. Ponadto należy podkreślić, że opłaty niejako uzupełniają tradycyjny system instrumentów ekonomicznych, spośród których, większość adresowana jest nie do konsumentów, lecz do wytwórców dóbr i usług. W najbliższej przyszłości wszystkie instrumenty ekonomiczne będą sukcesywnie doskonalone i aktualizowane pod kątem gospodarki rynkowej i staną się stałymi narzędziami polityki państwa w dziedzinie ochrony środowiska. Rozszerzenie zakresu opłat, zgodne z zasadą sprawiedliwości dystrybucyjnej, pozwolą na objęcie odpowiedzialnością za wprowadzanie zanieczyszczeń do środowiska wszystkich podmiotów, które takie zanieczyszczenia generują. Nadanie tym instrumentom siły bodźcowej doprowadzi w konsekwencji do powstania czynnika ograniczającego emisję zanieczyszczeń, a więc sprzyjającego ograniczanie konsumpcji dóbr ekologicznie uciążliwych. Instrumenty ekonomiczne powinny być postrzegane jako czynnik wzmacniający oddziaływanie środków regulacji bezpośredniej, przez co mogą one znacznie obniżyć koszty osiągnięcia założonych w polityce ekologicznej celów i priorytetów. Ich głównym celem powinno stać się, aby działania szkodliwe dla środowiska były zdecydowanie nieopłacalne, a co za tym idzie, nieefektywnie ekonomicznie. Przy projektowaniu systemu instrumentów ekonomicznych, a w szczególności systemu opłat, powinny być brane pod uwagę kryteria i warunki, których spełnienie jest istotne z punktu widzenia skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona środowiska; Narzędzia polityki gospodarczej; Gospodarka odpadami; Opłaty za odpady komunalne

EN

Environmental protection; Economic policy instruments; Waste management; Commercial wastes charges

• Czasopismo: Polityka Gospodarcza
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 13
• Strony: 443--456

Twórcy

autor

Irena Agata Łucka

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Baranowska-Dutkiewicz B., Problem ubezpieczeń ekologicznych na tle zagrożeń środowiskowych w Polsce, "Wiadomości Ubezpieczeniowe", 1993, nr 10-12.
• Beblo W., Ochrona powietrza w województwie katowickim, "Rzeczpospolita" (dodatek ekologiczny nr 2), 1993, nr 47.
• Buttgereit R., Ökologische und ökonomische Funktionsbedingungen umweltökonomischer Instrumente, Verlag E. Schmidt, Berlin 1991.
• Czaja S., B. Fiedor, A. Graczyk, Z. Jakubczyk, Opłaty produktowe i depozyty ekologiczne, PIN, Opole 1996.
• Dales J. H., Pollution, Property and Process, Toronto University Press, Toronto 1968.
• Fiedor B., A. Graczyk, Czystsze powietrze przy niższych kosztach, "Ekoprofit", 6/2001.
• Fiedor B., A. Graczyk, "Przy minimalnym koszcie społecznym, "Ekoprofit", 3/2001.
• Fiedor B., Informacyjne uwagi rynku zbywalnych uprawnień do emisji zanieczyszczeń, "Ekonomia i środowisko", 1/1998.
• Fiedor B., Opłaty produktowe jako ekonomiczny instrument internalizacji środowiskowych niekorzyści zewnętrznych - istota, funkcje, cele, w: Instrumenty rynkowe w ochronie środowiska, Europejskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych, "Ekonomia i Środowisko", nr 29, Wrocław 2002.
• Fiedor B., S. Czaja, A. Graczyk, Z. Jakubczyk, Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2002.
• Folmer H., L.Gabel, H. Opschoor "Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych", Wyd. Krupski i S-ka, Warszawa 1996.
• Górka K., B. Poskrobko, W. Radecki, Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, PWE, Warszawa 1998.
• Indeka L., M. Karaczun, Człowiek a środowisko przyrodnicze, Wyd. Bellona, Warszawa 1995.
• Jabłoński J., Wybrane problemy zarządzania środowiskowego, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 1999.
• Kudełko M., W. Suwała, Analiza wpływu wprowadzenia w Polsce opłat produktowych i depozytów na koszty funkcjonowania podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych oraz poziom inflacji, "Studia, Rozprawy, IGSMiE PAN", Monografie nr 69, Kraków 1999.
• Łojewski S., Ekonomia środowiska, Wyd. Uczelniane Akademii Rolniczo - Technicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1998.
• Nahotko S., Podstawy ekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem, Bydgoszcz 2002.
• Opschoor J.B., A.F. de Savorin Lohman, J.B. Vos, Managing the environment: the role of economic instruments, OECD, Paris 1994.
• Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, red. B. Fiedor, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2002.
• Poskrobko B., Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa 1998.
• Prus M., Instrumenty ekonomiczne stosowane w ochronie wód w krajach OECD, w: Ekonomika ochrony wód, Warszawa 1991.
• Śleszyński J., Ekonomiczne problemy ochrony środowiska", Aries Warszawa 2000.
• Ubezpieczenia ekologiczne w Polsce. Propozycje rozwiązań prawnych i organizacyjnych, red. W. Mich, WSUiB, Warszawa 1995.
• Ustawa z dnia 28 lipca 1990r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 1996r. Nr 11, poz. 62).