Uprzemysłowienie miasta postfordowskiego jako problem polityczny

• Autorzy: Mateusz Błaszczyk

Warianty tytułu

The Industrialization of a Post-Fordist City as a Political Question

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto problem polityki przywracania funkcji przemysłowych w miastach krajów rozwiniętego kapitalizmu. Od lat 70. XX w. odejście od fordowskiego modelu produkcji, globalizacja oraz nowy międzynarodowy podział pracy wywołały w miastach krajów "Pierwszego Świata" proces dezindustrializacji. Upadek przemysłu doprowadził do kryzysu wielu ośrodków miejskich. Jego przezwyciężenie rozpatrywać można jako proces przystosowania lokalnych systemów społeczno-ekonomicznych do wyzwań międzynarodowej rywalizacji na globalnym rynku miast. Próba sprostania im prowadzi do wykształcenia się nowych form organizacji ekonomicznych, charakterystycznych dla kapitalizmu kognitywno-kulturowego, w którym obowiązuje paradygmat elastycznej akumulacji i budowy przewagi konkurencyjnej dzięki kreatywności i innowacyjności. W tym kontekście reindustrializacja i neoindustrializacja stają się kluczowymi elementami strategii rozwoju miast. W artykule omówione zostały ideologiczne aspekty polityki uprzemysłowienia. Szczególną uwagę poświęcono kwestii "polityki klastryzacji", jako narzędzia pobudzania wzrostu ekonomicznego. Ukazano także negatywne konsekwencje prowadzenia polityki wspierania rozwoju przemysłu. Przedstawione argumenty konkluduje twierdzenie, że istotą działań na rzecz rozwoju przemysłów ery kapitalizmu kulturowo-kognitywnego jest transfer kapitałów kreatywnych wytwarzanych w sferze publicznej do sfery prywatnej, gdzie są one przetwarzane i akumulowane w postaci kapitałów ekonomicznych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article addresses the problem of restoring industrial functions policy in the cities of developed capitalism. Since the 1970s of the 20th century change from the Fordist to the post-Fordist mode of production, globalisation and new international labor division have resulted in a de-industrialisation process that occurred in the cities of developed countries. Industrial decline caused a numerous crisis of urban areas. Overcoming this crisis should be considered as a process in which local economic systems adapt to challenges of global competition on the international market of locations. Facing these challenges leads to the development of new forms of economic organisation that are characteristic of cognitive-cultural capitalism with its paradigm of flexible accumulation and competitive advantage through creativity and innovation. In this context re-industrialisation and neo-industrialisation become the key elements in the strategies for urban development. The article discusses the ideological aspects of the industrialisation policy. Particular attention is paid to the question of "clustering policy" as a tool for stimulating economic growth. Particular negative consequences of industrial development policy are also presented. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Postfordyzm; Uprzemysłowienie; Rozwój lokalny; Likwidacja miejsc pracy; Bezrobocie; Strefy przemysłowe w miastach; Przemysł motoryzacyjny; Reindustrializacja

EN

Post-Fordism; Industrialization; Local development; Liquidation of jobs; Unemployment; Industry area in city; Automotive industry; Reindustrialisation

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 52
• Strony: 5--25

Twórcy

autor

Mateusz Błaszczyk

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Acs Z.J. (2002), Innovation and the Growth of Cities, Edward Elgar Publishing, Cheltenham.
• Amin A. (1994), Post-Fordism: Models, fantasies and phantoms of transitions, [w:] A. Amin (ed.), Post-Fordism. A Reader, Blackwell Publishers, Oxford, s. 1-39.
• Banerjee A. (2005), Notes towards a theory of industrialisation in the developing world, [w:] N. Banerjee, S. Marjit (eds), Development, Displacement and Disparity. India in the Last Quarter of the Twentieth Century, Orient Longman Private Limited, New Delhi, s. 139-159.
• Barta G., Czirfusz M., Kukely G. (2008), Re-industrialisation in the world and in Hungary, "European Spatial Research and Policy", Vol. 15, No. 2, s. 5-26.
• Blinder A.S. (2006), Offshoring. Kolejna rewolucja przemysłowa?, "Studia Regionalne i Lokalne", nr 4, s. 5-18.
• Błaszczyk M. (2013), W poszukiwaniu socjologicznej teorii rozwoju miast. Meandry ekonomii politycznej, Wydawnictwo Naukowe "Scholar", Warszawa.
• Błaszczyk M., Kłopot S.W., Pluta J. (2010), Stare i nowe problemy społeczne wielkiego miasta. Socjologiczne studium konsumpcji na przykładzie Wrocławia, Wydawnictwo Naukowe "Scholar", Warszawa.
• Borrás S., Tsagdis D. (2008), Cluster Policies in Europe. Firms, Institutions and Governance, Edward Elgar Publishing, Cheltenham.
• City of Flint Public Safety Plan (2012), http://www.cityofflint.com/FinancialMgr/doc/PublicSafety- Plan0512.pdf (dostęp 26.09.2014).
• Clark T.N. (ed.) (2004), City as an Entertainment Machine, Elsevier - JAI Press, Boston.
• Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Econmic and Social Committee, and the Committee for Regions: An Integrated Industrial Policy for the Globalisation Era-Putting Competitiveness and Sustainability at Centre Stage (2010), Komisja Europejska, SEC 1272-1276, Bruxells, Com 614.
• Dandaneau S.P. (1996), A Town Abandoned: Flint, Michigan, Confronts Dezindustrialization, State University of New York Press, New York.
• Duranton G. (2011), California dreamin' the feeble case for cluster policies, "Review of Economic Analysis", Vol. 3, No. 1, s. 3-45.
• Działania na rzecz odrodzenia przemysłu europejskiego. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego i Komitetu Regionów, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014DC0014&from=EN (dostęp 28.09.2014).
• European Cluster Organisation Directory 2010, http://www.franche-comte.cci.fr/crci/biblio/img/ eic/Annuaire.pdf (dostęp 30.01.2013).
• European Cluster Policy Group. Final Recommendations - A Call for Policy Action (2010), http:// wbc-inco.net/object/document/7861/attach/ECPG_Final_Report_web-low1.pdf (dostęp 12.01.2015).
• Europejska sieć doskonałości na rzecz zarządzania, współpracy i promocji klastrów, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (2007), Warszawa.
• Flint, Michigan Population History 1920-2013, http://www.biggestuscities.com/city/flint-michigan (dostęp 28.09.2014).
• Florida R. (2010), Narodziny klasy kreatywnej oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
• Garofoli G. (2002), Local development in Europe. Theoretical models and international comparisons, "European Urban and Regional Studies", Vol. 9, No. 3, s. 225-239.
• Glaeser E.L. (2011), Triumph of the City. How Our Greatest Invention Makes Us Richer, Smarter, Greener, Healthier, and Happier, The Penguin Press, New York.
• Gordon I.R., McCann P. (2000), Industrial clusters: Complexes, agglomeration and/or social networks?, "Urban Studies", Vol. 37, No. 3, s. 513-532.
• Greenwood J. (1999), The Third Industrial Revolution: Technology, productivity, and income equality, "Economic Review", Vol. 32, No. 2, s. 2-12.
• Grycuk A. (2010), Klastry jako instrument polityki regionalnej, "Infos. Biuro Analiz Sejmowych", nr 13 (83).
• Hall S. (1988), Brave new world, "Marxism Today", October, s. 24-29.
• Implementing the Community Lisbon Programme: A Policy Framework to Strengthen EU Manufacturing - Towards a More Integrated Approach for Industrial Policy (2005), Komisja Europejska, COM 474, Final.
• Jacobs J. (1963), The Death and Life of Great American Cities, Vintage Books, New York.
• Jayne M. (2005), Cities and Consumption, Routledge, London-New York.
• K e n n y M., F l o r i d a R. (eds) (2004), Locating Global Advantage. Industry Dynamics in International Economy, Stanford University Press, Stanford.
• Kierunki i polityka rozwoju klastrów w Polsce (2009), Ministerstwo Gospodarki, Departament Rozwoju Gospodarki, Warszawa.
• Krätke S. (2011), The Creative Capital of Cities: Interactive Knowledge Creation and the Urbanization Economies of Innovation, Wiley-Blackwell, Malden.
• Lane Ch. (1991), Industrial reorganization in Europe: Patterns of convergence and divergence in Germany, France and Britain, "Work, Employment and Society", Vol. 5, No. 4, s. 515-539.
• Majer A. (1994), Nowe miasta XIX wieku i rozwój Łodzi, [w:] E. Kaltenberg - Kwiatkowska (red.), Miasta polskie w dwusetlecie prawa o miastach, Polskie Towarzystwo Socjologiczne - Sekcja Socjologii Miasta, Warszawa, s. 73-90.
• Malinowski M. (2010), Powstawanie dużego miasta. Drogi i bezdroża socjalistycznej urbanizacji na przykładzie Rzeszowa, wyd. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Martin R. (2003), A Study on the Factors of Regional Competitiveness. A Final Report for the European Commission, Directore-General Regional Policy, Bruxells.
• Martin R., Sunley P. (2003), Deconstructing clusters: Chaotic concept or policy panacea?, "Journal of Economic Geography", Vol. 3, No. 1, s. 5-35.
• Molotch H. (1993), The political economy of growth machines, "Journal of Urban Affairs", Vol. 15, No. 1, s. 29-53.
• Nawratek K. (2012), Dziury w całym. Wstęp do miejskich rewolucji, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Owen G. (2012), Industrial policy in Europe Science the Second World War: What has been learnt?, "ECIPE Occasional Paper", No. 1.
• Pine II B.J., Gilmore J.H. (1999), The Experience Economy: Work Is Theatre & Every Bussines a Stage, Harvard Business School Press, Boston.
• Pisano G.P., Shih W.C. (2009), Restoring American competitiveness, "Harvard Business Review", July, s. 114-125.
• Porter M.E. (1990), The Competitive Advantage of Nations, Free Press, New York.
• Porter M.E. (2001), Porter o konkurencji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Reindustrializacja. Miasto przemysłowe 2.0, https://www.facebook.com/reindustrializacja/info (dostęp 18.09.2014).
• Rifkin J. (2012), Trzecia rewolucja przemysłowa. Jak lateralny model władzy inspiruje całe pokolenie i zmienia oblicze świata, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice.
• Roelandt T., den Hertog P. (1999), Cluster analysis and cluster-based policy making: the state of art, [w:] Boosting Innovation. The Cluster Approach, OECD Pubications Service, Paris, s. 413-427.
• Savitch H.V., Kantor P. (2002), Cities in the International Marketplace. The Political Economy of Urban Development in North America and Western Europe, Princeton University Press, Princeton.
• Scott A.J. (2008), Social Economy of the Metropolis: Cognitive-Cultural Capitalism and the Global Resurgence of Cities, Oxford University Press, Oxford.
• Shearmur R. (2006-2007), The new knowledge aristocracy: The creative class, mobility and urban growth, "Work Organisation, Labour and Globalisation", Vol. 1, No 1, s. 31-47.
• Stiglitz J.E., Lin J.Y., Monga C. (2013), Introduction: The rejuvenation of industrial policy, [w:] J.E. Stiglitz, J.Y. Lin (eds), The Industrial Policy Revolution I: The Role of Government Beyond Ideology, Palgrave Macmillan, Houndmills, s. 1-15.
• Szirmai A., Nadué W., Alcorta L. (2013), Pathways to Industrialization in the Twenty-first Century. New Challenges and Emerging Paradigms, Oxford University Press, Oxford.
• Yigtcanlar T., Velibeyouglu K., Baum S. (eds) (2008), Creative Urban Regions: Harnessing Urban Technologies to Support Knowledge City Initiatives, IGI Global, Hershey-New York.