Polityczno-instytucjonalne modele zadłużenia publicznego. Modele odwołujące się do preferencji polityków oraz wyborców

• Autorzy: Arkadiusz Babczuk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Deficyty budżetowe oraz długi publiczne należą do kluczowych problemów rozważnych w nauce ekonomii, zarówno z normatywnego jak i pozytywnego punktu widzenia. Prezentowane w niniejszym opracowaniu polityczno - instytucjonalne modele zadłużenia publicznego bazują na preferencjach polityków oraz wyborców, manifestujących się w zasadzie niezależnie od kształtu instytucji politycznych oraz budżetowych, w których realizowana jest polityka fiskalna. Do grupy tej zaliczamy modele odwołujące się do "iluzji fiskalnej" oraz asymetrycznych polityk stabilizacyjnych, model "wyborczego cyklu budżetowego", model cyklu partyjnego, modele odwołujące się do redystrybucji międzygeneracyjnej, model długu publicznego jako zmiennej strategicznej, łączącej obecny rząd z następnymi. Zarówno model iluzji fiskalnej i asymetrycznych polityk stabilizacyjnych, jak też pierwotna wersja modelu "wyborczego cyklu budżetowego" bazują na założeniu o uleganiu przez wyborców myopii oraz adaptacyjnym charakterze ich oczekiwań. Model "wyborczego cyklu budżetowego" da się również utrzymać, nawet gdy wyborcy nie ulegają miopii lecz są nie w pełni poinformowani. Zgodnie z modelem cyklu partyjnego politycy opierają swoje decyzje wyłącznie na preferencjach swoich partii oraz wyborców wspierających je, a nie preferencjach wszystkich obywateli. Model cyklu partyjnego implikuje zatem, iż deficyty budżetowe będą wyższe w okresach rządów lewicy, a niższe gdy władzę sprawuje prawica. Modele odwołujące się do redystrybucji międzygeneracyjnej wskazują, iż egoistyczna generacja może głosować za polityką zwiększającą obciążenia podatkowe przyszłych generacji. Sprawia to postawa biedniejszych obywateli opowiadających się za generowaniem deficytu budżetowego, poprzez który mogą oni pośrednio pożyczać środki od przyszłych pokoleń. Jako że społeczeństwo w większości składa się z biednych, wybory publiczne prowadzą do akumulacji zadłużenia państw demokratycznych. Modele zastosowania długu publicznego jako zmiennej strategicznej, łączącej obecny rząd z następnymi wskazuje, iż polityka długu publicznego realizowana przez obecny rząd narzuca ograniczenia na wybory dokonywane przez następny gabinet. Nabiera to szczególnego znaczenia, jeśli obecny oraz przyszły rząd mają zdecydowanie odmienne preferencje w zakresie wielkości, bądź struktury wydatków publicznych. Wszystkie omówione modele wniosły istotny wkład w rozwój ekonomiki zadłużenia publicznego. W większości przypadków trudno jednak o w pełni wiarygodne empiryczne potwierdzenie ich poprawności. Wynika to po części z obiektywnych trudności z adekwatnym pomiarem analizowanych zjawisk (preferencji politycznych, czy nastawienia ideologicznego). Wydaje się, iż nie rezygnując z poszukiwań innych polityczno - instytucjonalnych modeli kształtowania się długu publicznego (modele odwołujące się do instytucji politycznych oraz instytucji budżetowych) należy również w dalszym ciągu podejmować próby weryfikacji empirycznej modeli prezentowanych w niniejszym artykule. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Dług publiczny; Modele zadłużenia; Analiza instytucjonalna; Ekonomia polityczna; Związek polityki społecznej z gospodarką

EN

Public debt; Indebtedness models; Institutional analysis; Political economy; Relationship of social policy and the economy

• Czasopismo: Polityka Gospodarcza
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 15-16
• Strony: 109--128

Twórcy

autor

Arkadiusz Babczuk

• Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu

Bibliografia

• Aghion P., Bolton P., Government Domestic Debt and the Risk of Default in a Political Economic Model of the Strategic Role of Debt, w: Public Debt Management: Theory and History, Red. R. Dornbusch, M. Draghi. Cambridge University Press, Cambridge, 1990.
• Alesina A., Cohen G., Roubini N., Macroeconomic Policy and Elections in OECD Democracies, "NBER Working Paper" No 3830. Cambridge, 1991.
• Alesina A., Politics and Business Cycles in Industrial Democracies, "Economic Policy", Vol. 4, No. 8, s. 59-98, April 1989.
• Alesina A., Ozler S., Roubini N., Swagel P., Political Instability and Economic Growth, NBER Working Paper No. W4173. Cambridge, 1992.
• Alesina A., Perotti R., The Political Economy of Budget Deficits, NBER Working Papers No. 4637. Cambridge, 1994.
• Alesina, A., Perotti R., Fiscal Expansions and Adjustments in OECD Countries. "Economic Policy" 1995, Vol. 21, s. 207-248.
• Alesina A., Perotti R., Tavares J., The Political Economy of Fiscal Adjustments, "Brookings Papers on Economic Activity" 1998, Vol. 1, s. 197-266.
• Alesina A., Roubini N., Cohen, G., Political Cycles and the Macroeconomy, MIT Press. Cambridge, 1997.
• Alesina A., Tabellini G., A Positive Theory of Fiscal Deficits and Government Debt, "Review of Economic Studies", 1990, Vol. 57, No. 3, s. 403-414.
• Alesina A., Tabellini G., Voting on the Budget Deficit, "American Economic Review", 1990, Vol. 80, No. 1, s. 37-49.
• Alesina A., Tabellini G., Why is Fiscal Policy Often Procyclical? NBER Working Paper No 11600. Cambridge, 2005.
• Alt J., Political Parties, World Demand, and Unemployment: Domestic and International Sources of Economic Activity, "American Political Science Review", 1985, Vol. 79, s. 1016-1040.
• Barro R. J., On the Determination of the Public Debt. "Journal of Political Economy" 1979, Vol. 87, No. 5, s. 940-971.
• Barro R. J., The Ricardian Approach to Budget Deficits, "Journal of Economic Perspectives", 1989, Vol. 3, No. 2, s. 37-54.
• Buchanan J., Wagner R., Democracy in Deficit. The Political Legacy of Lord Keynes, Academic Press, New York, 1977.
• Clingermayer J., An Intergenerational Transfer Model of State Debt Financing, "Public Choice" 1991, Vol. 72, No. 1, s. 13-21.
• Crain M., Ekelund R., Deficits and Democracy, "Southern Economic Journal", 1978, Vol. 44, s. 813-828.
• Crain M., Tollison R., Time Inconsistency and Fiscal Policy: Empirical Analysis of U. S. States, 1969-89. "Journal of Public Economics", 1993, Vol. 51, No. 2, s. 153-159.
• Cukierman A., Meltzer A., A Political Theory of Government Debt and Deficits in a Neo-Ricardian Framework, "American Economic Review", 1989, Vol. 79, No. 4, s. 713-732.
• Cukierman A., Meltzer A., Money and Economic Activity, Inventories and Business Cycles, "Journal of Monetary Economics", 1983, Vol. 11, No. 3, s. 281-319.
• Di Lorenzo T., The Subjectivist Roots of James Buchanan's Economics, "Review of Austrian Economics", 1990, vol. 4, s. 180-187.
• Drazen A., The Political Business Cycle after 25 Years, w: NBER Macroeconomics Annual 2000, Red. B. Bernanke and K. Rogoff, MIT Press. Cambridge, 2000.
• Drazen A., Eslava M., Electoral Manipulation Via Expenditure Composition: Theory and Evidence, "NBER Working Paper" 11085, Cambridge, 2005.
• Eslava M., The Political Economy of Fiscal Policy: Survey, "Inter-American Development Bank Working Paper" No. 583, Washington, 2006.
• Fagin B., The Application of Public Choice Theory to Science and Engineering Policy, American Society for Engineering Education, Champaign-Urbana, 1993.
• Garand J., Explaining Government Growth in the U.S. States. "American Political Science Review", 1988, Vol. 82, No. 3, s. 837-849.
• Feldstein M., The Effects of Fiscal Policies when Incomes are Uncertain: A Contradiction to Ricardian Equivalence, "American Economic Review" 1988, Vol. 78, No. 1, s.14-23.
• Feldstein M., Social Security, Induced Retirement, and Aggregate Capital Accumulation, "Journal of Political Economy", 1974, Vol. 84, No. 5, s. 905-926.
• Feldstein M., Perceived Wealth in Bonds and Social Security: A Comment, "Journal of Political Economy", 1976, Vol. 84, No. 2,s. 343-350.
• Franseze, R., Electoral and Partisan Manipulation of Public Debt in Developed Democracies, 1956-90, w: Institutions, Politics and Fiscal Policy, Red. R. Strauch, J. von Hagen, Kluwer Academic Publisher, New York, 1999.
• Franzese R., The Positive Political Economy of Public Debt: An Empirical Examination of the OECD Postwar Experience, "Workshop on Political Economy, Tel Aviv University", January 2001.
• Garand J., Kapeluck B., Understanding Surpluses and Deficits in the American States, 1961-1997, w: Politics, Institutions, and Fiscal Policy: Deficits and Surpluses in Federated States, Red. L. Imbeau, F. Petry. Lexington Books. Lanham MD, 2004.
• Grilli V., Masciandaro D., Tabellini G., Political and Monetary Institutions and Public Financial Policies in the Industrial Democracies, "Economic Policy", 1991, Vol. 6, No. 13, s. 341-392.
• Gunning P., New Subjectivist Economic Theory and Public Finance, "Public Finance&Management", 2001, Vol. 3, s. 280-285.
• Hibbs D., Political Parties and Macroeconomic Policy, "American Political Science Review", 1977, Vol. 71, No. 4, s. 1467-1487.
• Hibbs D., Political Parties and Macroeconomic Policies and Outcomes in the Unites States, "Politics and Economic Policies", 1986, Vol. 76, No. 2, s. 66-70.
• Holzmann R., Palacios R., Zviniene A., On the Economic and Scope of Implicit Pension Debt: An International Perspective, "Empirica" 2001 Vol. 28, s. 97-129.
• Imbeau L., Deficits and Surpluses in Federated States: A Review of the Public Choice Empirical Literature, "Annual Conference of Canadian Political Science Association", Winnipeg, 3 June 2004.
• Imbeau L., Chenard K., The Political Economy of Public Deficits: A Review Essay, "Centre D'Analyse Des Politiques, EPCS-2002 Conference".
• Imbeau L., Tellier G., The Political-Economy of Budget Deficits in the Canadian Provinces, 1968-2000, W: Politics, Institutions, and Fiscal Policy: Deficits and Surpluses in Federated State, Red., L. Imbeau, F. Petry. Lexington Books. Lanham MD, 2004.
• Kneebone R., McKenzie K., Electoral and Partisan Cycles in Fiscal Policy: An Examination of Canadian Provinces, "International Tax and Public Finance", 2001, Vol. 8, s. 753-774.
• Lowery D., The Keynesian and Political Determinants of Unbalanced Budgets: U.S. Fiscal Policy from Eisenhower to Reagan, "American Journal of Political Science", 1985, Vol. 29, s. 428-460.
• Martin M., Soguel N., Towards a Model for Predicting Deficits and Surpluses in Swiss Cantons, w: Politics, Institutions, and Fiscal Policy: Deficits and Surpluses in Federated States, Red. L. Imbeau, F. Petry. Lexington Books. Lanham MD, 2004.
• Milesi-Ferretti G., The Disadvantage of Tying their Hands: on the Political Economy of Policy Commitments. "Economic Journal", 1995, Vol. 105, No. 433, s. 1381-1402.
• Milesi-Ferretti G., Spolaore E., How Cynical Can an Imcumbent Be? Strategic Policy in a Model of Government Spending, "Journal of Public Economics", 1995, Vol. 55, No. 1, s. 121-140.
• Peltzman S., Voters as Fiscal Conservatives, "Quarterly Journal of Economics", 1992, Vol. 107, s. 327-261.
• Persson T., Svensson L., Why a Stubborn Conservative Would Run a Deficit: Policy with Time-Inconsistent Preferences, "Quarterly Journal of Economics", 1989, Vol. 104, No. 2, s. 325-345.
• Persson, T., Tabellini G., The Size and Scope of Government: Comparative Politics with Rational Politicians, "European Economic Review", 1999, Vol. 43, s. 699-735.
• Pettersson-Lidbom P., An Empirical Investigation of the Strategic Use of Debt, "Journal of Political Economy", 2001, Vol. 109, No. 3, s. 570-583.
• Petry F., Deficits and Surpluses in Federated States: A Pooled Analysis, w: Politics, Institutions, and Fiscal Policy, Red. L. Imbeau, F. Petry, Lexington Books, Lanham MD, 2004.
• Pinho M., Political Model of Budget Deficits: a Literature Review, "Universidade do Porto Working Papers", No. 138. Porto, 2004.
• Rogoff K., Equilibrium Political Budget Cycles, "American Economic Review", 1990, Vol. 80, No. 1, s. 21-36.
• Rogoff K., Sibert A., Elections and Macroeconomic Policy Cycles, "Review of Economic Studies", 1988, Vol. 55, s. 1-16.
• Roubini N., Sachs J., Political and Economic Determinants of Budget Deficits in the Industrial Democracies, "European Economic Review", 1989, Vol. 33, s. 903-938.
• Schuknecht L., Political Business Cycles and Fiscal Policies in Developing Countries, "Kyklos", 1996, Vol. 49, No. 2, s. 155-170.
• Shaviro D., Do Deficits Matter?, The University of Chicago Press. Chicago 1997.
• Sorensen B., Wu L., Yosha 0., Output Fluctuations and Fiscal Policy: U.S. State and Local Governments 1978-1994, "European Economic Review", 2001, Vol. 45, No. 7,: 1271-1310.
• Sutter M., The Political Economy of Fiscal Policy: An Experimental Study on the Strategic Use of Deficits, "Public Choice" 2003, Vol. 116, No. 3-4, s. 313-32.
• Tabellini G., The Politics of Intergenerational Redistribution, "Journal of Political Economy", 1991, Vol. 99, s. 335-357.
• Tellier G., Political and Electoral Cycles, Government Popularity, and Budget Deficits in Canadian Provinces, w: Politics, Institutions, and Fiscal Policy, Red., L. Imbeau, F. Petry. Lexington Books. Lanham MD, 2004.
• Tollison R., Public Choice and Antitrust, "Cato Journal", 1985 Vol. 4 No. 3, s. 906-907.
• Tufte E., Political Control of the Economy, Princeton University Press. Princeton, 1978.
• Tutar I., Tansel A., Political Business Cycles, Institutional Structure and Budget Deficits in Turkey. Middle East Technical University, "Economic Research Forum Working Paper" 2019, 2000.
• Vebron H., Winden F., The Political Economy of Government Debt, Elsevier Science Publisher, Amsterdam, 1993.