Skuteczność strategicznego planowania przestrzennego gmin w kontekście istniejącego i projektowanego w Polsce prawa planowania przestrzennego

• Autorzy: Wojciech Korbel

Warianty tytułu

Efficiency of a Strategic Communal Spatial Planning Process in the Context of Existing and Newly Proposed Polish Spatial Planning Legislation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym z kluczowych obszarów zarządzania strategicznego w gminnych samorządach terytorialnych jest obszar planowania przestrzennego. To on właśnie niesie ze sobą ogromny potencjał rozwojowy, jak również znaczące zagrożenia i koszty, wynikające chociażby z zadań własnych gmin czy też niewłaściwe podejmowanych decyzji planistycznych. Jednocześnie szeroko rozumiany proces planowania przestrzennego jest w sposób zasadniczy warunkowany obowiązującymi, krajowymi regulacjami prawnymi. Analizie poddano zatem wybrane najistotniejsze w kraju zapisy obowiązującego oraz projektowanego prawa planowania przestrzennego, a następnie podjęto próbę określenia, uzyskiwanych tymi zapisami, faktycznych i potencjalnych rezultatów w rozwoju przestrzennym gmin na przestrzeni ostatnich lat. W rezultacie sformułowano tezę, opartą przez analogię na teorii potrzeb Abrahama Maslowa, w myśl której na obecnym etapie rozwoju społeczno-gospodarczego kraju kluczowa w planowaniu przestrzennym potrzeba ładu przestrzennego oraz ochrony otaczającego krajobrazu (naturalnego i kulturowego) jest powszechnie niedoceniana lub wręcz postrzegana jako zagrożenie dla możliwości rozwoju ekonomicznego. W efekcie potrzeba ta przegrywa w tworzonym ustawodawstwie z partykularnymi interesami i oczekiwaniami szybkiego zysku. Siła tego zjawiska może na przestrzeni najbliższych lat mieć charakter słabnący. Niezbędnym wydaje się jednak racjonalne określenie ilości i jakości wprowadzanych w ustawodawstwie niezbędnych zmian. Ponadto o wartości materialnej poszczególnych nieruchomości stanowi w pierwszym rzędzie jakość otaczającej je przestrzeni. Uzmysłowienie i szerokie upowszechnienie tej prawdy, wraz z ograniczeniem wybranych, nadmiernie restrykcyjnych, współczesnych propozycji zmian ustawodawczych może zatem przyczynić się w sposób istotny do odwrócenia negatywnych tendencji w krajowym procesie tworzenia skutecznego prawa planowania przestrzennego. (abstrakt oryginalny)

EN

One of the major fields of the communal strategic management process is the field of a spatial planning. This particular field bears the great potential of possible opportunities for local development but it is also strongly combined with additional costs for community budget, which can derive from bad or unsuitable spatial planning decisions. Both, strengths and weaknesses of ongoing spatial planning process in every individual community are mainly determined by polish current legislation. Chosen exist-ing and newly proposed regulations of polish spatial planning law of the past few years, as well as the actual and potential effects of these regulations, became the subject of the detail analysis. As the result, thesis based on Abraham Maslow's theory was formulated. According to this thesis, at the present level of polish social and economical stage of development, the actual need for proper law of spatial development and harmony is widely underestimated by the society or even regarded as a threat to another need of fast, potential, economical profit. As the effect, the first need looses against the other in the process of polish spatial planning law creation. The importance of this phenomenon can however be decreased in the future. In order to do so, changes in polish legislation must become much more rational i.e. of a much smaller number and be much more precise. Moreover, the actual value of every real estate is mainly determined the quality of its surrounding. Wide understanding of this simple truth by the polish society can reverse negative tendencies in the process of spatial plan-ning law creation and become a turning point in strategic spatial planning of Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Planowanie strategiczne; Planowanie przestrzenne; Polityka przestrzenna; Zagospodarowanie przestrzenne

EN

Strategic planning; Spatial planning; Spatial policy; Spatial development

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 20
• Strony: 36--57

Twórcy

autor

Wojciech Korbel

• Politechnika Krakowska

Bibliografia

• 1. Buczek G.A., Bariery procesów inwestycyjno-budowlanych na podstawie praktyki stosowania ustawy o pizp, III Śląskie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości Katowice 28 września 2011 r., dostęp: http://www.tup.org.pl/index.php?view=article view=article&catid=131%3Aartykuly&id=477%3Abariery-procesow-inwestycyjno-budowlanych-npdst-praktyki-stosowania-ustawy-o-pizp&format=pdf&option=com_content&Itemid=203&lang=pl
• 2. http://www.igpim.pl/publikacje/str07_1-2/Siemi%C5%84ski.pdf
• 3. Interpretacja przepisów prawa KG PSP z 2012 roku, dostęp: http://www.straz.gov.pl/data/other/interpretacje_kg_2012.pdf
• 4. Jędraszko A., Zagospodarowanie przestrzenne w Polsce - drogi i bezdroża regulacji ustawowych, Unia Metropolii Polskich, Warszawa 2005.
• 5. Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Sprawozdanie z działalności Regionalnych Izb Obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 roku, Warszawa 2014, dostęp: https://www.senat.gov.pl/ download/gfx/senat/pl/senatdruki/5835/druk/680.pdf
• 6. Maslow A.H., A Theory of Human Motivation, "Psychological Review", Vol. 50, No. 4, July 1943, dostęp: https://docs.google.com/file/d/0B-5-JeCa2Z7hNjZlNDNhOTEtMWNk Yi00YmFhLWI3YjUtMDEyMDJkZDExNWRm/edit?pli=1
• 7. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 marca 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. 2013 poz. 687).
• 8. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lutego 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2015 poz. 199).
• 9. Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 5 sierpnia 2015 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2016 r. (Dz.U. 2015 poz. 735).
• 10. Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz.U. 2014 poz. 1853).
• 11. Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, z upoważnienia Ministra, na interpelację nr 9081 w sprawie niezrealizowanego rozporządzenia do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, dostęp: http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=5667D428
• 12. Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia z upoważnienia Ministra na zapytanie nr 10631 w sprawie zgody na budowę domu mieszkalnego na działce leżącej w sąsiedztwie cmentarza, dostęp: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/090D98DE
• 13. Odpowiedź z dnia 28 kwietnia 2005 r., podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, z upoważnienia Ministra na zapytanie Posła na Sejm Pana Jana Łącznego (pismo znak SPS-0202-3977/05) w sprawie przypadków nadinterpretacji przez duże sieci handlowe prawa w przedmiocie obliczania powierzchni sprzedaży budowanych sklepów, dostęp: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ4.nsf/main/6E4221DB
• 14. Poselski projekt o związkach metropolitalnych, druk sejmowy 3729, dostęp: http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/druk.xsp?nr=3729
• 15. Projekt rozporządzenia w sprawie projektu planu zagospodarowania przestrzennego województwa, dostęp: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/238842
• 16. Projekt ustawy z dnia 23 lipca 2015 r. o rewitalizacji uchwalony, druk sejmowy 3594, dostęp: http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3594
• 17. Projekt z dnia 8 lipca 2015 r. ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw przygotowywany przez Rządowe Centrum Legislacyjne, dostęp: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12271105
• 18. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze (Dz.U. 1959 nr 52 poz. 315).
• 19. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie utworzenia, organizacji i trybu działania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego (Dz.U. 2012 poz. 856).
• 20. Siemiński W., Cele i zasady partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym - przegląd literatury, "Człowiek i Środowisko" 2007, nr 31(1-2).
• 21. System planowania przestrzeni w Polsce. Czyli o tym co to jest planowanie przestrzenne, jakie dokumenty je regulują, kto je uchwala i co zawierają, Zespół ds. konsultacji społecznych Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, dostęp: http://www.pts.org.pl/omdo/wp-content/uploads/2012/02/System-planowania-przestrzeni-w-Polsce.pdf
• 22. Uchwała Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Monitor Polski 2012, poz. 252, dostęp: file:///C:/Users/Wojciech/Downloads/KPZK_uchwala_zal_do240_13042012.pdf
• 23. Uchwała Senatu RP w sprawie ustawy o rewitalizacji, druk nr 3825, dostęp: http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/druk.xsp?nr=3825
• 24. Ustawa metropolitalna powinna stać się prawem przed końcem kadencji Sejmu, TVP Parlament, dostęp: http://www.tvpparlament.pl/aktualnosci/ustawa-metropolitalna-powinna -stac-sie-prawem-przed-koncem-kadencji-sejmu/20663246
• 25. Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz.U. 2003 nr 80 poz. 721, z późn. zm.).
• 26. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2009 nr 151 poz. 1220, z późn. zm.).
• 27. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2015 poz. 478).
• 28. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 2015 poz. 782, 985 i 1039).
• 29. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. 2015 poz. 774).
• 30. Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz.U. 2010 nr 106 poz. 675).
• 31. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 1999 nr 15 poz. 139; nr 41 poz. 412, z późn. zm.).
• 32. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414, z późn. zm.).
• 33. Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (Dz.U. 2014 poz. 768).
• 34. Uwagi samorządów do projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w ramach konsultacji publicznych złożone do projektu, dostęp: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12271105/katalog/12282733