Opodatkowanie przychodów (dochodów) ze źródeł nieujawnionych jako instrument przeciwdziałania uchylaniu się od podatków w Polsce

• Autorzy: Olga Palczewska

Warianty tytułu

Taxation of Income from Undeclared Sources as an Instrument for Combatting Tax Evasion in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Uchylanie się od obowiązku podatkowego jest konsekwencją ingerencji władz publicznych w wysokość prywatnych środków finansowych. Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska uchylania się od opodatkowania oraz ocena skuteczności kontroli skarbowych w zakresie wykrywania przychodów (dochodów) nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach w Polsce w latach 2006-2013. Najpierw zdefiniowano pojęcie nieujawnionych przy- chodów i przedstawiono przyczyny ich powstawania. Następnie omówiono procedurę wymiaru i poboru podatku od tych przychodów. Przedstawiono również planowane w polskim prawie podatkowym zmiany w zakresie nie- ujawnionych źródeł opodatkowania będące konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który uznał obecne regulacje za niezgodne z Konstytucją. W kolejnej części artykułu przeprowadzono analizę i ocenę skuteczności kontroli skarbowych w zakresie wykrywania nieujawnionych przychodów w Polsce w badanym okresie. W tym celu posłużono się wskaźnikami skuteczności i efektywności kontroli podatkowych. (abstrakt oryginalny)

EN

Tax evasion is a consequence of the interference of public authorities in the amount of financial resources of individuals . The aim of this article is to present the phenomenon of tax evasion and an assessment of the effectiveness of fiscal control in the area of detection of income that is not reflected in declared resources in Poland in the period between 2006 and 2013. First of all the concept of unrevealed resources will be defined and their causes identified. Next the procedure for calculating and collecting tax from such income will be analyzed. The changes with respect to non-declared sources of taxation planned in Polish tax law will also be discussed. Such changes are the effect of a ruling issued by the Constitutional Tribunal, which considered the cur- rent regulations as unconstitutional. In the next part of the article the effectiveness of fiscal controls with respect to the detection of non-declared income will be analyzed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatki; Przychody; Prawo podatkowe; Kontrola skarbowa

EN

Taxes; Revenue; Tax regulations; Treasury control

• Czasopismo: Studia Oeconomica Posnaniensia
• Rocznik: 2016
• Tom: 4
• Numer: nr 4
• Strony: 54--69

Twórcy

autor

Olga Palczewska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Bouvier, M., 1998, Wprowadzenie do prawa podatkowego i teorii podatku, KiK Konieczny i Kruszewski, Warszawa.
• Bożyk, S., 2009, Prawo, parlament i egzekutywa we współczesnych systemach rządów, Temida2, Białystok.
• Brzeziński, B., 2002, Szkice z wykładni prawa podatkowego, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk.
• Brzeziński, B., 2008, Wprowadzenie do prawa podatkowego, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń.
• Działocha, K., Zalasiński, T., 2006, Zasada prawidłowej legislacji jako podstawa kontroli konstytucyjności prawa, Przegląd Legislacyjny, nr 3, Warszawa, s. 5-17.
• Etel, L., 2008, Prawo podatkowe, Difin, Warszawa.
• Hybka, M.M., 2008, Skuteczność kontroli podatkowej prowadzonej przez urzędy skarbowe, Ekonomia i Prawo, t. 4, Warszawa.
• Karpowicz, E., 2008, Podatek dochodowy w opinii Polaków, w: Tendencje w opodatkowaniu dochodów osób fizycznych w państwach UE, t. 1, Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa.
• KE (Komisja Europejska), 2013, Walka z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania, http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/tax_pl.pdf [dostęp: 10.08.2015].
• Koksanowicz, G., 2014, Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa , Studia Iuridica Lublinensia, nr 22, Lublin, s. 471-478, DOI: 10.17951/sil.2014.22.0.471.
• Kulicki, J., 2005, Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów , http://biurose.sejm.gov.pl/teksty_pdf_05/i-1139.pdf [dostęp: 10.08.2015].
• Kulicki, J., 2006, Podatek dochodowy w państwach UE. Analiza porównawcza z symulacją obciążeń fiskalnych w Polsce,Prace Studialne, Biuro Studiów i Ekspertyz, Kancelaria Sejmu, Warszawa.
• Leoński, W., 2013, Zjawisko uchylania się od opodatkowania w grupach społeczno-zawodowych , Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej, nr 17, s. 157-167.
• Mariański, A., 2007, Wybrane zagadnienia dowodowe w postępowaniu w sprawie opodatkowania dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów, Przegląd Podatkowy, nr 7, s. 7-13.
• Mastalski, R., 2012, Prawo podatkowe, C.H. Beck, Warszawa.
• Mastalski, R., 2008, Stosowanie prawa podatkowego, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa.
• MF (Ministerstwo Finansów), 2014, Krajowy Plan Działania Administracji Podatkowej , MF, Warszawa.
• Mączyński, D., Sowiński R., 2005, Jasność prawa podatkowego jako warunek poprawnej legislacji podatkowej, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 3, Warszawa, s. 35-45.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 29 marca 1994 r., sygn. akt. K.13/93.
• Pietrasz, P., 2007, Opodatkowanie dochodów nieujawnionych, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Sokolewicz, W., 2007, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Sowiński, R., 2005, Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny, z. 1, s. 135-182.
• Szulc, M., 2015, Polska przyjazna dla skruszonych przestępców podatkowych, Gazeta Prawna, nr 156 (4049), Warszawa, s. 2.
• Ślesicka, A., 2008, Stosowanie ulg i zwolnień w podatku dochodowym od osób fizycznych w państwach UE, w: Korolewska, M. (red.), Tendencje w opodatkowaniu dochodów osób fizycznych w państwach UE, t. 1, Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa.
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U., nr 80, poz. 350, ze zm.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, Dz.U., nr 137, poz. 926, ze zm.
• Ustawa z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, Dz.U., nr 86, poz. 959.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 listopada 1998 r., sygn. K 39/97.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2013 r., sygn. SK 18/09.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 lipca 2014 r., sygn. P 49/13.
• Zaleśny, J., 2011, Określoność przepisów prawa na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego , Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 1, s. 159-178.

Identyfikatory

DOI

10.18559/SOEP.2016.4.4