Model Tampere - przykład realizacji idei nowego współzarządzania publicznego

• Autorzy: Katarzyna Radzik-Maruszak

Warianty tytułu

The Tampere Model: An Example of Implementation of the New Public Governance Idea

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W wielu państwach europejskich władze samorządu terytorialnego, w tym przede wszystkim władze miast, poszukują nowych rozwiązań pozwalających na usprawnienie procesu rządzenia. Celem artykułu jest przedstawienie działania innowacyjnego modelu zarządzania, opartego o idee nowego współzarządzania publicznego (New Public Governance). Model ten od 2007 r. funkcjonuje w położonym w południowej Finlandii mieście Tampere. Oparty jest na trzech zasadniczych filarach - silnym przywództwie, efektywnym i odpowiedzialnym świadczeniu usług oraz włączeniu mieszkańców w proces decyzyjny. Artykuł przedstawia każdy z powyższych elementów, pokazując jednocześnie praktyczne zalety i wady modelu. Analiza prowadzona jest w oparciu o oficjalne dokumenty oraz wywiady, przeprowadzone z ekspertami zajmującymi się samorządem fińskim i z czołowymi politykami miejskimi. W konkluzji artykułu wskazano, iż mimo że model Tampere niewątpliwie uznać należy za innowacyjny, przyjęte w mieście rozwiązania generują również pewne trudności. Są to między innymi napięcia występujące między politykami a administracją miejską, jak również te związane z koordynacją systemu usług miejskich oraz stosunkiem polityków i administracji do kwestii partycypacji. (abstrakt oryginalny)

EN

In many European countries local governments, in particular on the municipal level, search for new solutions to improve the governing process. The aim of this paper is to present an innovative model, based on the idea of New Public Governance management, which operates in the city of Tampere, situated in southern Finland. Introduced in 2007, the model is based on three main pillars - strong leadership, effective and responsible service provision, and citizen involvement in the decision-making process. The paper describes each of these elements and indicates its practical advantages and disadvantages. The analysis has been conducted on the basis of official city documents and interviews conducted with experts in Finnish local government as well as leading local politicians from Tampere. In conclusion, it is pointed out that although the Tampere model should certainly be labelled as innovative, the solutions adopted generate some difficulties. These include tensions between politicians and administrators as well as problems related to the coordination of city services and the attitude of politicians and administrators towards citizen participation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie publiczne; Przywództwo; Usługi; Zaangażowanie obywateli

EN

Public governance; Leadership; Services; Citizen involvement

• Czasopismo: Studia Regionalne i Lokalne
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 2
• Strony: 110--131

Twórcy

autor

Katarzyna Radzik-Maruszak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Baldersheim H., Rose L., 2011, "Norway: the decline of subnational democracy?", w: J. Loughlin, F. Hendriks, A. Lidstrom (red.), The Oxford Handbook of Local and Regional Democracy in Europe, Oxford: Oxford University Press.
• Borkowska S., 2012, Partycypacja obywatelska w Finlandii na przykładzie miasta Tampere, praca licencjacka przygotowana pod kierunkiem dr hab. Jolanty Itrich-Drabarek w Instytucie Nauk Politycznych Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, czerwiec 2012, https://www.academia.edU/l 1326659/Partycypacja_ obywatelska w Finlandii na przyk adzie miasta Tampere Citizen participation in Finland on the exampleofTampere (dostęp: 13.07.2015).
• Child and Youth Participation in Finland. A council of Europe Policy Review, 2011, Council of Europe, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/ DisplayDCTMContent?documentld=090000168046c47e (dostęp: 02.07.2015).
• City of Tampere. The operational model and organization, 2014, http://www.tampere.fi/ liitteet/o/5oFNHQlDo/DK TRE TOIMII_english_netti.pdf (dostęp: 30.06.2015).
• Denters B., Rose L.E. (red.) 2005, Comparing Local Governance. Trends and Developments, New York: Pagrave Macmillan.
• Dunleavy P., 1985, "Bureaucrats, budgets and the growth of the state: Reconstructing an instrumental model", British Journal of Political Science, t. 15, nr 3, s. 299-328.
• Gaebler T., Osborne D., 1992, Rządzić inaczej: jak duch przedsiębiorczości przenika i przekształca administrację publiczną, Poznań: Media Rodzina of Poznań.
• Haikio L., 2010, "The diversity of citizenship and democracy in local public management reform", Public Management Review, t. 12, nr 3, s. 363-384.
• Hakari K., 2013a, Uusi julkinen hallinta - kuntien hallinnonuudistusten kolmas aalto? Tutkimus Tampereen toimintamallista, Tampere: Tampereen Yliopisto.
• Hakari K., 2013b, "Tampereen johtaminen - pehmeaa vai kovaa valtaa?", Kunnallistieteellinen aikakauskirja, t. 1, s. 82-99.
• Hambleton R., 2002, "The new city management", w: R. Hambleton, H.V. Savitchi, M. Stewart (red.), Globalism and Local Democracy. Challenge and Change in Europe and North America, New York: Palgrave Macmillan.
• Hausner J., 2008, Zarządzanie publiczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Hausner J., 2015, "Governance i jego konceptualne podstawy", w: S. Mazur (red.), Współzarządzanie publiczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 17-37.
• Haveri A., 2006, "Complexity in local government change: Limits to rational reforming", Public Management Review, t. 8, s. 31-46.
• Haveri A., 2015, "Nordic local government: a success story, but will it last?", International Journal of Public Sector Management, t. 28, nr 2, s. 136-149.
• Haveri A., Nyholm I., Roiseland A., Vabo I., 2009, "Governing collaboration: Practices of meta-governance in Finnish and Norwegian local governments", Local Government Studies, t. 35, nr 5, s. 539-556.
• Heikkinen E., Kangas I., Pakkanen E., Rahkonen-Rannikko S., 2015, Citizens participation in local governance and policy making process. Neighborhood Committees as way of regional citizens' involvement in Tampere, praca zaliczeniowa z przedmiotu Europe in Transition (HALKAS14), w zbiorach autorki.
• Hood C., 1991, "A public management for all seasons?", Public Administration, t. 69, Spring, s. 3-19.
• Hood C., 1995, "The New Public Management in the 1990s: Variations on a theme", Accounting, Organizations and Society, t. 20, s. 93-109.
• John P., 2001, Local Governance in Western Europe, London, Thousand Oaks, New Delhi: SAGE.
• Juutunen P., Leinonen J., 2007, "Mayor as a city manager - Current topics and new points of development in Finnish local government", w: P. Juutunen, J. Leinonen (red.), Exploring Finnish Local and Regional Administration - Some Current Perspectives, Rovaniemi: University of Lapland.
• Kiili, J., 2013), Jt's almost like official - children's participation as a relational and spa- - tial question", Qualitative Studies, t. 4, s. 56-71.
• Kurkela K., Airaksinen J., 2015, "Asukasosallistuminen Tampereella: kokemusasiantun- tijoita ja postinkantajia", Kunnallistieteellinen aikakauskirja, t. 2, s. 166-188.
• Local Finland, 2014, http://www.localfinland.fi/en/authorities/history/Pages/default.aspx (dostęp: 14.11.2014).
• Lynn Jr. L.E., 2010, "What endures? Public Governance and the cycle of reform", w: S.P. Osborne (red.), The New Public Governance? Emerging Perspectives on the theory and practice ofpublic governance, New York: Routlege.
• Mazur S. (red.), 2015, Współzarządzanie publiczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Mazur S., Olejniczak K., 2012, "Rola organizacyjnego uczenia się we współczesnym zarządzaniu publicznym", w: K. Olejniczak (red.), Organizacje uczące się. Model dla administracji publicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 25-60.
• Mischra R., 1984, The Welfare State in Crisis, Brighton: Wheatsheaf.
• Nerelli R., Nivala M., 2010, "Finland: Finnish Children's Parliamenta local and national channel of influence for children aged 7-12", w: Models of Children's Involvement -A Collection of Case Studies, NORDEN, Denmark.
• New management model in Tampere, 2006, http://www.tartu.ee/kultuurikonverent- sid/2006/strategy/stratfiles/esiteEnglanniksi.pdf (dostęp: 30.05.2016).
• Nurminen T., 2012, Asukasiltojen Arviointi, http://www.tampere.fi/liitteet/a/6E6dhhvQS/ asukasillat raportti 040912.pdf (dostęp: 30.05.2015).
• Nyholm I., Haveri A., 2009, "Between government and governance - local solutions for reconciling representative government and network governance", Local Government Studies, t. 35, nr 1, s. 109-124.
• Olejniczak K., 2009, "Ku diagnozie polskiej administracji rządowej. Kontekst, potrzeby informacyjne, perspektywy", Zarządzanie Publiczne, t. 7, nr I, s. 89-103.
• Osborne S.P., 2006, "New Public Governance?", Public Management Review, t. 8, nr 3, s. 377-387.
• Osborne S.P. (red.), 2010a, The New Public Governance? Emerging Perspectives on the theory and practice of public governance, New York: Routlege.
• Osborne S.P., 2010b, "Introduction. The (New) Public Governance: A suitable case for treatment?", w: S.P. Osborne (red.), The New Public Governance? Emerging perspectives on the theory and practice of public governance, New York: Routlege, s. 1-16.
• Osborne S.P., 2010c, "Conclusions: Public governance and public service delivery, a research agenda for the future" w: S.P. Osborne (red.), The New Public Governance? Emerging Perspectives on the Theory and Practice of Public Governance, New York: Routlege, s. 413-428.
• Ostrom V., Ostrom E., 1971, "Public choice: A different approach to the study of public administration", Public Administration Review, t. 31, nr 2, s. 203-216.
• Pollitt C., 1993, Managerialism and the Public Services: Cuts or Cultural Change in the 1990s?, II wydanie, Cambridge: Basil Blackwell.
• Radzik-Maruszak K., 2012, Samorząd terytorialny w Wielkiej Brytanii 1979-2010. Od Nowego Zarządzania Publicznego do lokalnego współzarządzania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Radzik-Maruszak K., Batorova M., 2015, "Citizens participation and engagement in urban governance. Perception of Finnish and Polish local officials", The NISPAcee Journal of Public Administration and Policy, t. 8, nr 1, s. 85-110.
• Rannisto P-H., Hakari K., 2012, Mayoral model in implementation of New Public Governance - The case of Tampere, prezentacja wygłoszona podczas konferencji Big Society and small government - New partnerships at the local level, Rovaniemi 28.03-29.03.2012, w zbiorach autorki.
• Rhodes R.A.W., 1996, "The New Governance: Governing without government", Political Studies Association, t. 44, nr 4, s. 652-667.
• Rhodes R.A.W., 1997, Understanding Governance: Policy Networks, Governance, Reflexivity and Accountability, Buckingham: Open University Press.
• Sjoblom S., 2011, "Finland: The limits of unitary decentralized model", w: J. Loughlin, F. Hendriks, A. Lidstrom (red.), The Oxford Handbook of Local and Regional Democracy in Europe, Oxford: Oxford University Press.
• Stoker G., 2011, "Was Local Governance Such a Good Idea? A Global Comparative Perspective", Public Administration, t. 89, nr I, s. 15-31.
• Tampere - AH Bright! Magazine, 2014, http://tampereallbrightmagazine.fi/news/tampere-is-the-most-attractive-city-in-finland-again (dostęp: 30.05.2016).
• Tampere Flows. Big City of Smooth Living. Responsibly Leading Development, 2009, http://www.tampere.fl/material/attachments/t/5m6pXm 17U/Tampereen kaupunkis- trategia_ENG.pdf (dostęp: 07.07.2015).
• Tampere, Working Together for a Bright Future 2025, 2013, http://www.tampere.fi/tie-dostot/k/PlIFwM6Al/Tampere_City_Strategy.pdf (dostęp: 07.07.2015).
• Temmes M., 1998, "Finland and New Public Management", International Review of Administrative Sciences, t. 64, September, s. 441 -456.
• Tuumas S., Stenvall J., Rannisto P-H., Harsalo R., Hakari K., 2015, "Coordinating co-production in complex network settings", European Journal of Social Work, t. 18, nr 3, s. 370-382.
• Vabo S.I., Roiseland A., 2012, "Conceptualizing the tools of governance in urban network governance", International Journal of Public Administration, t. 35, s. 934-946.
• Valma. Contribute on the Web, 2010, Tampere, ulotka.
• Wywiad z Ingą Nyholm, pracowniczką Ministerstwa Finansów odpowiedzialną za kwestie samorządu terytorialnego, Helsinki, materiały własne (oznaczony w artykule jako wywiad 1).
• Wywiad z prof. Liisą Haikio ze School of Social Sciences and Humanities, University of Tampere, Tampere, materiały własne (oznaczony w artykule jako wywiad 2).
• Wywiad z prof. Pasi-Heikki Rannisto, Research and Education Centre Synergos, University of Tampere, Tampere, materiały własne (oznaczony w artykule jako wy-wiad 3).
• Wywiad z dr Jenni Airaksinen, School of Management, University of Tampere, Tampere, materiały własne (oznaczony w artykule jako wywiad 4).
• Wywiad z dr Sanną Tuurnas, Research and Education Centre Synergos, University of Tampere, Tampere, materiały własne (oznaczony w artykule jako wywiad 5).
• Wywiad przeprowadzony z wiceburmistrzem Mikko Aaltonenem, Tampere, materiały własne (oznaczony w artykule jako wywiad 6).
• Wywiad przeprowadzony z wiceburmistrzynią Tampere Leeną Kostiainen, Tampere, materiały własne (oznaczony w artykule jako wywiad 7).
• Wywiad z Anttim Leskinenem, dyrektorem Local Democracy Unit miasta Tampere, Tampere, materiały własne (oznaczony w artykule jako wywiad 8).