Ustrój instytucjonalny Unii Europejskiej w czasach kryzysu - horyzontalny podział władzy i funkcji

• Autorzy: Monika Poboży

Warianty tytułu

Institutional Organisation of the European Union In the Time of Crisis - Horizontal Division of Power and Functions

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article poses a question about the existence of the rule of separation of powers in the EU institutional system, as it is suggested by the wording of the treaties. The analysis led to the conclusion, that in the EU institutional system there are three separated functions (powers) assigned to different institutions. The Council and the European Parliament are legislative powers, the Commission and the European Council create a "divided executive". The Court of Justice is a judicial power. The above mentioned institutions gained strong position within their main functions (legislative, executive, judicial), but the proper mechanisms of checks and balances have not been developed, especially in the relations between legislative and executive power. These powers do not limit one another in the EU system. In the EU there are therefore three separated but arbitrary powers - because they do not limit and balance one another, and are not fully controlled by the member states. Key(original abstract)

W artykule postawione zostały pytania: czy i na ile ukształtowany w systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej podział kompetencji między instytucje oraz relacje między nimi odpowiadają modelowi trójpodziału władzy, jakby można było wnioskować z treści traktatów? czy mamy do czynienia z zasadą podziału władzy i jakie rozwiązania normatywne ją wypełniają? czy może ona stanowić zabezpieczenie przed arbitralnością autonomicznych w swych działaniach i nie w pełni kontrolowanych instytucji unijnych? Dokonana analiza pozwala stwierdzić, że w unijnym systemie instytucjonalnym trzy oddzielone funkcje (władze) zostały przyporządkowane odrębnym instytucjom. Rada i Parlament to władza prawodawcza. Komisja i Rada Europejska tworzą divided executive - Komisja w bieżącym procesie politycznym, Rada Europejska jako instytucja spełniająca strategiczne zadania. Trybunał Sprawiedliwości UE dzierży władzą sądowniczą. Instytucje te uzyskały bardzo silną pozycję w ramach swoich funkcji, jednak nie zostały wypracowane odpowiednie mechanizmy hamowania i równoważenia się władz - przede wszystkim prawodawczej i wykonawczej. W systemie unijnym władze te praktycznie się nie ograniczają. Dostępne w tym zakresie mechanizmy hamowania i równoważenia są albo nieliczne, albo politycznie nieskuteczne. W systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej mamy więc do czynienia z silną władzą wykonawczą (tylko częściowo, w ograniczony lub mało użyteczny sposób kontrolowaną) i silną władzą prawodawczą niekontrolowaną i nierównoważoną przez władzę wykonawczą, oraz bardzo wpływową, aktywną legislacyjnie władzą sądowniczą. W systemie instytucjonalnym UE funkcjonują zatem trzy oddzielone, ale arbitralne, bo niekontrolowane i nierównoważące się władze.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Institutions; Competences; Executive authority; Distribution of power

PL

Instytucje; Kompetencje; Władza wykonawcza; Podział władz

• Czasopismo: Przegląd Europejski
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 4
• Strony: 54--66

Twórcy

autor

Monika Poboży

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• ACKERMAN Bruce (2000), The New Separation of Powers, "Harvard Law Review", vol. 113, No. 3.
• CAROLAN Eoin (2009), The New Separation of Powers: A Theory for the Modern State, New York.
• CRAIG Paul (2004), European Governance: Executive and Administrative Powers Under the New Constitutional Settlement, "Jean Monnet Working Paper", no. 5, http:// www.jeanmonnetprogram.org/archive/papers/04/040501-12.pdf.
• CURTIN Deirdre (2009), Executive Power of the European Union. Law, Practices, and the Living Constitution, Oxford.
• CURTIN Deirdre (2004), Mind the Gap: the Evolving EU Executive and the Constitution, Groningen, http://www.iuscommune.eu/html/pdf/wvg/wvg3.pdf.
• DEHOUSSE Renaud (1998), The European Court of Justice, New York.
• GWYN W.B. (1965), The Meaning of the Separation of Powers. An Analysis of the Doctrine from its Origin to the Adoption of the United States Constitution, New Orleans - The Hague.
• HIX Simon (2002), A Constitution for the European Union: A Comparative Political Science Perspective, "Collegium", no. 23.
• HOFMANN Herwig (2009), Legislation, Delegation and Implementation under the Treaty of Lisbon: Typology Meets Reality, "European Law Journal", vol. 15, no. 4.
• MAŁAJNY Ryszard M. (2009), Idea rozdziału władzy państwowej i jej interpretacje, "Przegląd Sejmowy", nr 1.
• MÖLLERS Christoph (2013), The Three Branches. A Comparative Model of Separation of Powers, Oxford.
• OLSEN Johan P. (2010), Governing Through Institution Building. Institutional Theory and Recent Experiments in Democratic Organisation, Oxford.
• PUŁŁO Andrzej (1984), O jedno rozumienie podziału władz w nauce prawa konstytucyjnego, "Państwo i Prawo", z. 6.
• SARNECKI Paweł (1995), Współczesne rozumienie podziału władzy, w: Karol B. Janowski (ed.), Nowa konstytucja RP. Wartość, jednostka, instytucje, Toruń.
• SCHÜTZE Robert (2011), "Delegated" Legislation in the (new) European Union: A Constitutional Analysis, "Modern Law Review", vol. 74, no. 5.
• STONE SWEET Alec (2011), The European Court of Justice, w: Paul Craig, Grainne de Búrca (eds), The Evolution of EU Law, New York.
• TEU, Treaty on European Union, OJ C 326, 26.10.2012.
• TFEU, Treat on the functioning of the European Union, OJ C 326, 26.10.2012.
• TRIDIMAS Takis (1996), The Court of Justice and Judicial Activism, "European Law Review", vol. 21, no. 3.
• VERHOEVEN Amaryllis (2002), The European Union in Search of a Democratic and Constitutional Theory, The Hague.
• VILE M.J.C. (1967), Constitutionalism and the Separation of Powers, Oxford.
• WRÓBEL Sylwester (1997, ed.), Władza polityczna: koncepcje i ujęcia zjawiska, Katowice.