Funkcjonowanie samorządów pracowniczych w wybranych krajach realnego socjalizmu

• Autorzy: Janusz Wdzięczak

Warianty tytułu

Workers' Self-Management in the Selected Countries of the Real Socialism Socio-Economic System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie prób tworzenia i rozwoju instytucji samorządu pracowniczego w oparciu o analizę przykładów zaczerpniętych z historii gospodarczej wybranych krajów należących do bloku wschodniego w drugiej połowie XX wieku, a także podniesienie kwestii ewolucji stosunku reżimów socjalistycznych do idei partycypacji robotniczej. Pod uwagę zostały wzięte trzy państwa - Jugosławia, Polska i Węgry - w których doświadczenia z partycypacją pracowniczą były najbardziej znaczące spośród krajów realnego socjalizmu. Dla umieszczenia prowadzonych rozważań w kontekście historycznym w artykule krótko nakreślone zostały uwarunkowania polityczne, podstawy prawne tworzenia samorządu pracowniczego oraz rezultaty inicjatyw podejmowanych w tym obszarze. Przyjęta metoda badawcza opiera się na studiach literaturowych. (fragment tekstu)

EN

The aim of the article is to present the attempts of establishing institutions of a system of worker's self-management in the selected countries of the so-called real socialism system in Eastern Europe. The analysis considers three of those countries, namely Yugoslavia, Poland and Hungary, whose experiences in participation of the employees' implementation were the most significant. Particular attention was paid to the evolution of socialist regimes approach to workers' self-management. The paper tries to answer the question whether workers' self-management posed a threat to the socialist regimes persistence. The research method used in the study is an in-depth survey and analysis of literature and legal acts. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka socjalistyczna; Samorządność pracownicza; Partycypacja pracowników w zarządzaniu; Porównania międzynarodowe

EN

Socialist economy; Workers' self-government; Personnel participation in management; International comparisons

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2016
• Tom: 19
• Numer: nr 2
• Strony: 81--91

Twórcy

autor

Janusz Wdzięczak

• University of Lodz

Bibliografia

• Balassa B., The Economic Reform in Hungary, "Economica" 1970, vol. 37, nr 145.
• Dąbrowski M., Doświadczenia reform gospodarczych w Jugosławii i na Węgrzech, Instytut Organizacji Zarządzania i Doskonalenia Kadr, Warszawa 1982.
• Dekret z dnia 16 stycznia 1947 r. o zmianie dekretu z dnia 6 lutego 1945 r. o utworzeniu Rad Zakładowych.
• Dekret z dnia 6 lutego 1945 r. o utworzeniu Rad Zakładowych.
• Fornalczyk A., Jugosłowiański system gospodarczy 1950-1976, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1979.
• Heilbroner R., Wielcy ekonomiści. Czasy, życie, idee, PWE, Warszawa 1993.
• Heller M., A. Niekricz, Utopia u władzy. Historia ZSRR od 1917 do dziś, Wydawnictwo CDN, Warszawa 1986.
• Konstytucja Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej 1976 r.
• Kozłowski T., Geneza statutu NSZZ Solidarność, "Wolność i Solidarność: Studia Dziejów Opozycji Wobec Komunizmu i Dyktatury" 2013, nr 6, s. 19-30.
• Krajewski S., System zarządzania w przemyśle jugosłowiańskim, Książka i Wiedza, Warszawa 1975.
• Program NSZZ "Solidarność" uchwalony przez Krajowy Zjazd Delegatów.
• Roszkowski W., Historia Polski, 1914-1990, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.
• Skodlarski J., Historia gospodarcza, Wydawnictwo Naukowego PWN, Warszawa 2012.
• Skorzyński J., Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, Świat Książki, Warszawa 2012.
• Statut Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej uchwalony przez III Zjazd PZPR,1963.
• United Nations Report of the Special Committee on the problem of Hungary, UN, Nowy York 1957.
• Ustawa z dnia 1 lipca 1949 r. o związkach zawodowych.
• Ustawa z dnia 19 listopada 1956 r. o radach robotniczych.
• Ustawa z dnia 20 grudnia 1958 r. o samorządzie robotniczym
• Zjazd Solidarności - fakty i konteksty [w:] I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność". Stenogramy, t. 1 (I tura), oprac. i red. G. Majchrzak, J.M. Owsiński, Warszawa 2011, s. 11-56.
• http://www.solidarnosc.org.pl/21-postulatow.

Identyfikatory

DOI

10.18778/1899-2226.19.2.06