Wpływ procesów suburbanizacji na przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej wsi Panieńszczyna - strefa podmiejska Lublina

• Autorzy: Magdalena Zając , Grzegorz Janicki , Krystyna Bałaga

Warianty tytułu

The Suburbanization Influence on the Panieńszczyzna Village Spatial and Functional Structure Transform in the Lublin's Town Relation Zone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Badaniami objęto miejscowość Panieńszczyzna (51°17'N, 22°27'E ) położoną w strefie podmiejskiej Lublina, w gminie Jastków. Od 1989 roku obserwuje się tu duże zmiany w strukturze przestrzennej i funkcjonalnej wsi. Jednocześnie jest to obszar o wysokich walorach krajobrazowych i z rozwiniętą gospodarką rolną. Procesy suburbanizcji wywołały negatywne skutki w krajobrazie Panieńszczyzny. Zanika lokalna tradycyjna zabudowa wsi i jej układ zagrodowy, natomiast przemianom podlega struktura agrarna, zmniejsza się też strefa zieleni. W morfologii wsi wyraźnie zaznacza się obecnie chaos budowlany oraz brak spójności architektonicznej. Dodatkowo budowa drogi ekspresowej S17 obniżyła wycenę terenów sąsiadujących z tą inwestycją. Z drugiej strony wzrosła znacznie liczba mieszkańców i pojawiły się nowe funkcje wsi. (abstrakt oryginalny)

EN

The detailed research was undertaken in the Panieńszczyzna village, the Jastków municipality (suburbans of the Lublin city ). Since 1989, there have been large changes in spatial and functional structure of the village observed. Simultaneously, the area is characterized by high landscape values and intensive agriculture. The suburbanization processes resulted in negative effects of the Panieńszczyzna village landscape. A local traditional rural settlement, homestead and agricultural pattern disappear while the green area decreases. A building chaos and lack of the architectonic unity clearly marks in the village morphology. In addition, the construction of the Expressway S17 lowered the price of the areas adjacent to the investment. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Strefy podmiejskie; Gospodarka przestrzenna

EN

Suburban areas; Spatial economy

• Czasopismo: Barometr Regionalny
• Rocznik: 2016
• Tom: 14
• Numer: nr 2
• Strony: 95--106

Twórcy

autor

Magdalena Zając

• Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

autor

Grzegorz Janicki

• Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

autor

Krystyna Bałaga

• Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Adamiec P. (2008): Wykorzystanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych dolin rzecznych Lublina w rekreacji. "Nauka Przyroda Technologie", nr 2 (4), s. 1-9.
• Bajerowski T. (red.) (2000): Wycena krajobrazu. Rynkowe aspekty oceny i waloryzacji krajobrazu. Olsztyn, "Educaterra".
• Bogdanowski J. (1976): Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu. Wrocław; Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Bogdanowski J., Łuczyńska-Bruzda M., Novák Z. (1973): Architektura krajobrazu. Kraków, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Brzeziński C. (2010): Procesy suburbanizacji obszarów podmiejskich na przykładzie gmin powiatu pabianickiego. Zmiany przestrzenne. "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica" (245), s. 169-177.
• Chałubińska A., Wilgat T. (1954): Podział fizjograficzny województwa lubelskiego. Przewodnik V Ogólnopolskiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Lublin, wrzesień 1954, Lublin, Oddział Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Geograficznego.
• Cymerman R., Hopfer A., Korelski K., Magiera-Braś G. (1988): Zastosowanie metody krzywej wrażeń do oceny krajobrazu obszarów wiejskich. "Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie" (18), s. 29-38.
• Hopfer A., Cymerman R., Nowak A. (1982): Ocena i waloryzacja gruntów wiejskich. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
• Janicki G., Mroczek P., Kołodyńska-Gawrysiak R., Rodzik J. (2013): Środowisko przyrodnicze Jastkowa i okolic. [w:] C. Taracha (red.): Z przeszłości Jastkowa. Wybrane problemy lokalnej historii, Z Dziejów Jastkowa i Okolic. Studia i materiały, t. 2, Lublin, Wydawnictwo Werset.
• Kamieniecki K. (2002): Rozprzestrzenianie się miast - współczesny problem niezależnie od kontroli zjawiska. [w:] K. Kamieniecki (red.): Miasto za miastem, Raport/Instytut na Rzecz Ekorozwoju, t. 3, Warszawa, InRE.
• Kociuba D. (2007): Rozwój terytorialny Lublina od średniowiecza do współczesności. "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B, Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia", nr 62 (15), s. 305-326.
• Kondracki J. (2004): Geografia regionalna Polski. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kozłowski S. (red.) (2006): Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce. Studia nad Zrównoważonym Rozwojem, t. 2, Białystok-Lublin-Warszawa, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• Kożuchowski K. (2005): Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji. Podręcznik akademicki. Poznań, "Kurpisz".
• Lisowski A., Grochowski M. (2008): Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy konsekwencje. [w:] K. Saganowski, M. Zagrzejewska-Fiedorowicz i P. Żuber (red.): Ekspertyzy do koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2008-2033, t. 1, Warszawa, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• Litwin U., Bacior S., I. P. (2009): Metodyka waloryzacji i oceny krajobrazu. "Геодезія, картографія і аерофотознімання" (71), s. 14-25.
• Lorens P. (red.) (2005): Problem suburbanizacji. Biblioteka Urbanisty, t. 7, Warszawa, "Urbanista".
• Malinowska E. (2010): Wpływ atrakcyjności wizualnej krajobrazu na potencjał turystyczny Narwiańskiego Parku Narodowego i jego otuliny. "Problemy Ekologii Krajobrazu", nr 27, s. 277-285.
• Mazurski K.R. (2012): Pojęcie krajobrazu i jego ocena. [w:] K.R. Mazurski (red.): Mijające krajobrazy Polski. Dolny Śląsk. Krajobraz dolnośląski kalejdoskopem jest... Kraków, Proksenia.
• Michalik-Śnieżek M., Chmielewski T.J. (2012): Analiza porównawcza kompozycji panoram widokowych Płaskowyżu Nałęczowskiego i Roztocza Zachodniego. "Problemy Ekologii Krajobrazu", nr 33, s. 253-266.
• Nocko A., Żelechowski M. (2011): Oddziaływanie obszarów miejskich na budownictwo w gminach sąsiadujących w województwie lubelskim w latach 2006-2010. Analizy Statystyczne, Lublin, Urząd Statystyczny w Lublinie.
• Przesmycka N. (2012): Krajobraz kulturowy nowych suburbii Lublina. "Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych", nr 8 (1), s. 93-103.
• Soszyński D. (2010): Changes in the Landscape of Deserted Villages in the Łęczna-Włodawa Lakeland from the Ninetheen Thirties to the 1st Decade of the 21th Century. [w:] T.J. Chmielewski i D. Piasecki (red.): Przyszłość krajobrazów hydrogenicznych w rezerwatach biosfery Europy, Lublin-Chełm, Trio System Jacek Andrzejewski.
• Soszyński D., Sowińska B. (2012): Koncepcja zagospodarowania i kształtowania krajobrazu opuszczonych wsi, na przykładzie poleskiej wsi Starzyna. "Problemy Ekologii Krajobrazu", nr 33, s. 267-275.
• Sulimierski F., Chlebowski B., Walewski W. (red.) (1886): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. t. 7, [Netrebka-Perepiat]. Warszawa, Wł. Walewski.
• Urban D. (1992): Szata roślinna. [w:] P. Czubla, S. Głowacki, T. Wilgat, T. Puszkar, M. Kseniak, A. Madejski, P. Deptuś i S. Sochacki (red.): Inwentaryzacja przyrodnicza gmin województwa lubelskiego, Lublin.
• Wolski J. (2003): Dawny krajobraz wiejski na przykładzie obszarów opuszczonych przez ludność - problemy metodyczne badań. [w:] M. Śmigielska i J. Słodczyk (red.): Geograficzne aspekty globalizacji i integracji europejskiej, Opole, "Sindruk".
• Zając M., Bałaga K., Janicki G. (2014): Waloryzacja krajobrazu wsi podmiejskiej do potrzeb planowania przestrzennego na przykładzie Panieńszczyzna w okolicach Lublina. "Problemy Ekologii Krajobrazu", nr 37, s. 77-86.
• Zugaj L. (2010): Dzieje Jastkowa i okolic. Od zarania do 1939 roku. Lublin, "TYLDA".
• Zuziak Z.K. (2005): Strefa podmiejska w architekturze miasta. W stronę nowej architektoniki regionu miejskiego. [w:] P. Lorens (red.): Problem suburbanizacji, Biblioteka Urbanisty, t. 7, Warszawa, "Urbanista".

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.56583/br.609