System naturalnej wolności Adama Smitha

• Autorzy: Janina Godłów-Legiędź

Warianty tytułu

Adam Smith's Natural Liberty System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest pokazanie fałszywości dominującego w powszechnej świadomości obrazu doktryny Adama Smitha. U podstaw zaproponowanej w artykule wizji Smithowskiej doktryny wolności i społecznego ładu leży założenie, że dwa główne dzieła Adama Smitha mają charakter komplementarny, czyli że nie ma "problemu Smitha". W artykule zwraca się uwagę na cztery kwestie. Po pierwsze, rewolucja formalistyczna przyczyniła się do mechanistycznej interpretacji rynku i do ignorowania instytucjonalnych treści Bogactwa Narodów. Po drugie, idea naturalnej wolności, zrodzona ze sprzeciwu wobec polityki merkantylistycznej, skierowana była nie przeciwko państwu jako takiemu, ale przeciw państwu realizującemu partykularne interesy. Po trzecie, Smithowska wolność miała służyć nie tylko kapitałowi i pracodawcy, ale przede wszystkim pracy i pracownikowi. Po czwarte, Smithowski ład rynkowy to rodzaj metakoordynacji i dlatego teoria gier Johna Nasha nie może dowodzić błędności koncepcji Smitha.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to show the falsity of the dominant perception of Adam Smith's doctrine. In the context of different interpretations, the paper draws attention to four issues. Firstly, the formalistic revolution in economics contributed to ignoring the institutional dimension of the market mechanism. Secondly, the idea of natural liberty emerged as a reaction to the mercantilist policy and was directed not against the sovereign as such but against policies advancing particular interests. Thirdly, the liberty was to serve not only the capital and the employer but, above all, the labor and the employee. Fourthly, the Smithian market order is a form of metacoordination, hence John Nash's game theory cannot prove Smith's ideas wrong.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sprawiedliwość; Liberalizm; Doktryny ekonomiczne; Ład społeczny

EN

Justice; Liberalism; Economic doctrine; Social order

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Ekonomicznych
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1 (88)
• Strony: 47--70

Twórcy

autor

Janina Godłów-Legiędź

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Alvey J.E. (2004), The secret, natural, theological foundation of Adam Smith's work, "Journal of Markets and Morality", Vol. 7, No. 2, s. 335-361.
• Ashraf N., Camerer C., Loewenstein G. (2005), Adam Smith, behavioral economist, "Journal of Economic Perspectives", Vol. 19, No. 3, s. 131-145.
• Buchan J. (2008), Adam Smith. Życie i idee, Difi n, Warszawa.
• Chodorowski J., Adam Smith (1723-1790). Życie i dzieło autora "Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów", Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
• Coase R.H. (1995), Essays on Economics and Economists, The University of Chicago Press, Chicago-London.
• Coker E. (1990), Adam Smith's concept of social system, "Journal of Business Ethics", Vol. 9, No. 2, s. 139-142.
• Edwards J. (2011), Freedom, free institutions and the Big Society, "Political Quarterly", Vol. 82, Supplement 1, s. 98-108.
• Evensky J. (2005), "Chicago Smith" versus "Kirkaldy Smith", "History Political Economy", Vol. 37, No. 2, s. 197-203.
• Gregg S. (2010), Smith versus Keynes: Economics and political economy in the Post- -Crisis Era, "Harvard Journal of Law & Public Policy", Vol. 33, No. 2, s. 443-464.
• Harpham E.J. (2000), The problem of liberty in the thought of Adam Smith, "Journal of the History of Economic Thought", Vol. 22, No. 2, s. 217-237.
• Hayek F.A. (1978a), Adam Smith's message in today's language, w: New Studies in Philosophy, Politics, Economics and History of Ideas, The University of Chicago Press, Chicago.
• Hayek F.A. (1978b), Pretence of knowledge. Nobel memorial lecture, w: New Studies in Philosophy, Politics and the History of Ideas, The University of Chicago Press, Chicago.
• Kennedy G. (2009), Adam Smith and the invisible hand: from metaphor to myth, "Econ Journal Watch", Vol. 6, No. 2, s. 239-263.
• Klein D.B. (1997), Convention, social order, and the two coordinations, "Constitutional Political Economy" Vol. 8, No. 4, s. 319-335.
• Kwangsu K. (2014), Adam Smith's and Douglass North's multidisciplinary approach to economic development, "The American Journal of Economics and Sociology", Vol. 73, No. 1, s. 3-31.
• Kwaśnicki W. (1998), Ekonomia klasyczna - spojrzenie z innej perspektywy, "Ekonomista", nr 5-6, s. 603-627.
• Luna F. (1993), From The History of Astronomy to the Wealth of Nations: Wonderful Wheels and Invisible hands in Adam Smith Major Work, "Working Papers", UCLA Department of Economics. Working Papers, http://ideas.repec.org/e/plu1.html (data dostępu: listopad 2015).
• Moene C. (2010), The moral sentiments of Wealth of Nations, http://www.sv.uio.no/ esop/english/research/publications/articles/2010/Wealth_of_Nations.pdf (data dostępu: listopad 2015).
• Monsalve F. (2011), Adam Smith's System of Natural Liberty and the gravitational force of the Self-interest socially understood, Universidad de Castilla-La Mancha, http:// www.uclm.es/dep/daef/DOCUMENTOS%20DE%20TRABAJO/DT-2011/ 2011-2%20DT-DAEF.pdf (data dostępu: grudzień 2015).
• Muller J.Z. (2009), Thinking like Adam Smith, "Journal of Applied Corporate Finance", Vol. 21, No. 1, s. 90-95.
• Nasar S. (2002), Piękny umysł, Muza SA, Warszawa.
• Oslington P. (2012), Jacob Viner on Adam Smith: Development and reception of a theological reading, "History of Economic Though", Vol. 19, No. 2, s. 287-301.
• Pack S.J. (1996), 'Smith's Invisible/Visible Hand/Chain/Chaos', w: Joseph A. Schumpeter: Historian of Economics: Perspectives in the History of Economic Thought, Laurence S. Moss (red.), Routledge, New York, http://digitalcommons.conncoll.edu/cgi/viewcontent. cgi?article=1023&context=econfacpub (data dostępu: listopad 2015).
• Piątkowski W. (2014), Ekonomia polityczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Polowczyk J. (2010), Elementy ekonomii behawioralnej w dziełach Adama Smitha, "Ekonomista", nr 4, s. 493-522.
• Rothschild E. (2001), Economic Sentiments: Adam Smith, Condorcet, and the Enlightenment, Cambridge: Harvard University Press.
• Sen A. (2010), Adam Smith and the contemporary world, "Erasmus Journal for Philosophy and Economics", Vol. 3, No. 1, s. 50-67.
• Siegfried T. (2006), A Beautiful Math: John Nash, Game Theory, and Modern Quest for a Code of Nature, Joseph Henry Press, Washington.
• Smith A. (2007), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 1 i 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Smith A., Lectures on Jurisprudence, Glasgow Edition of Work and Correspondence of Adam Smith, t. 5, The Online Library of Liberty.
• Smith A. (2005), On Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, An Electronic Classic Series Publication, Jim Manis.
• Smith A. (1989), Teoria uczuć moralnych, PWN, Warszawa.
• Smith V. (2012), Adam Smith on humanomic behavior, "Journal of Behavioral Finance and Economics", Vol. 2, No. 1, s. 1-20.
• Smith V. (2013), Racjonalność w ekonomii, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Sobel I. (1979), Adam Smith: What kind of institutionalist was he?, "Journal of Economic Issues" Vol. 13, No. 2, s. 347-368.
• Thelen K., Kume I. (2006), Coordination as a political problem in coordinated economies, "Governance: An International Journal of Policy, Administration, and Institutions", Vol. 19, No. 1, s. 11-42.
• Tullock G. (1985), Adam Smith and the prisoners' dilemma, "The Quarterly Journal of Economics", Vol. 100, Supplement, s. 1073-1081.
• Zabieglik S. (2003), Adam Smith, Wiedza Powszechna, Warszawa.