Wpływ wykształcenia wyższego na ogólny poziom wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw w Polsce w latach 2005-2014

• Autorzy: Maciej Szczepanik

Warianty tytułu

Influence of Higher Education on the General Level of Remuneration in the Enterprises Sector in Poland in the Years 2005-2014

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Badania dotyczące związku między poziomem wynagrodzeń a wykształceniem siły roboczej były prowadzone w różnych krajach od wielu lat. Nie jest to problem interesujący wyłącznie ekonomistów czy naukowców, ale przede wszystkim ogromną większość społeczeństwa. Wysokość wynagrodzeń z oczywistych względów jest ważna dla wszystkich pracujących i bezrobotnych, a jej związek z wykształceniem kształtuje decyzje życiowe wielu ludzi. Podjęcie decyzji o zdobyciu wyższego wykształcenia wiąże się z długoterminową inwestycją zarówno finansową, jak i życiową, bo lat poświęconych na naukę nikt potem nie zwróci. Celem tej pracy jest zbadanie wpływu wykształcenia wyższego na ogólny poziom wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw w Polsce w ujęciu makroekonomicznym. Większość prowadzonych badań skupia się bowiem na ujęciu mikro i wysokości płac poszczególnych pracowników. W pierwszej części artykułu przedstawiono związek, opisywany w teorii ekonomii i badaniach empirycznych prowadzonych w różnych krajach, między wykształceniem wyższym a poziomem wynagrodzeń. Aby osiągnąć cel główny, użyto korelacji liniowej pomiędzy danymi kwartalnymi opisującymi zmienne (odsetek osób z wyższym wykształceniem wśród ludności w wieku 15-64 lata; przeciętne wynagrodzenie realne i nominalne w sektorze przedsiębiorstw) z lat 2005-2014. Użycie danych kwartalnych pozwoliło uzyskać odpowiednią liczbę obserwacji. Zastosowano różnicowanie danych "surowych", aby wyeliminować trend. Ponadto obliczono dynamiki zmian zmiennych w stosunku do analogicznego kwartału roku poprzedniego w celu zminimalizowania wpływu sezonowości na wyniki badania. Dodatkowo zabieg ten ogranicza również wpływ trendu. Wszystko to miało na celu uniknięcie niebezpieczeństwa korelacji pozornej. W badaniu zastosowano kilka przesunięć szeregów czasowych (w obie strony), aby ustalić kierunek zależności. Oczywiście wyniki badania były również analizowane na podstawie teorii ekonomii i rezultatów badań empirycznych prowadzonych w innych krajach. Istotność policzonych współczynników korelacji była sprawdzana za pomocą prawdopodobieństw popełnienia błędu. Opisana metodologia pozwala uwiarygodnić uzyskane rezultaty. Dzięki przeprowadzonym w tej pracy analizom udało się uzyskać jednoznaczne, choć dość zaskakujące rezultaty. Zaobserwowano wyraźny, istotny statystycznie, ujemny wpływ zmiany odsetka osób z wyższym wykształceniem na dynamikę zmiany ogólnego poziomu wynagrodzeń (zarówno nominalnych, jak i realnych) w sektorze przedsiębiorstw w Polsce w badanych latach. Wpływ ten był obserwowany zarówno bez opóźnień, jak i z opóźnieniem dwóch kwartałów. Dodatkowo w celu wyciągnięcia prawidłowych wniosków i potwierdzenia uzyskanych rezultatów badania przeprowadzono analizę w wybranych latach w ujęciu przestrzennym (w skali województw) na danych rocznych. Pozwoliło to wyciągnąć wniosek, że choć pracownicy po ukończonych studiach wyższych osiągali większe dochody z pracy od innych zatrudnionych, to w badanych latach dynamika wzrostu ich płac spadała. Jest to prawdopodobnie spowodowane faktem, że z roku na rok zwiększał się udział procentowy absolwentów szkół wyższych w społeczeństwie polskim, a szybki wzrost podaży oferowanej przez nich pracy obniżał dynamikę wzrostu ogólnego poziomu wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw (abstrakt oryginalny)

EN

Empirical research concerning the relation between level of remuneration and education of labour force has been conducted in different countries for many years. Not only economists and politicians are interested in this vital issue but also the majority of society. The level of wages is important for all employed and unemployed people. The relationship between the level of remuneration and education of labour force has significant influence on making decision process. Studying at a university is not only financial investment but also long-term life investment, because nobody can get back years spending on studying. The purpose of this article is to analyze influence of higher education on the general level of remuneration in the enterprises sector in Poland (macroeconomics interpretation). Most empirical research focuses on microeconomics interpretation of the relation between the level of wages and education of labour force.In the first part of the article the connection between university education and the level of wages, described in the theory of economy and empirical research conducted in different countries, is presented. Linear correlation between quarterly data describing variables (percentage of people with higher education in the community of 15- 64 years old people; average real and nominal remuneration in the enterprises sector in Poland) since 2005 to 2014 was used in order to reach the main goal of the paper. Using quarterly data enabled to obtain proper amount of observations. Some measures were undertaken to eliminate the trend and seasonal influence on the results of research (first subtractions, dynamics of variables) in order to avoid a danger of apparent correlation. Other procedure (variables' shifts in time) was used to precisely point the direction of correlation between variables. Of course the results of the research were also analyzed using the theory of economics and the results of empirical research conducted in different countries. This methodology, described above, enables to draw reliable conclusions. The research conducted in this paper allowed to obtain unequivocal but surprising results. The clear, statistically reliable, negative influence of a change of a percentage of people with higher education on the dynamics of a change of general level of remuneration (either nominal or real) in the enterprises sector in Poland in the analyzed period was found out. This influence was observed with no delay and also with twoquarter delay. Additionally spatial analysis (in regional scale) in chosen years was conducted to confirm the results of the main research. It enabled to draw a conclusion that despite the fact that employees with higher education earn more than other workers, the dynamics of the growth of their wages was decreasing. It was probably due to the fact that the percentage of people with higher education in Polish society was growing rapidly in analyzed years and a quick increase in work supply of employees with university education lowered the dynamics of a growth of general level of remuneration in the enterprises sector.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wynagrodzenia; Płace; Wykształcenie; Korelacja

EN

Remuneration; Wages; People's education; Correlation

• Czasopismo: Ekonomia XXI Wieku
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 2 (10)
• Strony: 49--61

Twórcy

autor

Maciej Szczepanik

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Dumciuviene D., Startiene G., Morkvenas R., 2006, Level of labour force and average wage: correlation aspect, Engineering Economics, April, vol. 47, Issue 2, s. 70-76.
• Harmon C., Walker I., 2000, Returns to the quantity and quality of education: evidence for men in England and Wales, Economica, vol. 67, s. 19-35.
• O'Leary N.C., Sloane P.J., July, 2011, The wage premium for university education in Great Britain during a decade of change, The Manchester School, vol. 79, Issue 4, s. 740-764.
• Samuelson P. A., Nordhaus W. D., 2004, Ekonomia, tom 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Wydanie II, zmienione, Warszawa.
• Strauss H., de la Maisonneuve Ch., 2007, The wage premium on tertiary education: new estimates for 21 OECD countries, OECD Papers, vol. 7, Issue 12, s. 1-63.
• Walker I., Zhu Y., 2003, Education, earnings and productivity: recent UK evidence, Labour Market Trends, March, vol. 111, s. 145-152.
• www.stat.gov.pl/gus

Identyfikatory

DOI

10.15611/e21.2016.2.04