Konflikt a organizacja

• Autorzy: Piotr Banaszyk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rozwój nauki o organizacji i zarządzaniu ewoluował od mechanistycznego ujmowania jej problematyki ku coraz pełniejszemu uwzględnianiu wszechzwiązku zdarzeń i procesów zachodzących w rzeczywistości oraz akcentowaniu roli człowieka i podsystemów społecznych w zorganizowanych zespołach ludzkich. Kumulacja dorobku tej nauki pozwala współcześnie inaczej spojrzeć na niektóre przynajmniej zagadnienia zawarte w obszarze zainteresowań teoretyków organizacji i zarządzania, niniejszym artykule proponuje się zanalizowanie problemu dotyczącego pojawiania się konfliktów organizacyjnych w zorganizowanych zespołach ludzkich (organizacjach). Problem główny można przedstawić w formie pytań: czym jest konflikt organizacyjny; jakie relacje łączą organizacje i konflikty organizacyjne; jaka jest rola konfliktu organizacyjnego w funkcjonowaniu zorganizowanych zespołów ludzkich? Oczywiście jego rozwiązanie wymaga rozpatrzenia szeregu pominiętych tu problemów cząstkowych. Rozwiązanie powyższych kwestii umożliwi osiągnięcie celu artykułu, którym jest wykazanie, iż organizacja pojęta jako swoisty sposób działania wielopodmiotowego generuje, poza głównymi, również skutki uboczne - konflikty organizacyjne, te zaś właściwie wykorzystane mogą pełnić w tych organizacjach rolę pozytywną. Przyjęty w artykule tok rozumowania ma charakter dedukcyjny. Ze względu na teoretyczną formę opracowania podstawową rolę odegrała analiza literatury. Prezentując zebrane informacje, starano się akcentować znaczenie rozważanych procesów i zdarzeń zarówno od strony uczestników organizacji (jednostki), jak i organizacji jako całości. Centralnymi hipotezami, których próbę dowiedzenia podjęto w niniejszej pracy, są: organizacja jest przyczyną istnienia konfliktów organizacyjnych, a ponieważ jest ona równocześnie konstrukcją kulturową (artefaktową), także konflikty organizacyjne mają taki charakter; konflikt organizacyjny jest czymś więcej niż konfliktem społecznym, ma także charakter konfliktu psychicznego; konflikt organizacyjny nie jest wyrazem patologii organizacji - przeciwnie, jest organicznym składnikiem organizacji i chociaż może wywoływać skutki negatywne dla organizacji i jej uczestników należy go traktować i wykorzystywać jak każdy inny składnik tej organizacji. Przedmiotem rozważań są zatem konflikty organizacyjne zachodzące w zorganizowanych zespołach ludzkich. Artykuł będzie dotyczyć relacji pomiędzy organizacjami i konfliktami oraz sposobów wykorzystania konfliktów dla "dobra" tak organizacji, jak i ich uczestników. Ze względu na odniesienie rozważań do tak szerokiego zakresu rzeczowo-przedmiotowego i czasowo-przestrzennego, jakim są zorganizowane zespoły ludzkie, konieczne jest utrzymanie analizy na wysokim stopniu uogólnienia. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Konflikty w przedsiębiorstwie; Sytuacje konfliktowe; Organizacja; Teoria organizacji; Teoria konfliktów; Rozwiązywanie konfliktów; Patologia organizacji

EN

Conflicts in organisation; Conflict situations; Organisation; Organisation theory; Conflict theory; Solving conflicts; Organisation pathology

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1986
• Numer: nr 139 Przedsiębiorstwo w gospodarce socjalistycznej
• Strony: 37--51

Twórcy

autor

Piotr Banaszyk

Bibliografia

• A. Malewski: O zastosowaniach teorii zachowania. Warszawa: PWN, 1964.
• A. Matejko: Więź i konflikt w zakładzie pracy. Warszawa: KiW 1969.
• A.J. Dubrin: Praktyczna psychologia zarządzania. Warszawa: PWN 1979.
• A.K. Koźmiński, A.M. Zawiślak: Pewność i gra. Wstęp do teorii zachowań organizacyjnych. Warszawa: PWE 1982.
• D. Gwiszlani: Organizacja i zarządzanie. Warszawa: KiW 1976.
• D.W. Felder: Sprzeczność i konflikt. W: Założenia dialektyki. Poznańskie studia z filozofii nauki 1977 z. 2, Warszawa-Poznań PWN 1977.
• E. Kiedrow: Sprzeczny charakter poznania i poznanie sprzeczności. W: Sprzeczność dialektyczna. Warszawa: KiW 1981.
• E.P. Learned, A.T. Sproat: Organization Theory and Policy. Homewood, Ill. 1966.
• Festinger: A Theory of cognitive dissonance. Evanston Illinois: Row. Peterson. 1957.
• G. March, H. Simon: Teoria organizacji. Warszawa: PWN 1964.
• H. Koontz: The Management Theory Jungle. Journal of the Academy of Management 1961 T. 4, nr 3.
• H. Simon: Działanie administracji. Proces podejmowania decyzji w organizacjach administracyjnych, Warszawa: PWN, 1976.
• J. Kurnal: Zarys teorii organizacji i zarządzania. Warszawa: PWE 1969.
• J. Sztumski: Konflikt w miejscu pracy. Warszawa: IW CRZZ 1979.
• J. Zieleniewski: Organizacja i zarządzanie. Warszawa: PWN 1975.
• K. Adamiecki: O nauce organizacji. Warszawa: PWE 1970.
• K. Bolesta-Kukułka: Miejsce i rola konfliktu w organizacji. W: Bariery sprawności organizacji. Red. W. Kieżun. Warszawa: PWE 1978.
• K. Łastowski: O możliwości adaptacyjnej interpretacji zasad dialektyki, W: Założenia dialektyki. Poznańskie studia z filozofii nauki 1977 z. 2, Warszawa-Poznań PWN 1977.
• K. Lewin: Principles of Topological Psychology. New York: Mc Graw-Hill 1936.
• L. Nowak: Koncepcja historii w kategorialnej interpretacji dialektyki. W: Założenia dialektyki. Poznańskie studia z filozofii nauki 1977 z. 2, Warszawa-Poznań PWN 1977.
• L.F. Katz: Approaches to managing conflict. W: Power and Conflict in Organizations. London 1964.
• M. Crozier, E. Friedberg: Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego. Warszawa PWE 1982.
• O. Lange: Ekonomia polityczna. Warszawa: FWE, 1980.
• R. Dahrendorf: Elemente einer Theorie des sozialen Konflikts. W: Gesellschaft und Freiheit. Zur soziologischen Analyse der Gegenwort. Munchen 1961.
• R.E. Walton: Interpersonal peacemaking. W: Confrontations and third-party consultation, Reading Mass. Addison-Wesley, 1969.
• S. Grzybowski: Konflikty w zarządzaniu. Przegląd Organizacji 1977 nr 2.
• Słownik wyrazów obcych: Warszawa PIW, 1958.
• T. Kotarbiński: Traktat o dobrej robocie. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Ossolineum, 1975. T. Tomaszewski: Wstęp do psychologii. Warszawa: PWN 1971.
• T. Tyszka: Konflikty i strategia. Niektóre zastosowania teorii gier. Warszawa: WNT 1978.
• T.S. Kuhn: Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: PWN 1968.
• W. Kieżun: Zjawiska patologiczne jako bariera sprawności. W: Bariery sprawności organizacji. Red. W. Kieżun. Warszawa: PWE 1978.
• W. Wiakkieriew: Sprzeczność przedmiotowa i jej model teoretyczny. W: Sprzeczność dialektyczna. Warszawa: KiW 1981.
• Z. Kuchnyńka: Predchazet konfliktnim situacim. Moderni rizeni 1981 nr 9.
• Zapobieganie sytuacjom konfliktowym. Organizacja i kierownictwo 1981 nr 2-3.