Upadłość jako instytucja gospodarki rynkowej

• Autorzy: Andrzej Tokarski , Marek Matuszak

Warianty tytułu

Bankruptcy as an Institution of the Market Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Upadłość to jedna z najważniejszych instytucji gospodarki rynkowej. Działająca prawidłowo zapewnia efektywną alokację środków produkcji i ochronę wierzycieli. Pojęcie instytucji jest wieloznaczne. W niniejszym artykule przedstawione zostanie znaczenie tego terminu w rozumieniu nadawanym mu zarówno w tzw. nowej ekonomii instytucjonalnej, jak i w znaczeniu tradycyjnym. Instytucje upadłości obejmują nie tylko regulacje prawne określające obowiązujące procedury, lecz także cały aparat zapewniający osiąganie celów postępowań upadłościowych, na który składają się sędziowie orzekający w sprawach upadłościowych, syndycy zarządzający masą upadłości, nadzorcy sądowi i zarządcy, jak również w znaczeniu szerszym, nawiązującym do nowej ekonomii instytucjonalnej, zakorzenione w danym społeczeństwie "podejście" do zjawiska upadłości przedsiębiorstw. Upadłość przedsiębiorstw stanowi nieodłączny dla gospodarki rynkowej mechanizm selekcji nieefektywnych podmiotów gospodarczych. W tym znaczeniu upadłość przedsiębiorstw uznawać można za zjawisko pozytywne i potrzebne, co jednak nie oznacza, że upadłość nie pociąga za sobą również szeregu negatywnych konsekwencji. Tak więc problemem jest nie samo zjawisko upadłości, lecz sposób zorganizowania szeroko rozumianej sfery infrastruktury instytucjonalnej, od której w dużej mierze zależą charakter, skuteczność i zakres zarówno pozytywnych, jak i negatywnych następstw praktycznie dla wszystkich stron (interesariuszy, uczestników) procesów upadłościowych. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych problemów instytucji upadłości w warunkach polskiej gospodarki rynkowej na podstawie obowiązujących w tym zakresie do 2015 r. regulacji prawnych. Przy pisaniu artykułu wykorzystane zostały dwie podstawowe metody badawcze: analiza danych zastanych, tzn. obowiązujących przepisów prawa dotyczących upadłości przedsiębiorstw w Polsce, oraz analiza literatury przedmiotu dotyczącej instytucji upadłości. (abstrakt oryginalny)

EN

Bankruptcy is one of the most important institutions of the market economy. Properly constructed and implemented normatively and institutionally it ensures effective protection of creditors and efficient allocation of production. Institutions of bankruptcy include not only regulations providing guidance on the procedure, but also the entire apparatus to fulfill the objectives of the insolvency proceedings, which consists of judges on bankruptcy, auditors managing the bankruptcy estate, the supervisor and court administrators, the banking sector rescuing financial entrepreneurs falling into trouble, but also and above all an entrepreneur. Bankruptcy is an integral market economy mechanism for the selection of inefficient operators. The problem is not that bankruptcy occurs, but that the economic system is not properly prepared. It is expressed primarily in a broad sense in a lack of institutional infrastructure of bankruptcy. This article presents the analysis of literature and applicable laws of the institution of bankruptcy and its components. The basic method used is the analysis of existing data - existing legislation relating to bankruptcy of enterprises in Poland, and analysis of the literature on bankruptcy as an institution functioning in the market economy, taking into account the Polish economy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Upadłość przedsiębiorstwa; Postępowanie upadłościowe; Gospodarka rynkowa; Regulacje prawne; Rynek integralny

EN

Enterprise bankruptcy; Bankruptcy proceedings; Market economy; Legal regulations; Integral market

• Czasopismo: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Rocznik: 2016
• Tom: 12 Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju układów lokalnych = Entrepreneurship as a Factor in the Development of Local Systems
• Strony: 199--216

Twórcy

autor

Andrzej Tokarski

• Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu

autor

Marek Matuszak

• Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu

Bibliografia

• Adamska, A., Mączyńska, E. (red.). (2013). Upadłości, bankructwa i naprawa przedsiębiorstw. Wybrane zagadnienia. Warszawa: SGH.
• Antoniewicz, P. (2010). Procesy upadłościowe przedsiębiorstw w Polsce. Raport z badań, KPF w Polsce. Warszawa-Gdańsk.
• Babiarz-Mikulska, K., Czapracka, A., Morawska, S. (2012). Ocena efektywności procedur upadłościowych wobec przedsiębiorców. Aspekty prawne, ekonomiczne i organizacyjne. Warszawa: Difin.
• Bauer, K. (2009). Wiarygodność informacji tworzonych przez jednostki w stanie upadłości likwidacyjnej. W: pracownicy Katedry Rachunkowości SGH (red.), Problemy współczesnej rachunkowości. Warszawa: SGH.
• Bliss, R.R. (2003). Bankruptcy law and large complex financial organization: A primer. Federal Reserve Bank of Chicago, Economic Perspectives, 48(1Q), 48-58.
• Collins, J. (2015). Jak upadają giganci. Warszawa: MT Biznes.
• II szansa dla przedsiębiorców. Raport z badań (2011). Warszawa: PARP.
• Flaga-Gieruszyńska, K. (2012). Prawo upadłościowe i naprawcze. Warszawa: C.H. Beck.
• Gaweł, T., Klimczak, M. (2005). Pojęcie instytucji w prawie i ekonomii. W: B. Polszakiewicz, J. Boehlke (red.). (2005). Ład instytucjonalny w gospodarce. Toruń: UMK.
• Gruszecki, T. (2008). Instytucjonalne aspekty w teorii przedsiębiorstwa. W: E. Mączyńska (red.), Bankructwa przedsiębiorstw. Wybrane aspekty instytucjonalne. Warszawa: SGH.
• Gurgul, S. (2010). Prawo upadłościowe i naprawcze - komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Informacje i opracowania statystyczne GUS (2015). Warszawa: GUS.
• Lee, S.-H., Yamakawa, Y., Peng, M., Barney, J. (2011). How do bankruptcy law affect entrepreneurship development around the world? Journal of Business Venturing, 26.
• Lewandowski, R., Wołowski, P. (2014). Prawo upadłościowe i naprawcze. Warszawa: C.H. Beck.
• Łodzianna, A., Makuch, B. (2005). Upadłość likwidacyjna. Praktyczny poradnik dla syndyków. Warszawa: Difin.
• Marszałkowska-Krześ, E., Gil, I. (2011). Postępowanie w sprawach upadłościowych i rejestrowych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Mazurek, S. (2009). Liczba wniosków o upadłość jako miara zjawiska upadłości w Polsce. W: D. Zarzecki, Zarządzanie finansami: aktualne wyzwania teorii i praktyki. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 533.
• Mazurek, S. (2013). Statystyka upadłości podmiotów biznesowych. W: D. Zarzecki, Zarządzanie finansami: mierzenie wyników przedsiębiorstw i ocena efektywności inwestycji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 760, 201-210.
• Mączyńska, E. (2009). Meandry upadłości przedsiębiorstw. Klęska czy druga szansa? Warszawa: SGH.
• Mączyńska, E. (2011). Bankructwa przedsiębiorstw a nadzór właścicielski. W: E. Mączyńska (red.), Cykle życia i bankructwa przedsiębiorstw. Warszawa: SGH.
• Mączyńska, E. (2012). Ekonomiczno-instytucjonalne uwarunkowania bankructw i upadłości. W: S. Morawska (red.), Ekonomia i prawo upadłości przedsiębiorstw. Warszawa: SGH.
• Mączyńska, E. (2013). Wprowadzenie. W: E. Mączyńska (red.), Procesy upadłościowe i naprawcze w Polsce na tle doświadczeń Unii Europejskiej. Warszawa: SGH.
• Mączyńska, E. (2014). Bankructwa przedsiębiorstw. Wybrane aspekty ekonomiczne i prawne. Warszawa: SGH.
• Mączyńska, E. (2015a). Wprowadzenie. W: E. Mączyńska (red.), Bankructwa, upadłości i procesy naprawcze przedsiębiorstw. Wybrane aspekty regulacyjne. Warszawa: SGH.
• Mączyńska, E. (2015b). Wprowadzenie. Biuletyn PTE, 1.
• Mączyńska, E., Morawska, S. (2015). Efektywność procedur upadłościowych. Warszawa: SGH.
• Morawska, S. (red.). (2011). Modele postępowań upadłościowych w Polsce i wybranych krajach UE. Warszawa: Wiedza i Praktyka.
• Morawska, S. (2013a). Efektywność oraz skuteczność postępowań upadłościowych na tle praktyki sądowej - perspektywa wierzycieli, Biuletyn PTE, 1.
• Morawska, S. (2013b). Przedsiębiorca w obliczu upadłości. Warszawa: SGH.
• Morawska, S., Roszkowska, P. (2011). Interesariusze w procesie upadłości przedsiębiorcy. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 2.
• North, D. (1991). Institutions. Journal of Economic Perspectives, 1.
• Podel, W., Olszewska, M. (2012). Upadłość w praktyce. Warszawa: Difin.
• Prusak, B. (2012). Charakterystyka procesów upadłościowych przedsiębiorstw w Polsce. W: B. Prusak (red.), Przedsiębiorstwo w czasach kryzysu. Gdańsk: Politechnika Gdańska.
• Stankiewicz, W. (2012). Ekonomika instytucjonalna, Zarys wykładu. Warszawa: PWSBiA.
• Stiglitz, J.E. (2005). Globalizacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Świeboda, Z. (2003). Prawo upadłościowe i naprawcze, Komentarz. Warszawa: Lexis Nexis.
• Tokarski, A. (2015). Kierunki ewolucji systemu upadłościowego w Polsce. Przedsiębiorczość - Edukacja, 11.
• Tokarski, A. Tokarski, M. (2013). Conflicts of participants in insolvency proceeding. W: Globalizacja a jej socjalno-ekonomicke dosledky. Żilina: Żilinska Univerzita.
• Tokarski, A., Tokarski, M. (2014). Models of bankruptcy system in Poland - characteristics, 14th International Scientific Conference under the Auspices of Ministry of Finance of the Slovak Republic, Žilina: University of Žilina.
• Ustawa z dnia 23 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361).
• Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r., poz. 978).
• Wardzińska, E. (2013). Syndyk jako zarządca i likwidator w postępowaniu upadłościowym w Polsce. W: A. Adamska, E. Mączyńska (red.), Upadłości bankructwa i naprawa przedsiębiorstw. Wybrane zagadnienia. Warszawa: SGH.
• Zedler, F. (2009). Prawo upadłościowe i naprawcze w zarysie. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON (2014).