Wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela z uwagi na przyczyny wypadku dotyczące okresu przed rozpoczęciem ochrony ubezpieczeniowej

• Autorzy: Wojciech Kamieński

Warianty tytułu

Exclusion of the Insurer's Liability Determined by the Accident Causes Concerning the Pre-existing Medical Conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Orzecznictwo sądowe zaczyna postrzegać ubezpieczenia grupowe jako takie, w których ubezpieczyciele nie ponoszą żadnego ryzyka ubezpieczeniowego. Z uzasadnienia wyroku z dnia 8 stycznia 2015 r. Sądu Apelacyjnego w Warszawie (I ACa 762/14) wyłania się obraz modelu, w którym "całe ryzyko, że wypadek będzie wynikać z chorób istniejących przed początkiem ubezpieczenia, obciąża ubezpieczonych - i to bezterminowo" - pomimo wielu lat trwania ubezpieczenia i opłacania składek. W ocenie Sądu analizowana umowa ubezpieczenia "umożliwia ubezpieczycielom czerpanie zysków z umów zawartych z osobami przewlekle chorymi, w różnych stadiach chorób, bez ponoszenia ryzyka, że w części przypadków choroby te po latach doprowadzą ubezpieczonych do niezdolności do pracy" (tamże). Niestety, podobne mechanizmy dostrzegane są także w ubezpieczeniach na wypadek śmierci czy ubezpieczeniach na wypadek poważnego zachorowania. W obserwowanym modelu ubezpieczeń grupowych ubezpieczyciele nie żądają informacji o stanie zdrowia (art. 815 k.c.), jednocześnie zastrzegają możliwość oceny tego stanu ex post, już po zajściu wypadku ubezpieczeniowego - niejednokrotnie po to, aby uchylić się od odpowiedzialności. Dopuszczalności takiego rozwiązania umownego jest poświęcona niniejsza publikacja. (abstrakt oryginalny)

EN

In the jurisdiction there is a tendency to consider group insurances as a type of insurances in which insurers do not handle any insurance risk. Judgement of January, 8 2015 of the Appeal Court of Warsaw (I ACa 762/14) introduces the model in which the whole insurance risk that the accident will result from pre-existing medical conditions is put at the insured without defining any deadline, even despite many years of lasting an insurance and paying the premiums. As the court evaluated, the insurance agreement makes it possible for the insurers to earn profits from the insurance agreements made with people suffering from a range of chronic diseases in different stages of development without holding the risk that after the years they might lead to the insured party inability to work. Unfortunately, similar mechanism can be observed in death cover insurances and critical illness cover. In the observed model of group insurances, insurers do not require the information concerning the health conditions (article 815 of the Civil Code) at the same time they keep the right to make ex-post evaluation, usually in order to avoid the liability. The following article is devoted to this issue. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bankowość ubezpieczeniowa; Ochrona ubezpieczeniowa; Ryzyko w ubezpieczeniach; Choroby przewlekłe

EN

Bancassurance; Insurance protection; Insurance risk; Chronic diseases

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 2(19)
• Strony: 20--35

Twórcy

autor

Wojciech Kamieński

• Biuro Rzecznika Finansowego

Bibliografia

• Ciepła H., Umowa ubezpieczenia. Komentarz do tytułu XXVIII k.c., (w:) Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, cz. 2, Zobowiązania, LexisNexis, Warszawa 2013.
• Dubis W., Umowa ubezpieczenia. Komentarz do tytułu XXVIII k.c., (w:) Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2013.
• Gawlik Z., Umowa ubezpieczenia, (w:) Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2010.
• Grzybowski S., (w:) Czachórski W. (red.), System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, Ossolineum, Wrocław 1974.
• Kamieński W., Deklaracja ryzyka w umowie ubezpieczenia na życie, (w:) Problemy ochrony konsumenta a rynku ubezpieczeń, "Forum Dyskusyjne Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych" z. 6, Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, Warszawa 2006.
• Kamieński W., Bancassurance. Polisa na kredyt, "Rzeczpospolita" z 30 marca 2013 r.
• Kamieński W., Główne świadczenia stron umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, "Rozprawy Ubezpieczeniowe" nr 17 (2/2014).
• Koch A., Związek przyczynowy jako podstawa odpowiedzialności odszkodowawczej w polskim prawie cywilnym, PWN, Warszawa 1975.
• Koch A., Związek przyczynowy w ubezpieczeniach, "Prawo Asekuracyjne" 1995, z. 3.
• Kondek M., Umowa ubezpieczenia, (w:) Osada K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Zobowiązania, C.H. Beck, Warszawa 2013.
• Kowalewski E., Prawo ubezpieczeniowe, Oficyna Wydawnicza "Branta", Bydgoszcz 2002.
• Kowalewski E., Umowa ubezpieczenia, Oficyna Wydawnicza "Branta", Bydgoszcz 2002.
• Krajewski M., Umowa ubezpieczenia. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2004.
• Mrozowska B., Wnęk A., Zakres ochrony w grupowych ubezpieczeniach na życie udzielanej w trybie stosowania uproszczonego underwritingu a świadczenie główne, "Prawo Asekuracyjne" 2013, nr 3.
• Mrozowska-Bartkiewicz B., Tarasiuk-Flodrowska A., Grupowa umowa ubezpieczenia na życie a ocena ryzyka ubezpieczeniowego - problemy praktyczne, "Wiadomości Ubezpieczeniowe" 2013, nr 2.
• Nawracała J., Ograniczenie odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu ryzyk, które wystąpiły przed zawarciem umowy ubezpieczenia (na przykładzie klauzuli wpisanej do rejestru niedozwolonych postanowień pod nr 3456), "Wiadomości Ubezpieczeniowe" 2013, nr spec. 1.
• Ogiegło L., Umowa ubezpieczenia, (w:) Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, C.H. Beck, Warszawa 2004.
• Pietrzykowski K., (w:) K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, C.H. Beck, Warszawa 2015.
• Popiołek A., Samcik M., Zmiany w ubezpieczeniach dołączanych do kredytów. Bank nie wciśnie niby-polisy, "Gazeta Wyborcza" z 26 marca 2015 r. (wyborcza.biz).
• Przybyłowski K., Dobra wiara w polskim prawie cywilnym (ogólne uwagi o pojęciu), PWN, Warszawa 1970.
• Pyziak-Szafnicka M., (w:) Pyziak-Szafnicka M. (red.), Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, LEX, Warszawa 2009.
• Serwach M., Wykładnia postanowień wyłączających lub ograniczających odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń w ubezpieczeniach majątkowych, (w:) Pyziak-Szafnicka M. (red.), Odpowiedzialność cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara, Zakamycze, Kraków 2004.
• Warkałło W., (w:) Czachórski W. (red.), System prawa cywilnego, t. 3, cz. 2, Prawo zobowiązań - część szczegółowa, Ossolineum, Wrocław 1976.