Pułapki decyzyjne a system zarządzania środowiskowego

• Autorzy: Marzena Hajduk-Stelmachowicz

Warianty tytułu

Decision-Making Traps Related to The Environmental Management System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy przedstawiono przykłady dysfunkcji psychologicznych, proceduralnych oraz organizacyjnych, których konsekwencjami są błędne decyzje. Celem artykułu jest wskazanie elementów, które w procesie decyzyjnym związanym z funkcjonowaniem ekoinnowacji organizacyjnych (takich jak formalne systemy zarządzania środowiskowego) stanowią swoiste pułapki, utrudniające dochodzenie do trafnych wniosków i blokujące generowanie wartościowych rozwiązań. Pułapki decyzyjne związane z wdrożeniem, funkcjonowaniem i certyfikowaniem systemu zarządzania środowiskowego są konsekwencją znacznej swobody w zakresie interpretacji wymogów międzynarodowego standardu ISO 14001. Norma odnosi się jedynie do kwestii zarządczych. Przedsiębiorstwa posiadające certyfikat ISO 14001 nie są zobowiązane do udowadniania swojej efektywności ekologicznej. Część z nich potrafi wprost kamuflować faktycznie znaczące aspekty środowiskowe po to, aby spełnić oczekiwania stawiane w łańcuchu dostaw, a sprowadzające się jedynie do uzyskania zaświadczenia. Brak systemowego podejścia do zarządzania proekologicznego generuje dodatkowe koszty. Informacje z auditów środowiskowych wykorzystywane są do rozgrywek personalnych - nie zaś do doskonalenia systemu, w celu generowania korzyści ekonomicznych, ekologicznych oraz społecznych(abstrakt oryginalny)

EN

The paper presents examples of psychological, procedural and organizational dysfunction to show their consequences as sources of erroneous decisions. The aim of the study is to identify the elements (kind of traps) which in the decision making process are related to the functioning of organizational eco-innovation. Decision-making traps (related to the implementation, operation and certification of the environmental management system) are the result of considerable freedom in the interpretation of the international standard requirements. ISO 14001 standard refers only to management issues. Enterprises with ISO 14001 certificattion are not required to prove their eco-efficiency. Some of them can simply camouflage actually significant environmental aspects in order to meet the expectations from the supply chain partners - which are only to obtain the certificate. No systematic approach to proecological management generates additional costs. One of the reasons is that information from environmental auditors is used for controlling and punising employees - not to improve the system in order to generate environmental, economic and social benefits(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Proces decyzyjny; Ekologiczny system zarządzania; Normy ISO 14001

EN

Decision proces; Ecological management system; ISO 14001

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 436 Rachunkowość na rzecz zrównoważonego rozwoju. Gospodarka - etyka - środowisko
• Strony: 133--142

Twórcy

autor

Marzena Hajduk-Stelmachowicz

• Politechnika Rzeszowska

Bibliografia

• Berkhout F., Azzone G., Carlens J., Hertin J., Jasch C., Noci G., Olsthoorn X., Tyteca D., Woerd F. van der, Drunen M. van, Wagner M., Wehrmeyer W., Wolf O., 2001, MEPI - Measuring the Environmental Performance of Industry, Final Report, EC Environment and Climate Research Programme: Research Theme 4 - Human Dimensions of Environmental Change - Contract No: ENV4-CT97-0655, February 2001, http://www.environmental-performance.orgza; http://www/environmental-performance.org (1.02.2016).
• Bolesta-Kukułka K., 2003, Decyzje menedżerskie, PWE, Warszawa.
• Clue S. le, 2005, ISO 14001:2004 What do Investors Need to Know?, Association for Sustainable and Responsible Investment in Asia (ASrIA) Brief 003, May.
• Deloitte Consulting LLP, 2014, Deloitte. Supply chain leadership. Distinctive approaches to innovation, collaboration, and talent alignment 2014, Deloitte Development LLC, http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/us/Documents/process-and-operations/us-cons-supply-chain-leadership-report-040914.pdf.
• Dziechciarz P., 2011, Trend: Prawdziwe przyczyny odchodzenia z pracy, Harvard Business Review, nr 97, marzec, http://www.hbrp.pl/news.php?id=497 (12.02.2016).
• Ghisellini A., Thurston D.L., 2005, Decision traps in ISO 14001 implementation process: case study results from Illinois certified companies, Journal of Cleaner Production, vol. 13, no. 8, s. 763-777.
• Hajduk-Stelmachowicz M., 2012a, Znaczenie polityki środowiskowej w kontekście kształtowania ekoinnowacyjności przedsiębiorstw z województwa podkarpackiego, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 260, Zarządzanie strategiczne w praktyce i teorii, red. A. Kaleta, K. Moszkowicz, UE, Wrocław, s. 106-115.
• Hajduk-Stelmachowicz M., 2012b, Aspekty środowiskowe a orientacja na wyniki w przedsiębiorstwach wdrażających ekoinnowacje, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 264, Orientacja na wyniki - modele, metody i dobre praktyki, red. T. Borys, P. Rogala, UE Wrocław, s. 118-129.
• Hajduk-Stelmachowicz M., 2013, Motywy wdrażania Systemu Zarządzania Środowiskowego w kontekście budowania potencjału ekoinnowacyjnego, [w:] Rusnak Z., Zmyślona B. (red.), Jakość życia a zrównoważony rozwój, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, s. 89.
• Hajduk-Stelmachowicz M., 2015, Środowiskowy audit wewnętrzny jako narzędzie doskonalenia ekoinnowacji organizacyjnych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Zrównoważony rozwój organizacji - odpowiedzialność środowiskowa, red. T. Borys, B. Bartniczak, M. Ptak, UE, Wrocław, s. 24-37.
• Ilomäki M., Melanen M., 2001, Waste minimization in small and medium sized enterprises - do environmental management systems help?, Journal of Cleaner Production, vol. 9, no. 3.
• Jankowska-Mihułowicz M., Gębarowski M., Ziółkowski B., Chudy-Laskowska K., 2015, Determinants of investment decision-making in the RFID area in Poland, Proceedings of 7th International Conference Economic Challenges in Enlarged Europe', ed. A. Hazak, ISSN 2382-6797, Tallinn University of Technology, Tallinn, Estonia, June, s. 1-18.
• Jankowska-Mihułowicz M., Walentynowicz P., 2009, Personalne bariery racjonalności podejmowania decyzji menedżerskich, [w:] Kłosiński K.A., Biela A. (red.), Człowiek i jego decyzje, tom 1, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 165-177.
• Krut R., Gleckman H., 1998, ISO 14001 A Missed Opportunity for Sustainable Global Industrial Development, Earthscan Publications, London.
• Lisowska-Mieszkowska E., 2007, Systemy zarządzania środowiskowego - rozwój i funkcjonowanie w Polsce, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, nr 30, s. 23.
• Mankins M.C., 5 pułapek w podejmowaniu decyzji, Harvard Business Review Polska, http://www.hbrp.pl/news.php?id=1143&t=5-pulapek-w-podejmowaniu-decyzjix (4.01.2016).
• PN-EN ISO 14001:2015-09 - wersja angielska, Systemy zarządzania środowiskowego - Wymagania i wytyczne stosowania, ISO TC 207/SC1, 30.09.2015, https://committee.iso.org/sites/tc207sc1/home/projects/published/iso-14001---environmental-manage.html (15.02.2016).
• Pringle J., Leuteritz Johnsen K., 1998, ISO 14001: a discussion of implications for pollution prevention, National Pollution Prevention Roundtable, ISO 14000 Workgroup (White Paper), http://www.p2.org/iso.html (1.02.2016).
• Sedlak&Sedlak, Przepracowany jak Polak. Ile godzin spędzamy w pracy?, 26 września 2014, http://www.pulshr.pl/zarzadzanie/przepracowany-jak-polak-ile-godzin-spedzamy-w-pracy,21824.html (12.02.2016).
• Stoner J.A.F., Wankel Ch., 1996, Kierowanie, PWE, Warszawa.
• Szczypczyk K., Heurystyki - czyli o tym, dlaczego tak łatwo wpadamy w pułapki?, 23.12.2012, http://konradszczypczyk.pl/heurystyki-czyli-o-tym-dlaczego-tak-latwo-wpadamy-w-pulapki/ (13.02.2016).

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2016.436.14