Postawy społeczne w obszarze dochodzenia roszczeń z tytułu ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej na tle badania ankietowego

• Autorzy: Ilona Kwiecień , Anna Jędrzychowska , Ewa Poprawska

Warianty tytułu

Social Attitudes in Context of Claim Compensation on Third Party Liability Insurance - Survey Results

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęty został problem zmian postaw społecznych jako czynnika wzrostu wartości odszkodowań i świadczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej. Autorki na podstawie analizy danych za lata 2002-2012 potwierdzają fakt wzrostu wartości świadczeń na polskim rynku i wskazują, że w przypadku istotnej pod względem udziału w portfelu ubezpieczeń grupy 10 działu II (ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych) wzrost ten jest większy niż wzrost przypisu składki. W dalszej części pracy na bazie doświadczeń innych krajów, analiz i badań prezentowanych w literaturze przedmiotu zidentyfikowane zostały czynniki zmian, w szczególności społeczne. Badania te potwierdzają istotne znaczenie zachowań i postaw społecznych w zakresie dochodzenia roszczeń za szkody, w tym z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotów odpowiedzialnych za szkodę. Jako istotne implikatory zmian tych postaw autorki wskazują wzrost wartości dóbr, zarówno materialnych, jak i niematerialnych, wzrost świadomości prawnej i nasilenie skłonności do dochodzenia roszczeń oraz zmniejszenie ryzyka finansowego w procesie dochodzenia roszczeń. Na tym gruncie autorki analizują istniejące na rynku polskim postawy i opinie, czemu służy badanie ankietowe własne, obejmujące ostatecznie 567 respondentów, przy czym autorki wskazują, że niestety badana grupa nie ma cech grupy reprezentatywnej, co zostało uwzględnione w ocenie wyników badania. Pytania ankiety dotyczyły zagadnień związanych z dochodzeniem roszczeń z tytułu różnych ubezpieczeń OC, jednak z uwagi na znaczenie ubezpieczeń komunikacyjnych część pytań miała charakter szczególny i koncentrowała się na aspektach właściwych tej grupie ubezpieczeń. Wyniki badań zostały przeanalizowane w ujęciu całościowym oraz w rozbiciu na cechy socjodemograficzne, a ponadto zbadana została zależność pomiędzy wymienionymi cechami a odpowiedziami na pytania zawarte w ankiecie. We wnioskach autorki snują - z uwagi na niedostatki statystyczne badania - przypuszczenia odnoszące się do czynników determinujących zmiany w roszczeniach odszkodowawczych zachodzące na polskim rynku. Wśród nich zwracają uwagę: zaobserwowane znaczenie ryzyka finansowego, wzrost skłonności do dochodzenia roszczeń i wpływ czynników zewnętrznych na tę skłonność, a także wzrost wyceny wartości życia. Autorki wskazują, że prezentowane wyniki stanowić mogą asumpt do pogłębionych badań w nakreślonym obszarze, z uwzględnieniem konieczności zapewnienia reprezentatywności grupy oraz zmian w czasie. (abstrakt oryginalny)

EN

The following article tackles an issue of social attitudes as the factor directly influencing the increasing value of indemnities and benefits on the third party liability insurance. Analysis of data concerning years 2002-2012 confirms that this tendency can be observed on the Polish market. This is especially noticable in case of motor third party liability insurance where previously mentioned increase in the value of indemnities in higher than the sum of gross premium collected. The second part of the article focuses on the social factors contributing to these changes which come from the experience of other countries as well as other factors described in the subject literature. Studies conducted in this field confirm the substantial role of social attitudes as a factor actively influencing the claim compensation process (including the thirtd party liability insurance). Among the social factors directly implicating the changes in this context authors point to the increasing value of property (both tangible and intangible), growth of social awareness pertaining to possible claim compensation procedures, the reduction of financial risk associated with this proces In order to better analyse this issue a survey in which 507 respondents participated was conducted. However, a group participating in this study cannot be deemed fully representative. This was obviously taken into consideration while examing the survey's results. Basically, this survey focuses on various types of third party liability insurances. The special attention, though is paid to comunnication insurances playing very crucial role in this context. Results from the study were analized both holistically and in reference to specific socio-demographic factors. Authors try to establish connection between the characteristic previously identified and the answers given by the respondents. Nevertheless, due to statistical limitations of the survey the factors implicating the changes on the Polish market can be only presumptions. Among the most substantial ones are: financial risk, an increase in public inclination for the claim compensation process (including the external factors implicating this tendency) and improving life standard. Futher studies on this field are recommended indicating the necessity to assure proper representativness of the group. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia; Odpowiedzialność cywilna; Rynek ubezpieczeniowy

EN

Insurances; Civil liability; Insurance market

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2(17)
• Strony: 30--55

Twórcy

autor

Ilona Kwiecień

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Anna Jędrzychowska

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Ewa Poprawska

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• T. Holzheu, R. Lechner, Commercial liability: a challenge for businesses and their insurers, "Sigma" 2009, nr 5.
• F. Furedi, Courting Mistrust: The hidden growth of a culture of litigation in Britain; Centre for Policy Studies, London 1999
• J. Lowe (ed.), The cost of damages culture. Working party report, http://www.actuaries.org.uk/sites/all/files/documents/pdf/lowe.pdf
• S. Narita, Product liability claims in Europe, Swiss Reinsurance Company Ltd. 1997
• U. Leimbacher et al., The globalisation of collective redress: Consequences for the insurance industry, Swiss Re 2009
• R. Enz, T. Holzheu, The economics of liability losses - insuring the moving target, "Sigma" 2004, nr 6
• J.T. Schmit, Factors Likely to Influence Tort Litigation in the European Union, "The Geneva Papers on Risk and Insurance - Issues and Practice" 2009, nr 31, s. 304-313
• A. Carmignani, S. Giacomelli, Too many lawyers? Litigation in Italian civil courts, "Temi di Discussione" nr 745 (February 2010), http://www.astrid-online.it/--giustizi/GIUSTIZIA-/Studi--ric/determinanti-litigiosit--BdI.pdf.
• Z. Hellwig, Elementy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej, PWN, Warszawa 1977, s. 274-278
• I. Kwiecień (red.), Szkody osobowe kompensowane z ubezpieczenia komunikacyjnego OC. Analiza rynku, Poltext, Warszawa 2010
• I. Kwiecień, J. Monkiewicz, M. Monkiewicz (red.), Szkody osobowe z OC komunikacyjnego w Polsce. Tendencje rozwoju 2006-2009; Stowarzyszenie ProMotor, Warszawa 2010.
• R. Avraham, Putting a price on pain-and-suffering damages: a critique of the current approaches and preliminary proposal for change, "Northwestern University Law Review" vol. 100, nr 1, http://www.law.northwestern.edu/lawreview/v100/n1/87/LR100n1Avraham.pdf, s. 90.
• J.O. Ward, R.J. Thornton (ed.), Personal Injury and Wrongful Death Damages Calculations: Transatlantic Dialogue, "Contemporary Studies in Economic and Financial Analysis" vol. 91 (2009)
• J. Lowe (ed.), The cost of damages culture, Working Party of The Actuaries Society 2009, http://www.actuaries.org.uk/__data/assets/pdf_file/0007/.../Lowe.pdf
• Ch. Hodges, J. Peysner, A. Nurse, Litigation funding: status and issues, Centre for Socio-Legal Studies, Lincoln Law School Oxford 2012, http://www.csls.ox.ac.uk/documents/ReportonLitigationFunding.pdf.
• J. Lowe, op. cit.; P. Fenn, N. Rickman, D. Vancappa, The unintended consequences of reforming civil procedure: Evidence from the Woolf reforms in England and Wales, Annual Conference of European Association of Law and Economics, Roma, Italy 2009
• I. Kwiecień, Kultura roszczeniowa - dynamika zjawiska w kontekście odpowiedzialności cywilnej i ubezpieczeń, "Rozprawy Ubezpieczeniowe" nr 9 (2/2010) i cytowana tam literatura.
• D. Mayr, Severe Bodily Injury Claims In Europe - Developments And Trends; Munich Re 2011, http://piu.org.pl/public/upload/ibrowser/Munich%20Re.pdf
• U. Werwigk, Components of Bodily Injury Claims - A European Perspective; FIAR - International Insurance-Reinsurance Forum 2012, Swiss Re, http://www.fiar.ro/downloads/2012/motor/swisstr.pptx.
• M. Monkiewicz, I. Kwiecień, Dochodzenie roszczeń za szkody na osobie z perspektywy doradców i pełnomocników, (w:) I. Kwiecień (red.), Szkody osobowe kompensowane z ubezpieczenia komunikacyjnego OC. Analiza rynku, Poltext, Warszawa 2010.
• R. Cooter, T. Ulen, Ekonomiczna analiza prawa, C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 580.