Dopuszczalność zastosowania testów genetycznych w ocenie ryzyka ubezpieczeniowego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej

• Autorzy: Agata Kasnowska

Warianty tytułu

The Admissibility of Using Genetic Tests in Insurance Underwriting in Poland and other European Countries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest prezentacja stanu prawnego w zakresie dopuszczalności wykorzystywania testów genetycznych w ocenie ryzyka ubezpieczeniowego w Polsce na tle innych wybranych państw UE, ze zwróceniem szczególnej uwagi na możliwości, jakie niesie zastosowanie tych testów w sektorze ubezpieczeń oraz na zagrożenia z tym związane. Przedmiotem analizy są przede wszystkim wewnątrzpaństwowe regulacje prawne oraz prawodawstwo unijne. W artykule omówiono sześć podejść przewidzianych przez ustawodawców oraz podjęto próbę uogólnienia sytuacji występującej w UE, poprzez wskazanie koncepcji dominujących w konkretnych państwach członkowskich. Skupiono się na wadach i zaletach poszczególnych stanowisk, przede wszystkim na problemie dyskryminacji ze względu na wrodzone wady genetyczne, możliwości wystąpienia negatywnej selekcji w przypadku zakazu brania pod uwagę wyników testów w ocenie ryzyka, zagadnieniu tajemnicy lekarskiej i nieudostępniania danych genetycznych oraz kwestii niechęci poznania negatywnych wyników testów przez osoby badane, jak również członków rodziny. Autorka podjęła także próbę wskazania koncepcji, których połączenie wydaje się być optymalne z punktu widzenia ochrony interesów zarówno ubezpieczonych, jak i zakładów ubezpieczeń. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to present the legal position regarding the admissibility of using genetic tests in insurance underwriting in Poland and selected EU countries, to point out the potential that brings the use of these tests in the insurance sector and the possible risks associated with it. The analysis includes primarily domestic regulations and EU legislation. The article discusses six approaches set by legislators and attempts to generalize the situation prevailing in the EU by the assignment of the Member States to these approaches. The author focused on the advantages and disadvantages of different positions, primarily on the issue of discrimination based on genetic anomalies and the possibility of adverse selection occurrence in the case of the prohibition of taking into account the results of the tests in the risk assessment process. There was also the problem of maintaining the confidentiality of medical data considered, as well as a lack of disclosure of this data and the problem of unwillingness of getting to know about the negative results of genetic tests by insured, as well as family members. The author attempts also to identify, which of the concepts seem to be optimal from the point of view of protecting the interests of policyholders and insurance companies at the same time. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ryzyko w ubezpieczeniach; Dyskryminacja; Choroby; Tajemnica służbowa; Badania genetyczne

EN

Insurance risk; Discrimination; Illness; Professional secrecy; Genetic test

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2(17)
• Strony: 105--119

Twórcy

autor

Agata Kasnowska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• S. Sabatier, Working party on human genetics, Council of Europe, Strasbourg 1997, s. 27-28, http://www.coe.int/t/dg3/healthbioethic/texts_and_documents/DIR-JUR%2897%2913Genetics.pdf.
• J. Kapelańska-Pręgowska, Prawne i bioetyczne aspekty testów genetycznych, Wolters Kluwer, Warszawa 2011, s. 320.
• S. Soini, Genetic testing legislation In Western Europe - a fluctuating regulatory target, "Journal of Community Genetics" 2012, vol. 3, issue 2, s. 143-153.
• Y. Joly, M. Braker, M. Le Huynh, Genetic discrimination in private insurance: global perspectives, "New Genetics and Society" 2010, vol. 29, no. 4, s. 353-355.
• O. O'Neill, Autonomy and Trust in Bioethics, Cambridge University Press, Cambridge 2002, s. 101.
• M.A. Rothstein (ed.), Genetics and Life Insurance. Medical Underwriting and Social Policy, The MIT Press, Cambridge 2004, s. 187.
• J.H. Gerards, A.W. Heringa, H.L. Janssen, Genetic Discrimination and Genetic Privacy in a Comparative Perspective, Intersentia, Antwerp-Oxford-New York, s. 132.
• J. Warstat, Genetics and insurance medicine on handling genetic information, "Risk Insights" 2009, vol. 13, no. 1, s. 17-18.
• R. Eisen, Summary of the 9th Health and Ageing Conference - Genetics and Insurance, "Health and Ageing Newsletter" 2013, no. 28.
• J. Lambert, International Comparisons of the Use of Genetic Information in the Life and Health Insurance Markets, The Geneva Association Working Paper Series "Etudes et Dossiers" 2013, no. 394.
• A. de Jong, Report on the Workshop "Legal regulation for genetic testing", European Society of Human Genetics, Gothenburg 2010, https://www.eshg.org/fileadmin/www.eshg.org/documents/Europe/LegalWS/ReportESHG-LegalWorkshop2010.pdf.
• T. Lemmens, Genetics and Insurance Discrimination: Comparative Legislative, Regulatory and Policy Developments and Canadian Options, "Public Law and Legal Theory Research Paper" 2003, no. 04-05, s. 67-72.
• K.J.F A. de Koning, Dutch protection against genetic discrimination in work environments, Tilburg University, Tilburg 2012, http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=122912.
• J. Lundstrom, M. Hosinsky, Council of Europe Consultation on Predictivity, Genetic Testing and Insurance, 2012, http://www.coe.int/t/dg3/healthbioethic/Source/trad%20consult%20svensk%20e.doc.