PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2016 | nr 1 (5) | 7--26
Tytuł artykułu

Wykształcenie ludności II Rzeczypospolitej w świetle badań GUS

Autorzy
Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Education of Population of the Second Polish Republic in the Light of Research by CSO
Języki publikacji
PL
Abstrakty
W artykule przedstawiono zróżnicowanie struktury ludności Polski w dwudziestoleciu międzywojennym według poziomu wykształcenia (w tym umiejętności czytania i pisania) ze względu na płeć, wyznanie i miejsce zamieszkania. Głównym źródłem danych statystycznych były wyniki spisów ludności w latach 1921 i 1931. Na podstawie materiału empirycznego stwierdzono, iż dominującą pozycję w strukturze ludności według poziomu wykształcenia stanowiło wykształcenie początkowe - łącznie 37,5% ogółu ludności w wieku 15 i więcej lat; osoby z wykształceniem wyższym stanowiły 0,7% (1921 rok). W okresie II Rzeczypospolitej proces edukacji był selektywny ze względu na płeć i wyznanie, mężczyźni byli lepiej wykształceni niż kobiety. Najlepiej były wykształcone osoby wyznania ewangelickiego, a najgorzej - osoby wyznania prawosławnego. Skutkiem dużego zróżnicowania ziem polskich pod względem stopnia realizacji założeń oświaty powszechnej utrzymywała się duża dysproporcja między poszczególnymi regionami Polski w poziomie edukacji i strukturze według wykształcenia (m.in. w poziomie analfabetyzmu) - szczególnie duża była luka edukacyjna na ziemiach wschodnich, natomiast najlepszą sytuację pod tym względem odnotowano w województwach zachodnich.(abstrakt oryginalny)
EN
The article presents diverse structures of the population of Poland in the interwar period according to the level of education (including literacy and numeracy) due to gender, religious denomination and residence. The results of the population census from 1921 and 1931 were the main source of data. In the light of the empirical evidence it was stated that primary education (in total 37.5% of the general population at the age of 15 years and more) had had a dominant position in the population structure and people with a higher level of education 0.7% (1921). In the period of the Second Polish Republic the education process was selective on the grounds of gender and religious denomination; men were better educated than women. Evangelical Church members were best educated and Orthodox Church worst. As a result of a big diversity of parts of Poland with respect to the degree of the implementation of public education there was a big disproportion between regions in Poland in the level of education and the structure in terms of education (among others in the level of illiteracy). There was a big educational gap in the eastern regions and the best situation in this regard was observed in western voivodeships. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
7--26
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Bibliografia
  • Bartosiewicz S., Stańczyk E., 2012, Niektóre aspekty historii społeczno-gospodarczej Polski w latach 1918-2011 (na podstawie badań GUS-u), Śląski Przegląd Statystyczny, nr 10(16), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
  • Berger J., 2008, Powszechny Spis Ludności w 1921 r., Wiadomości Statystyczne, nr 12, GUS, Warszawa.
  • Buławski R., 1930, Projekt drugiego powszechnego spisu powszechnego na tle doświadczeń spisu 1921 r. oraz praktyki zagranicznej, Kwartalnik Statystyczny, t. VII, GUS, Warszawa.
  • Dekret z dnia 7 lutego 1919 r. o obowiązku szkolnym, Dziennik Praw 1919 nr 14, poz. 147.
  • Drugi Powszechny Spis Ludności z dn. 9 XII 1931. Mieszkania i gospodarstwa domowe. Ludność. Stosunki zawodowe, 1937, Statystyka Polski, seria C, z. 62, GUS, Warszawa.
  • Drugi Powszechny Spis Ludności z dn. 9 XII 1931 r. Formularze i instrukcje spisowe, 1932, Statystyka Polski, seria A, t. 1, GUS, Warszawa.
  • Falski M., 1936, Kwestie podstawowe w organizacji szkolnictwa powszechnego, MWRiOP, Warszawa.
  • Jaczewski J., 1992, Organizacje i instytucje życia naukowego w Polsce (listopad 1918-1939), [w:] Historia nauki polskiej, Suchodolski B. (red.), t. V, 1918-1951, część I, Wydawnictwo PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków.
  • Kuklo C., Łukasiewicz J., Leszczyńska C., 2014, Historia Polski w liczbach. Polska w Europie, GUS, Warszawa.
  • Landau Z., Tomaszewski J., 1977, Druga Rzeczpospolita, Gospodarka. Społeczeństwo. Miejsce w świecie, Książka i Wiedza, Warszawa.
  • Landau Z., Tomaszewski J., 1984, Polska w Europie i świecie 1918-1939, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  • Luhmann N., 1982, The Differentiation of Society, Columbia University Press, New York.
  • Luhmann N., 1990, The Autopolesis of Social Systems, [w:] Essayes on Self-Reference, New York.
  • Luhmann N., 1995, Social Systems, Stanford University Press, Stanford.
  • Mały Rocznik Statystyczny 1930, 1935, 1939, GUS, Warszawa.
  • Mędrzecki W., Żarnowski J., 2015, Metamorfozy społeczne, tom 10, Społeczeństwo międzywojenne: nowe spojrzenie, Instytut Historii PAN, Warszawa.
  • Piekałkiewicz J., 1922, Organizacja pierwszego powszechnego spisu ludności w Polsce, Miesięcznik Statystyczny, z. 4, GUS, Warszawa.
  • Pierwszy Powszechny Spis Ludności Rzeczypospolitej z dn. 30 września 1921 r. Mieszkania. Ludność. Stosunki zawodowe, tablice państwowe, 1927, Statystyka Polski, t. XXXI, GUS, Warszawa.
  • Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Polska Agencja Telegraficzna, Warszawa.
  • Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej 1924, GUS, Warszawa.
  • Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej 1929, GUS, Warszawa.
  • Stańczyk E., 2004, Analfabetyzm w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Acta Universitatis Wratislaviensis, seria: Prawo, Przegląd Prawa i Administracji LXIII, Wrocław.
  • Statystyka szkolnictwa 1937/38, 1939, Statystyka Polski, seria C, z. 101, GUS, Warszawa.
  • Topolski J., 1998, Wprowadzenie do historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  • Ustawa z dnia 13 lipca 1920 r. o szkołach akademickich, Dz.U. 1920 nr 72, poz. 494.
  • Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa, Dz.U. 1932 nr 38, poz. 389
  • Ustawa z dnia 15 marca 1933 r. o szkołach akademickich, Dz.U. 1933 nr 29, poz. 247.
  • Wiadomości Statystyczne 1938, GUS, Warszawa.
  • Żarnowski J., 1973, Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, 1918-1939, PWN, Warszawa.
  • Żeglicki J., 1969, Analfabetyzm w Polsce według spisów powszechnych w latach 1921 i 1931 r., Wiadomości Statystyczne, z. 9, GUS, Warszawa.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171441554

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.