Szanse i bariery rozwoju rolnictwa ekologicznego a wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa w opinii wybranych rolników ekologicznych na Dolnym Śląsku

• Autorzy: Katarzyna Kajdanek , Grzegorz Smoliński

Warianty tytułu

Opportunities and Threats to the Development of Organic Farming in the Context of Multifunctional Rural and Agriculture Development in the Opinion of Selected Organic Farmers in Lower Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ukazuje szanse i bariery rozwoju rolnictwa ekologicznego w perspektywie dwóch sprzeczności: między wielofunkcyjnym rozwojem obszarów wiejskich a rolnictwa. Pierwsza z koncepcji marginalizuje rolnictwo, a jednocześnie uznaje je za ważne dla zachowania wiejskości na obszarach wiejskich. Druga sprzeczność dotyczy ról społecznych rolnika ekologicznego: jako gwaranta tradycyjnych wartości wsi oraz biznesmena. Warstwę empiryczną opracowania stanowią dane z wywiadów swobodnych z listą poszukiwanych informacji uzyskane od dobranych celowo rolników ekologicznych z Dolnego Śląska. Do najważniejszych wniosków można zaliczyć stwierdzenie, iż rolnicy ekologiczni marginalizują znaczenie roli biznesmena poprzez wytyczanie granic (powierzchniowych i towarowych) dla własnej produkcji, w związku z tym po stronie najważniejszych szans leży zwrócenie się ku sprzedaży bezpośredniej i krótkim łańcuchom dostaw. Natomiast najistotniejszą barierą rozwoju rolnictwa ekologicznego jest dystans między miejscami produkcji zdrowej żywności a miejscami jej sprzedaży, która odbywa się poza lokalnym rynkiem. Ustalenia te powinny się przyczynić do lepszego zrozumienia ekonomiczno-społecznych aspektów działalności rolników ekologicznych.(abstrakt oryginalny)

EN

The article focuses on opportunities and threats to the development of organic farming in the perspective of two paradoxes: firstly, a paradox between multifunctional rural development and multifunctional agriculture development, since the core of the first concept marginalises agriculture although it is simultaneously suggested that multifunctional agriculture is necessary to ensure the quality of rusticity in the rural areas. Secondly, there is a paradox between two social roles of organic farmers: they are expected to guarantee rusticity, but they are also business people who need to sell their produce and it may lead to a significant reduction of their role to a mere economic category. To examine the chances and barriers the authors have conducted ten semi-structured interviews with purposely chosen organic farmers from Lower Silesia. Results show that organic farmers marginalise one of their social roles, of a businessman, through demarcation of their production (growth cannot be too big), so the biggest chance to develop organic farming is to sell directly using short supply chains. The results also suggest that the most important barrier which limits organic farming, is separation between the place where safe food is produced (the rural area) and a place where farmers sell their food (the city) which is perceived by the farmers as almost insurmountable. The results should help in better understanding of social and economic aspects of organic farming.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo ekologiczne; Rolnictwo; Rozwój rolnictwa; Wieś; Rozwój obszarów wiejskich; Rozwój zrównoważony; Współpraca

EN

Ecological agriculture; Agriculture; Agriculture development; Village; Rural development; Sustainable development; Cooperation

• Czasopismo: Społeczeństwo i Ekonomia
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1 (5)
• Strony: 56--68

Twórcy

autor

Katarzyna Kajdanek

• Uniwersytet Wrocławski

autor

Grzegorz Smoliński

• Ampleforth College

Bibliografia

• Adamowicz M., Zwolińska-Ligaj M., 2009, Koncepcja wielofunkcyjności jako element zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, t. 51, s. 11-38.
• Bielski P., 2009, Rolnictwo ekologiczne jako zawód i powołanie, Przegląd Socjologii Jakościowej, Monografie, nr 3.
• Błąd M., 2008, Wielofunkcyjność gospodarstw rolniczych - istota, zakres i uwarunkowania, Wieś i Rolnictwo, nr 1, s. 104-123.
• Czarnecki A., 2005, Obszary wiejskie, urbanizacja wsi, rozwój wielofunkcyjny, rolnictwo wielofunkcyjne - przegląd pojęć, [w:] Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, Rosner A. (red.), IRWiR PAN, Warszawa, s. 233-254.
• Dziedzic S., 2006, Bezpośrednia sprzedaż jako istotny kanał zbytu produktów rolnictwa ekologicznego w województwie podkarpackim, Journal of Research and Applications in Agricultural Enginnering, no 2, s. 22-29.
• Fedyszak-Radziejowska B., 2012, Społeczności wiejskie: ewolucyjne zmiany, zrównoważony rozwój, [w:] Polska wieś 2012. Raport o stanie wsi, Wilkin J., Nurzyńska I. (red.), Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, Warszawa, s. 101-124.
• Goliszek A., 2009, Postawy względem ziemi właścicieli rodzinnych gospodarstw rolnych wybranych gmin województwa lubelskiego, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, t. 11, s. 67-72.
• Halamska M., 2006, Czy rolnictwo hamuje rozwój Polski?, Studia Regionalne i Lokalne, nr 3, s. 5-24.
• Halamska M., 2011, Wiejskość jako kategoria socjologiczna, Wieś i Rolnictwo, nr 1, s. 37-54.
• Halamska M., Śpiewak R., 2008, Rozwój wiejski - nowa utopia czy konieczność?, [w:] Polska wieś i rolnictwo w Unii Europejskiej. Dylematy i kierunki przemian, Drygas M., Rosner A. (red.), IRWiR PAN, Warszawa, s. 393-416.
• Jaroszek H., 2010, Tożsamość kulturowa współczesnych rolników, Studia BAS, nr 4, s. 85-102.
• Jasiński J., Michalska S., Śpiewak R., 2013, Rolnictwo ekologiczne czynnikiem rozwoju lokalnego - analiza wybranych przypadków (raport), IRWiR PAN, Warszawa.
• Kajdanek K., 2011, Pomiędzy miastem a wsią. Suburbanizacja na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia, NOMOS, Kraków.
• Kajdanek K., 2014, Współpraca miejsko-wiejska w kontekście procesów suburbanizacji w Polsce, [w:] Współpraca miejsko-wiejska w Polsce. Uwarunkowania i potencjał, Dej M., Janas K., Wolski O. (red.), Instytut Rozwoju Miast, Kraków, s. 73-84.
• Kistowski M., 2009, Problemy zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich - pomiędzy rozkwitem, peryferyzacją a degradacją, [w:] Jak zapewnić rozwój zrównoważony terenów otwartych?, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa, s. 6-17.
• Knieć W., Goszczyński W., 2010, Rolnictwo w sieci - alternatywne sieci produkcji i dystrybucji żywności, Wieś i Rolnictwo, nr 2, s. 49-64.
• Knieć W., Goszczyński W., 2011, Alternatywne sieci produkcji i dystrybucji żywności - w poszukiwaniu modelu dla Polski, [w:] Nowe inspiracje socjologii wsi, Podedworna H. (red.), Wydawnictwo Naukowe ,,Scholar'', Warszawa, s. 57-70.
• Kocik L., 2000, Między przyrodą, zagrodą a społeczeństwem: społeczno-kulturowe problemy ekologii wsi i rolnictwa, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Komorowska D., 2006, Perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce, Zeszyty Naukowe SGGW, Problemy Rolnictwa Światowego, t. 15, s. 43-48.
• Kutkowska B., Antosz I., 2012, Szanse i zagrożenia rozwoju grup producentów rolnych, Wieś i Rolnictwo, nr 4, s. 91-111.
• Łuczak-Bakuła W., Smoluk-Sikorska J., 2010, Poziom cen ekologicznych owoców i warzyw a rozwój rynku żywności ekologicznej, Journal of Research and Applications in Agricultural Enginnering, no. 4, s. 12-14.
• Matysik-Pejas R., 2008, Procesy rozwojowe rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2003-2007, Zeszyty Naukowe SGGW, Problemy Rolnictwa Światowego, nr 4, s. 309-318.
• Nowogródzka T., 2012, Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce, Zeszyty Naukowe SSGW, Problemy Rolnictwa Światowego, nr 2, s. 54-65.
• Pawlewicz A., Szamrowski P., 2012, Rola grup producenckich w rolnictwie ekologicznym w opinii właścicieli gospodarstw ekologicznych, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, nr 5, s. 160-163.
• Przybyłowska I., 1978, Wywiad swobodny ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych, Przegląd Socjologiczny, t. XXX, s. 53-68.
• Ramowy plan działań dla rolnictwa i żywności ekologicznej w Polsce na lata 2014-2020. 2014, MRiRW, Warszawa.
• Runowski H., 2009, Rolnictwo ekologiczne - rozwój czy regres?, Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, nr 4, s. 182-193.
• Stanny M., 2013, Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa.
• Śpiewak R., 2012, Definiowanie kategorii ,,wieś'' na początku XXI wieku, czyli o kłopotach badacza obszarów wiejskich, Wieś i Rolnictwo, nr 3, s. 30-45.
• Wieruszowska M., 2000, Wiejskość a rolniczość - realny czy pozorny konflikt wartości, [w:] Konflikty społeczne w Polsce w okresie zmian systemowych. Studia, komunikaty, eseje, t. 2, Malikowski M., Seręga Z. (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów, s. 25-32.
• Wilkin J., 2005, Rolnictwo a społeczeństwo - ewolucja funkcji i relacji, [w:] Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, Rosner A. (red.), IRWiR PAN, Warszawa, s. 9-28.
• Wilkin J., 2011, Wielofunkcyjność wsi i rolnictwa a rozwój zrównoważony, Wieś i Rolnictwo, nr 4, s. 27-39.
• Zawalińska K., 2014, Analiza procesów zachodzących na wsi i rolnictwie w 2013 roku na podstawie badań IRWiR PAN, Wieś i Rolnictwo, nr 2, s. 9-23.
• Zuba M., 2011, Szanse i bariery w integracji łańcucha żywności ekologicznej w Polsce, Zeszyty Naukowe WSEI, Ekonomia, nr 3, s. 261-288.
• Żakowska-Biemans S., 2011, Bariery zakupu żywności ekologicznej w kontekście rozwoju rynku żywności ekologicznej, Journal of Research and Applications in Agricultural Enginnering, no. 4, s. 216-220.
• Żelezik M., 2009, Dlaczego rolnictwo ekologiczne?, Rocznik Świętokrzyski, Seria B - Nauki Przyrodnicze, t. 30, s. 155-166.

Identyfikatory

DOI

10.15611/sie.2016.1.04