Zanieczyszczenie żywności wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi - wymagania prawne i monitoring

• Autorzy: Alicja Zachara , Lesław Juszczak

Warianty tytułu

Contamination of Food with Polycyclic Aromatic Hydrocarbons - Legal Requirements and Monitoring

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne występują powszechnie w środowisku, a rozwój cywilizacyjny i technologiczny powoduje wzrost narażenia człowieka na te zanieczyszczenia. Poliareny są związkami chemicznie stabilnymi, o silnych właściwościach lipofilnych. Mogą zawierać od dwóch do kilkudziesięciu pierścieni benzenowych połączonych ze sobą, co decyduje o ich zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych i toksycznych. WWA to związki o udokumentowanym działaniu mutagennym i kancerogennym. W artykule omówiono zagadnienia związane z powstawaniem oraz właściwościami wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Szczególną uwagę zwrócono na wyniki badań żywności w kierunku zanieczyszczenia poliarenami oraz na zmiany w obowiązujących wymaganiach prawnych. Obecność WWA została stwierdzona przez wielu badaczy w produktach mięsnych i rybnych poddanych obróbce termicznej (wędzenie, smażenie, grilowanie), produktach zbożowych, owocach morza, tłuszczach roślinnych i zwierzęcych, warzywach, roślinach strączkowych, a także w żywności dla niemowląt i małych dzieci, suplementach diety, herbacie i kawie. Oznaczenie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych wykonuje się w żywności głównie z wykorzystaniem chromatografii cieczowej lub gazowej, metodami badawczymi poddanymi walidacji, spełniającymi kryteria zawarte w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 836/2011. Według oceny Komisji Europejskiej niezbędne jest monitorowanie zawartości WWA w środkach spożywczych w celu stałej kontroli zagrożenia. (abstrakt oryginalny)

EN

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) commonly occur in the environment, and the development of civilization and technology causes the exposure of man to those contaminants to increase. PAHs are chemically stable compounds with strong lipophilic properties. The amount of benzene rings, which PAHs may contain, is between two and several tens; those benzene rings are bound to one another and this determines their differentiated physical-chemical and toxic properties. PAHs are compounds with proven mutagenic and carcinogenic effects. In the paper, the issues were discussed that related to the formation and properties of polycyclic aromatic hydrocarbons. Particular attention was paid to the results of tests for PAHs in food and to changes in the legal requirements in force. Many researchers have reported the presence of PAHs in meat and fish products subjected to heat treatment (smoking, frying, grilling), cereal products, seafood, vegetable and animal fats, vegetables, legumes as well as foods for infants and young children, diet supplements, tea and coffee. In food, polycyclic aromatic hydrocarbons are determined using, principally, liquid or gas chromatography and applying test methods that meet the criteria set out in Commission Regulation (EU) No 836/2011. According to the assessment by the European Commission, it is indispensable to monitor PAHs in foods for the purpose of permanent risk control. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo żywności; Toksykologia żywności; Badanie żywności; Jakość żywności; Regulacje prawne; Suplement diety

EN

Food commodities; Food toxicology; Food research; Food quality; Legal regulations; Diet supplement

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 23 (2016)
• Numer: nr 3 (106)
• Strony: 5--20

Twórcy

autor

Alicja Zachara

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

autor

Lesław Juszczak

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Bibliografia

• [1] Bałdyga B., Borejszo Z., Wieczorek J., Dymkowska-Malesa M., Smoczyński S.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w nasionach fasoli, grochu i bobu z krajowego rynku w latach 1999- 2002. Roczn. PZH, 2005, 56 (1), 83-90.
• [2] Ciecierska M., Obiedziński M.: Influence of smoking process on polycyclic aromatic hydrocarbons' content in meat products. Acta Sci. Pol., Technol. Aliment., 2007, 6 (4), 17-28.
• [3] Ciecierska M., Obiedziński M.: Oznaczenie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w kawach naturalnych palonych metodą HPLC-FLD/DAD. Bromat. Chem. Toksykol., 2011, XLIV (3), 732-737.
• [4] Ciecierska M., Obiedziński M.: Występowanie WWA w preparatach do początkowego i dalszego żywienia niemowląt oraz w żywności dla małych dzieci w odniesieniu do wymagań prawa żywnościowego Unii Europejskiej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 1 (62), 37-45.
• [5] Ciecierska M., Obiedziński M.: Zanieczyszczenie olejów roślinnych wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2006, 2 (47) Supl., 48-55.
• [6] Ciemniak A., Mocek K.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w herbatach i ich naparach. Roczn. PZH, 2010, 61 (3), 243-248.
• [7] Ciemniak A., Chrąchol L.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w zbożowych produktach śniadaniowych. Roczn. PZH, 2008, 59 (3), 301-307.
• [8] Ciemniak A., Witczak A.: Zmiany zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) podczas przechowywania konserw ze szprota w oleju. Bromat. Chem. Toksykol., 2010, XLIII (1), 86-92.
• [9] European Food Safety Authority: Polycyclic aromatic hydrocarbons in food. Scientific opinion of the panel on contaminants in the food chain (Question N° EFSA-Q-2007-136). The EFSA Journal, 2008, 724, 1-114.
• [10] European Food Safety Authority: Findings of the EFSA Data Collection on Polycyclic Aromatic Hydrocarbons in Food. [on line]. Dostęp w Internecie [15.04.2015]: http://www.efsa.europa.eu/en/scdocs/doc/33r.pdf
• [11] Fismes J., Perrin-Ganier C., Empereur-Bissonet P., Morel J.L.: Soil-to-root transfer and translocation of polycyclic aromatic hydrocarbons by vegetables grown on industrial contaminated soils. J. Environ. Qual., 2002, 31 (5), 1649-56.
• [12] Garcia Londoño V., Garcia L., Scussel V., Resnik S.: Polycyclic aromatic hydrocarbons in milk powders marketed in Argentina and Brazil. Food Addit. Contam., 2013, 30 (9), 1573-1580.
• [13] Jesionek M., Odzimek J., Wlazło A.: Badanie obecności wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w tłuszczach po procesie smażenia. Proceedings of ECOpole, 2007, 1 (1/2), 147- 151.
• [14] Johnsson G., Bechmann R.K., Bamber S.D., Baussant T.: Bioconcentration, biotransformation, and elimination of polycyclic aromatic hydrocarbons in sheepshead minnows (Cyprinodon variegatus) exposed to contaminated seawater. Environ. Toxicol. Chem., 2004, 23 (6),1538-1548.
• [15] Juszczak L.: Chemiczne zanieczyszczenia żywności i metody ich oznaczania - cz. II. Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski, 2008, 4, 28-31.
• [16] Kubiak M.S.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) - ich występowanie w środowisku i w żywności. Prob. Hig. Epidemiol., 2013, 94 (1), 31-36.
• [17] Kuna P.: Zanieczyszczenie wybranych komponentów środowiska przez wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w Dąbrowie Górniczej. Nauka Przyr. Technol., 2011, 5 (4),

Identyfikatory

DOI

10.15193/zntj/2016/106/122