Infrastruktura gospodarcza a integracja ekonomiczna państw członkowskich europejskiej wspólnoty gospodarczej

• Autorzy: Marek Ratajczak

Warianty tytułu

Infrastructure versus Economic Integration of the EEC Member States

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem poniższego opracowania jest dokonanie ogólnej charakterystyki związków występujących pomiędzy infrastrukturą a integracją państw członkowskich EWG. Pod pojęciem infrastruktury rozumiemy część szeroko pojmowanego bogactwa narodowego każdego z państw stanowiącą podstawę funkcjonowania i rozwoju poszczególnych elementów i sfer życia społeczno-gospodarczego. Przyjmujemy także najczęściej spotykany w literaturze podział infrastruktury na społeczną oraz - stanowiącą przedmiot naszego szczególnego zainteresowania - infrastrukturę gospodarczą obejmującą: transport, łączność, energetykę, gospodarkę wodną i ochronę środowiska naturalnego. Zakładamy również, że w ramach infrastruktury można wyróżnić tzw. kapitał materialny oraz kapitał intelektualny. Pierwszy stanowią różnego rodzaju obiekty i urządzenia o charakterze liniowym bądź punktowym trwale związane z terenem. Kapitał intelektualny to ludzie wraz z ich umiejętnościami i kwalifikacjami, którzy wykorzystują materialne składniki infrastruktury w celu bezpośredniego świadczenia usług na rzecz ludności i/lub jednostek gospodarczych, lub też których praca służy zapewnieniu możliwości korzystania z różnorodnych urządzeń technicznych. Skoncentrowanie się na analizie infrastruktury gospodarczej uzasadnione jest charakterem związków pomiędzy poszczególnymi zdarzeniami i procesami ekonomicznymi a wyróżnionymi częściami infrastruktury. Wpływ infrastruktury społecznej na funkcjonowanie gospodarki - choć bardzo istotny - ma jednak głównie pośredni charakter. W wypadku infrastruktury gospodarczej mamy natomiast do czynienia z jej bezpośrednim i powszechnym uczestnictwem w społecznym procesie reprodukcji. Ograniczenie się do problematyki dotyczącej infrastruktury gospodarczej wiąże się także z odmiennością obiektów tworzących obie części infrastruktury. Infrastruktura społeczna składa się z obiektów punktowych, podczas gdy infrastruktura gospodarcza obejmuje zarówno obiekty punktowe (np. porty, lotniska, stacje kolejowe), jak i obiekty liniowe (np. drogi samochodowe, szlaki żeglugi śródlądowej). Obiekty liniowe, zapewniając przemieszczanie ludzi, dóbr materialnych czy też informacji, stanowią podstawę kształtowania się układów sieciowych coraz częściej wykraczających poza granice poszczególnych państw. Położenie nacisku na rozważania odnoszące się do infrastruktury gospodarczej przesądza także o zasadności zawężenia dyskusji do kwestii dotyczących kapitału materialnego. W przeciwieństwie bowiem do infrastruktury społecznej, w ramach której kapitał materialny głównie stwarza warunki dla możliwości świadczenia Usług przez ludzi tworzących kapitał intelektualny, w infrastrukturze gospodarczej człowiek występuje najczęściej w roli obsługującego niektóre urządzenia bądź zabezpieczającego ich normalne działanie. Pod pojęciem integracji gospodarczej państw członkowskich EWG rozumiemy zinstytucjonalizowany proces kształtowania jednolitego, wielopaństwowego obszaru ekonomicznego. W swym zakresie czasowo-przestrzennym rozważania dotyczyć będą EWG według stanu od momentu podpisania przez 6 państw Traktatu Rzymskiego do 1986 roku, kiedy to Wspólny Rynek objął 12 państw Europy Zachodniej. (fragment tekstu)

EN

The subject of the paper is an analysis of relations between infrastructure and integration of the EEC member states. The interdependencies between infrastructure and integration can be treated as feedback. On the one hand infrastructure constitutes one of the main material conditions of integration but on the other hand the effects of integration processes influence the development of infrastructure. When considering the question of infrastructural dependencies within the EEC particular attention was paid to the consequencies of the growing number of the member states. With the exception of Denmark and partly of Great Britain all the remaining states which have joined the EEC since 1973 - Ireland, Greece, Spain and Portugal - are countries with a relatively low level of the development of infrastructure. Improvement of infrastructure does not constitute a separate common infrastructural policy. The problems of the development of infrastructure constitute however an integral part of such fields of integration as: regional policy, common energy policy or common transport policy. Expansion of infrastructure is stimulated among others by assuring the access to necessary financial means mainly from the European Investment Bank and New Community Instrument. Within the EEC it is possible to observe an essential evolution of opinions as to the purposefulness of joint activities for the development of infrastructure. This evolution consists in gradual passing from the recognition that the Community as a whole should first of all care about elimination of obstacles in the regulating (legal) sphere, to acceptance of the thesis that without the development of common undertakings in the real (allocation) sphere, realization of many fundamental goals of integration is not possible. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Infrastruktura gospodarcza; Integracja gospodarcza; Międzynarodowa współpraca gospodarcza

EN

Economic infrastructure; Economic integration; International economic cooperation

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1989
• Numer: nr 172 Studia nad strukturą współczesnej gospodarki kapitalistycznej
• Strony: 23--37

Twórcy

autor

Marek Ratajczak

Bibliografia

• E. Boot, Les problemes des transports entre la Grece et la reste de la Communaute. Cahiers Europeens, 1983 nr 48 mai.
• H. Bulow, H.J. Huber, F. Kessel, Internationaler Strassen und Schienenverkehr der Bundesrepublik Deutschland. Internationales Verkehrswesen 1980 nr 4.
• L. Ciamaga, Podział pracy w przemyśle krajów EWG, KPZK PAN. Studia t. 30. Warszawa PWN 1969.
• G. Contegeorgis, Points essentiels de la politique commune des transports. Cahiers Europeens, 1983 nr 48 mai.
• A. Csernok, E. Ehrlich, Gy. Szilagyi, A Hundred Year of Infrastructural Development: an International Comparison. Acta Oeconomica 1972, vol. 9/1.
• European Investment Bank, 25 Years 1958-1983.
• Growth in EIB Lending for Community Water Projects. EIB-Informations 1986 nr 50.
• K-H. Hoffmann, La place de la politique commune des transports dans la politique economique et sociale commune. Cahiers Europeens, 1983 nr 48 mai.
• L.C. Knowles, The Industrial and Commercial Revolutions in Great Britain during the Nineteenth Century. London 1944, cyt. za: B. Kamiński, M. Okólski, System gospodarki światowej. Warszawa PWN 1978.
• La Communaute des Douze: bienvenue a l'Espagne et au Portugal. Le dossier de l'Europe 1985 nr 17-18.
• La guerre aux "bouchons"; la Commission propose une strategie et une arme. Euroforum 1980 nr 12.
• Les programmes mediteraneens. Tribune pour l'Europe 1985 nr 2.
• Loans for Financing Transport Infrastructure. EIB-Informations 1986 nr 49.
• J.H. Paelinck, Investment and the Development of Backward Regions. W: Investing in Europe's Future. Basil Blackwell, Oxford 1983.
• H. Rees, The Evaluation of Infrastructure Projects in Major Corridors. Dok. EKG ONZ TRANS/SEM. 4/R.2.
• J. Szita, Perspectives for All-European Economic Cooperation. Akademiai Kiado Budapest 1977.
• Une strategie europeenne pour l'energie. Le dossier de l'Europe 1984 nr 12.
• Un reseau de transports pour l'Europe - Esquisse d'une politique. Bulletin des Communautes Europeennes, Supplement 1979 nr 8.