Świadczenie kulancyjne jako świadczenie należne

• Autorzy: Piotr Sury

Warianty tytułu

Ex-gratia Benefit as a Benefit Due

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zgodnie z artykułem 805 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega natomiast w szczególności na zapłacie: przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, natomiast przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej. Ze stosunku ubezpieczenia wynikają: dług i odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń. (fragment tekstu)

EN

Ex-gratia benefit has become the subject of much interest as far as insurance law doctrine is concerned. Lack of legal regulation concerning this kind of benefit triggers even more vivid discussion. Former attempts to explain the nature of ex-gratia benefit seem to be insufficient and lack proper consequence since they rely on article 411 of the Civil Code pertaining to an undue benefit. Mentioned regulation, however, does not prejudge the existence of any legal relation so it is an apparent solution of a problem. The aim of the article is to present ex-gratia benefit in wider perspective of insurance liability and reformulate opinions concerning its nature. It is a starting point enabling to form a personal opinion concerning article 354 of the Civil Code concerning the way a debtor can meet his obligations. At the same time, the fact that an insurer's liability is excluded inclines to treat ex-gratia benefit as obligatio naturalis. Acceptance of the above thesis enables to introduce cohesion between ex-gratia benefit and legal norms regulating insurance activity. It will also take into consideration the right position of parties to an insurance relation and enables to introduce judicial control over disputes concerning ex-gratia benefit. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Umowa ubezpieczeniowa; Ubezpieczenia majątkowe; Odszkodowania

EN

Insurance contract; Property insurance; Compensation

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 2(11)
• Strony: 51--63

Twórcy

autor

Piotr Sury

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• P. Machnikowski, Struktura zobowiązania, (w:) E Łętowska (red.) System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań-część ogólna, t. V, Warszawa 2006, s. 158-165.
• A Stelmachowski, Wstęp do teorii prawa cywilnego, Warszawa 1984, s. 308 i nast.
• M. Kaliński, Odpowiedzialność odszkodowawcza, (w:) A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań-część ogólna, t. VI, Warszawa 2009, s. 13-16.
• M. Szczepańska-Bębenek, Granice odpowiedzialności ubezpieczeniowej, Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Zdrowotnych 2002, nr 12, s. 9.
• A. Tadla, Umowa ubezpieczenia na życie, Warszawa 2000, s. 71.
• M. Tenenbaum, Zobowiązania naturalne, (w:) P. Machnikowski (red.), Odpowiedzialność w prawie cywilnym, Wrocław 2006, s. 241.
• M. Szczepańska, Ubezpieczenia na życie. Aspekty prawne, Warszawa 2008, s. 41.
• A. Brodecka-Chamera, Z. Brodecki, D. Fuchs, M. Glicz, B. Janyga, B. Kęszycka, K. Malinowska, J. Nawracała, M. Serwach, E. Sodolska, P. Sukiennik, E. Wieczorek, Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Komentarz. Prawo o kontraktach w ubezpieczeniach. Komentarz do przepisów i wybranych wzorców umów, t. II, Warszawa 2010, s. 399-715.
• B. Banaszak (red.), Rechts- Und Wirtschaftswörtebuch. Słownik prawa i gospodarki, t. II, s. 392.
• E. Kowalewski, M. Serwach, Kulancja ubezpieczeniowa, Prawo Asekuracyjne 2008, nr 3, s. 3 i nast.
• D. Fuchs, Implikacje spełnienia świadczenia kulancyjnego przez ubezpieczyciela w szczególności dla jego prawa regresu wobec sprawcy szkody, Przegląd Prawa Handlowego 2009, nr 7, s. 24 i nast., Dostęp elektroniczny: LEX 2009.
• A. Cudna-Wagner, Odpowiedzialność odszkodowawcza ubezpieczyciela, Warszawa 2002, s. 117.
• M. Orlicki, Instytucja kulancji w polskim prawie ubezpieczeniowym, Prawo Asekuracyjne 1998, nr 4, s. 27.
• E. Wollan, Handbook of reinsurance law, Aspen 2003, s. 2-32
• E. Łętowska, Bezpodstawne wzbogacenie, Warszawa 2000, s. 91.
• J. Lic, Zwyczaje i prawo zwyczajowe, (w:) S. Włodyka (red.), System Prawa Handlowego. Prawo Handlowe-część ogólna, t. I, Warszawa 2009, s. 198-199.
• E. Kowalewski, M. Serwach, Granice kulancji oraz jej nadużycia w praktyce ubezpieczeniowej, Wiadomości Ubezpieczeniowe 2008, nr 5-6, s. 2-12; http://www.piu.org.pl.
• M. Bartnicki, Komentarz do art. 83, (w:) K. Antonów (red.), Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Komentarz, Warszawa 2009, s. 394-395
• Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 1994, s. 176-177.
• P. Machnikowski, Swoboda umów według art. 3531 KC. Konstrukcja prawna. Warszawa 2005, s. 115.
• W. Dubis, Komentarz do art. 411, (w:) E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2008, s. 683.
• P. Księżak, Bezpodstawne wzbogacenie, Warszawa 2007, s. 217.
• Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania - część ogólna, Warszawa 2010, s. 286 i nast.
• W. Serda, Nienależne świadczenie, Warszawa 1988, s. 57.
• B. Więzowska, Odpowiedzialność cywilna na zasadzie słuszności, Warszawa 2009, s. 14-15.
• W. Gromski, Zwyczaj, (w:) A. Bator, W. Gromski, A. Kozak, S. Kaźmierczyk, Z. Pulka, Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, Warszawa 2006, s. 202.
• R. Trzaskowski, Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych. Art. 3531 K.C., Zakamycze 2005, s. 185-186.
• T. Szumlicz, Ubezpieczenie. W sprawie zastrzeżenia terminologicznego, Wiadomości Ubezpieczeniowe 2009, nr 1, s. 100, za: J. Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa 1934, s. 6.
• E. Kowalewski, T. Sangowski, Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Komentarz, Warszawa 2004, s. 60.
• Z. Szymański, Prawo ubezpieczeniowe, Łódź 1978, s. 62-67.
• E. Kowalewski, Ryzyko ubezpieczeniowe-podstawowe pojęcia i terminologia, Prawo Asekuracyjne 1996, nr 2, s. 12-14.
• M. Kaliński, Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2008, s. 134 i nast.
• M. Krajewski, Umowa ubezpieczenia. Art. 805-834 KC. Komentarz, Warszawa 2004, s. 234.
• W. Czachórski, Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 1995, s. 48.
• M. Orlicki, Umowa ubezpieczenia, (w:) J. Panowicz-Lipska (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań -część szczegółowa, t. VIII, Warszawa 2004, s. 676.