Management of invasive plant species in the valley of the River Ślepiotka in Katowice - the example of the REURIS project

• Autorzy: Małgorzata Frelich , Katarzyna Bzdęga
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In recent years, programmes aimed at improving environmental conditions in river valleys within urban spaces have been initiated in many of the European Community countries. An example is the project "Revitalization of Urban River Spaces - REURIS" which was implemented in 2009-2012. Its main aim was to revitalize a part of the valley of the River Ślepiotka in Katowice. One of the tasks of the project was a comprehensive treatment to combat invasive plant species occurring in this area, carried out by using a combination of chemical and mechanical methods. Chemical treatment involved the application of herbicide mixtures, and mechanical treatment included, among others, mowing and/or removal of the undesirable plants. The work focused primarily on reducing the spread of two species of the Impatiens genus: I. glandulifera and I. parviflora, and the species Padus serotina, Reynoutria japonica and Solidago canadensis. Currently, the maintenance works on this section of the river are performed by the Urban Greenery Department in Katowice, which continues the elimination of invasive plants, according to the objectives of the REURIS program. In 2012 the Department of Botany and Nature Protection at the Faculty of Biology and Environmental Protection started to monitor the implementation and the effects of the implemented actions for elimination and participated in the action of removal of selected invasive plant species: Impatiens parviflora and Reynoutria japonica within specific areas. These actions led to a reduction in the area occupied by invasive plants and a weakening of their growth rate and ability to reproduce.(original abstract)

Słowa kluczowe

EN

Revitalization; Ecosystem; Invasive species; Urban greenery

PL

Rewitalizacja; Ekosystem; Gatunek inwazyjny; Zieleń miejska

• Czasopismo: Environmental & Socio-economic Studies
• Rocznik: 2014
• Tom: 2
• Numer: nr 2
• Strony: 26--37

Twórcy

autor

Małgorzata Frelich

• University of Silesia in Katowice, Sosnowiec, Poland

autor

Katarzyna Bzdęga

• University of Silesia in Katowice, Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• Alberternst B., Böhmer H.J. 2011. NOBANIS - Invasive Alien Species Fact Sheet - Fallopia japonica. Online Database of NOBANIS. www.nobanis.org
• Barciak A., Chojecka E., Fertacz S. 2012. Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo. Muzeum Historii Katowic, 1: 43-102.
• Barták R., Konupková-Kalousová Š., Krupová B. 2010. Methods of elimination of invasive knotweed species (Reynoutria spp.). The Moravian-Silesian Region in cooperation with ČSOP Salamandr with financial support from the European Union.
• Berkovich K. M. 2009. Kanały żeglowne Rosji: historia i rozwój. [in:] Babiński Z. (ed.) Rewitalizacja drogi wodnej Wisła-Odra szansą dla gospodarki regionu. Przyroda i Turystyka Regionu Pomorza i Kujaw. Urz. Marszałkowski Woj. Kujaw.-Pom., Bydgoszcz, 3: 31-41.
• Child L., Wade M. 2000. The Japanese knotweed manual: the management and control of an invasive alien weed. Packard Publ. Ltd, Chichester.
• Closset-Kopp D., Chabrerie O., Valentin B., Delachapelle H., Decocq G. 2007. When Oscar meets Alice: Does a lack of trade-off in r/K-strategies make Prunus serotina a successful invader of European forests? For. Ecol. Manage., 247(1-3): 120-130.
• Dajdok Z. 2009. Niecierpek gruczołowaty Impatiens glandulifera. [in:] Dajdok Z., Pawlaczyk P. (eds.) Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski. Wyd. Klubu Przyr., Świebodzin: 42-45.
• Dajdok Z., Tokarska-Guzik B. 2009. Doliny rzeczne i wody stojące jako siedliska gatunków inwazyjnych. [in:] Dajdok Z., Pawlaczyk P. (eds.) Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski. Wyd. Klubu Przyr., Świebodzin: 24-31.
• Dz. U. 1996 nr 58 poz. 263. Konwencja o Ochronie Gatunków Dzikiej Flory i Fauny oraz ich Siedlisk.
• Dz. U. 2002 nr 184 poz. 1532. Konwencja o Różnorodności Biologicznej.
• Dz. U. 2004 nr 92 poz. 880. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o Ochronie Przyrody.
• Dz. U. 2011 nr 210 poz. 1260. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym.
• Faliński J.B. 2000. Rzeczne wędrówki roślin. [in:] Kułtuniak J. (ed.) Rzeki. Kultura. Cywilizacja. Historia. Wyd. Nauk. Śląsk, Katowice 9: 143-186.
• Ford S. 2004. Cut and inject herbicide control of Japanese knotweed Fallopia japonica in Cornwall, England. Conserv. Evidence, 1: 3-5.
• Genovesi P., Shine C. 2004. European Strategy on Invasive Alien Species. Convention on the Conservation of European Wildlife and Habitats (Bern Convention) Nature and Environ., No. 137.
• Helmisaari H. 2010. NOBANIS - Invasive Alien Species Fact Sheet - Impatiens glandulifera. Online Database of NOBANIS. www.nobanis.org
• Heywood N., Brunel S. 2008. Kodeks postępowania w zakresie ogrodnictwa i inwazyjnych roślin obcych. Publ. Rady Europy, Przyr. i Środ.,155.
• Jacobs G., Weber E., Edwards P.J. 2004. Introduced plants of the invasive Solidago gigantea (Asteraceae) are larger and grow denser than conspecifics in the native range. Diversity Distrib., 10: 11-19.
• Kabuce N., Priede A. 2010. NOBANIS - Invasive Alien Species Fact Sheet - Solidago canadensis. Online Database of NOBANIS. www.nobanis.org
• Kondracki J. 2001. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Kowarik I, Säumel I. 2008. Water dispersal as an additional pathway to invasions by the primarily wind-dispersed tree Ailanthus altissima. Plant Ecol., 198: 248-252.
• Kuszewska K. 2007. Niecierpki. Natura - przyroda Warmii i Mazur, 4, 8: 15-17.
• Lange K., Nissen S. (eds.) 2012. Temat rzeka. Rewitalizacja rzek miejskich: Przewodnik praktyczny. Projekt REURIS.
• Larsen T. 2013. Biology, Ecological Impacts and Managements of Japanese Knotweed (Polygonum cuspidatum syn. Fallopia japonica) in Nova Scotia. Dalhousie Univ. Halifax, Nova Scotia [Manuscript of Master of Science].
• Łepek H. M. 2009. Rola żeglugi śródlądowej w europejskim systemie transportowym. [in:] Babiński Z. (ed.). Rewitalizacja drogi wodnej Wisła-Odra szansą dla gospodarki regionu. Przyroda i Turystyka Regionu Pomorza i Kujaw, 3: 13-31.
• Mana V., Szendera W. 2009. Opracowanie dokumentacji projektowej (budowlanej i wykonawczej) dla rewitalizacji fragmentu terenu nad rzeką Ślepiotką jako akcji pilotażowej do projektu REURIS (Rewitalizacja Miejskich Przestrzeni Nadrzecznych) w ramach Programu dla Europy Środkowej. Odtworzenie systemu retencjonującego wodę. Częściowa renaturyzacja koryta Ślepiotki. Uzupełnienie okrywy roślinnej. Urząd Miasta Katowice.
• Marszałek E. 2010. Odra jako szlak komunikacyjno-transportowy oraz turystyczny. Krajobrazy Kulturowe Dolin Rzecznych. Potencjał i Wykorzystanie. Prace Kom. Krajobrazu Kult., 13: 204-216.
• Olaczek R. 2000. Antropogeniczne czynniki przekształcania dolin rzecznych. [in:] Kułtuniak J. (ed.) Rzeki. Kultura, cywilizacja, historia, 9: 119-142.
• Pancewicz A. 2004. Rzeka w krajobrazie miasta. Wyd. Polit. Śląskiej, Gliwice.
• Podbielkowski Z. 1995. Wędrówki roślin. WSiP, Warszawa.
• Pyšek P., Richardson D.M. 2010. Invasive Species, Environmental Change and Management, and Health. Annu. Rev. Environ. Resour., 35: 25-55.
• Pyšek P., Sádlo J., Mandák B. 2002. Catalogue of alien plants of the Czech Republic. Preslia, 74: 97-186.
• Richardson D.M., Holmes P.M., Esler K.J., Galatowitsch S.M., Stromberg J.C., Kirkman S.P., Pyšek P., Hobbs R.J. 2007. Riparian vegetation: degradation, alien plant invasions, and restoration prospects. Diversity Distrib.,13: 126-139.
• Sołtys-Lelek A., Barabasz-Krasny B. 2009. Skuteczność dotychczasowych form ochrony flory i szaty roślinnej w Ojcowskim Parku Narodowym. Ochr. Środ. i Zas. Nat., 39: 89-102.
• Soons M.B. 2006. Wind dispersal in freshwater wetlands: knowledge for conservation and restoration. App. Veg. Scien., 9: 271-278.
• Starfinger U. 2010. NOBANIS - Invasive Alien Species Fact Sheet - Prunus serotina. Online Database of NOBANIS. www.nobanis.org.
• Szendera W. 2009. Opracowanie dokumentacji projektowej (budowlanej i wykonawczej) dla rewitalizacji fragmentu terenu nad rzeką Ślepiotką, jako akcji pilotażowej do projektu REURIS (Rewitalizacja Miejskich Przestrzeni Nadrzecznych) w ramach programu dla Europy Środkowej. Inwent. przyr., Inwent. dendrologiczna. Urząd Miasta Katowice.
• Szymura M., Szymura T.H. 2011. Rozmieszczenie nawłoci (Solidago spp.) na obszarze Dolnego Śląska oraz ich wpływ na różnorodność biologiczną zasiedlanych fitocenoz. Acta Bot. Sil., 6: 195-212.
• Świerkosz K., Betleja J., Wawręty R. 2004. Przyroda dolin rzecznych. WWF, Oświęcim.
• Tokarska-Guzik B. 2005. The Establishment and Spread of Alien Plant Species (Kenophytes) in the Flora of Poland. Wyd. Uniw. Śl., Katowice.
• Tokarska-Guzik B., Bzdęga K., Koszela K. 2007. Zróżnicowanie gatunkowe flory i zagrożenia wywołane inwazyjnymi gatunkami roślin na obszarze chronionego krajobrazu polsko-czeskich meandrów Odry. [in:] Lis J.A,. Mazur M.A. (eds.) Przyrodnicze wartości polsko-czeskiego pogranicza jako wspólne dziedzictwo Unii Europejskiej. CeStuBio, Uniw. Opolski: 151-167.
• Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz Al., Danielewicz W., Hołdyński C. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. GDOŚ, Warszawa.
• Tokarska-Guzik B., Koszela K. 2009. Program zwalczania inwazyjnych gatunków z rodzaju Reynoutria na obszarze ostoi siedliskowej Natura 2000 "Graniczny Meander Odry". [in:] Dajdok Z., Pawlaczyk P. (eds.). Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski. Wyd. Klubu Przyr., Świebodzin: 132-137.
• Trząski L. 2000. Idea renaturyzacji miejskiego potoku na przykładzie Ślepiotki (Katowice). PTIE. Ochrona i rekultywacja gruntów. Inż. Ekol., 1: 184-189.
• Trząski L., Szendera W. 2011. Instrukcja utrzymania i zagospodarowania terenu zrewitalizowanego w ramach projektu Rewitalizacja Miejskich Przestrzeni Nadrzecznych REURIS w Katowicach. GIG.
• Zackiewicz A. 2013. Raport z realizacji zadania: Monitorowanie postępów realizacji projektu, wykonywanego w ramach projektu Czynna ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk na obszarze Natura 2000 "Ostoja Wigierska", Suwałki.
• Zając A., Tokarska-Guzik B., Zając M. 2011. The role of rivers and streams in the migration of alien plants into the Polish Carpathians. Biodiv. Res. Conserv., 23: 43-56.
• Zakład Zieleni Miejskiej w Katowicach 2011. Kosztorys. Pielęgnacja doliny Ślepiotki wg zrealizowanego projektu Rewitalizacji Miejskich Przestrzeni Nadrzecznych REURIS zgodny z wytycznymi projektantów.
• Zarządzenie nr 36/2013 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach z dn. 23 grudnia 2013 w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Graniczny Meander Odry PLH 240013.
• Source int. 1. www.cbd.int/invasive/terms.shtml
• Source int. 2. http://klimatawoda.pl/artykuly/52-ekspansja-obcych-gatunkow-roslin-w-dolinach-rzecznych-zagrozeniem-dla-zrownowazonego-gospodarowania-zasobami-wodnymi-dorzecza-wisly
• Source int. 3. www.ec.europa.eu/environment/life/project/Projects/index.cfm?fuseaction=search.dspPage&n_proj_id=3768&docType=pdf
• Source int. 4. www.ursula.ac.uk
• Source int. 5. www.radzionkow.pl
• Source int. 6. www.reuris.gig.eu
• Source int. 7. http://wislawarszawa.pl
• Source int. 8.www.reuris-f.gig
• Source int. 9. http://www.parkinarodowe.edu.pl/pn/p-r-m-a-662-uwaga_gatunki_inwazyjne_/najnowsze_informacje.htm