Poglądy na miejsce i rolę Sejmu PRL w systemie politycznym w świetle dokumentów PZPR w latach 1980-1985

• Autorzy: Krzysztof Gołata
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Każda partia polityczna sprawująca władzę w państwie, dąży do tego, aby jej decyzje stawały się decyzjami państwowymi. Cel taki nie jest również obcy partii marksistowsko-leninowskiej, sprawującej przewodnią rolę w państwie socjalistycznym. Główną instytucją dokonywującą przetworzenia decyzji partyjnych w decyzje państwowe jest parlament. Dlatego też wśród wielu aspektów partyjnego przywództwa dominujące znaczenie posiada stosunek partii do najwyższego organu władzy państwowej. Doniosłość tego zagadnienia wynika z jednej strony, z roli i miejsca partii robotniczej w socjalistycznym systemie politycznym, a z drugiej zaś strony, z rangi parlamentu jako wyraziciela woli ludu pracującego miast i wsi. Przedmiotem poniższego opracowania jest analiza poglądów PZPR wyrażanych w dokumentach partyjnych i wystąpieniach jej przywódców a dotyczących roli i miejsca Sejmu PRL w polskim systemie politycznym. Analiza obejmuje okres VIII kadencji Sejmu, czyli lata 1980-1985. Był to wyjątkowy okres w dziejach socjalistycznego parlamentaryzmu. Sejm, wybrany w pierwszych miesiącach 1980 r. działał w trzech okresach charakteryzujących się odmiennymi warunkami społeczno-politycznymi: pierwszy, to lata 1980-81, drugi, to okres stanu wojennego, trzeci, to lata 1984-85. Była to najdłuższa kadencja w powojennej historii Sejmu PRL. Poglądy partii dotyczące miejsca i roli Sejmu w życiu politycznym wyrażane były na forum parlamentu, jak również podczas obrad kolejnych posiedzeń plenarnych Komitetu Centralnego a także w trakcie IX Nadzwyczajnego Zjazdu PZPR w 1981 r. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Programy partii politycznych; Partie polityczne; Historia polityczna; System polityczny; Ustrój polityczny; Socjalizm; Dokumentacja

EN

Programs of political parties; Political parties; Political history; Political system; Political organization; Socialism; Documentation

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1988
• Numer: nr 162 Studia z nauk politycznych
• Strony: 25--36

Twórcy

autor

Krzysztof Gołata

Bibliografia

• A. Burda, Polskie prawo państwowe, PWN, Warszawa, 1977.
• Biuletyn Informacyjny Sekretariatu KC PZPR nr 332 z dn. 30.12.1980.
• Diariusz Sejmowy nr 1/82.
• E. Szymański, Sejm VIII Kadencji, Nowe Drogi 8/85.
• Informacja o pracy Klubu Poselskiego PZPR w Sejmie PRL VII Kadencji. Wystąpienie K. Barcikowskiego na XXI Plenum KC PZPR. Trybuna Ludu nr 180/85 z dnia 5.08.1985.
• IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR 14-20 lipca 1981 r. Podstawowe dokumenty i materiały, KiW, Warszawa 1981 r.
• J. Kuciński, Przewodnia rola PZPR w państwie (w:) I Ogólnopolska Partyjna Konferencja Ideologiczno-Teoretyczna, KiW, Warszawa 1982 r.
• J. Kuciński, PZPR a państwo, Prawo i Życie nr 14/81 z dn. 7.04.81.
• Kierunki zmian w pracy Sejmu - rozmowa z posłem A. Werblanem, Trybuna Ludu nr 276/80 z dn. 19.09.1980.
• Korytarze sejmowe, Polityka nr 35/85 z dn. 31.08.85.
• L. Garlicki, Barometr rozwoju, Prawo i Życie nr 12/81 z dn. 22.03.81.
• L. Garlicki, Teoretyczne i praktyczne problemy przewodniej roli PZPR na tle sytuacji politycznej PRL, WSNS, Warszawa 1981.
• M. Janczarek, Kształt parlamentu, Prawo i Życie nr 20/81 z dn. 17.05.81.
• O zwiększenie efektywności gospodarowania i poprawę warunków życia, o pogłębienie socjalistycznej demokracji, o umocnienie międzynarodowej pozycji Polski - uchwała X Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Trybuna Ludu, lipiec 1986 r.
• Projekt programu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Trybuna Ludu, luty 1986.
• Proponowane zmiany w regulaminie Sejmu, Trybuna Ludu, 128/86 z dnia 3.6.86 r.
• S. Zawadzki, Demokracja - głębiej i lepiej, Polityka nr 48/81 z dn. 5.XII.81 r.
• Sejm: poszukiwanie tożsamości - dyskusja redakcyjna, Życie Warszawy nr 72/81 z dn. 27.03.1981.
• Sprawozdanie z 11 posiedzenia plenarnego Sejmu PRL w dn. 17 lipca 1986 r. Diariusz Sejmowy nr 7/86.
• Sprawozdanie z prac Komisji KC PZPR powołanej do wyjaśnienia przyczyn i przebiegu konfliktów społecznych w dziejach Polski Ludowej, Nowe Drogi, Warszawa 1983.
• Trybuna Ludu nr 210/81 z dn. 8.IX.1981 r.
• Uchwała XXI Plenum KC PZPR, Warszawa 5.08.1985 r.
• Umacniamy socjalistyczne podstawy Polski bezpiecznej, gospodarnej, nowoczesnej i praworządnej. Tezy Komitetu Centralnego PZPR na X Zjazd partii. Trybuna Ludu, marzec 1986.
• VI Plenum KC PZPR, Nowe Drogi nr 10-11/80.
• W. Lenin, Państwo a rewolucja, Dzieła, T. 25, KiW, Warszawa 1951.
• W. Skrzydło, Kierownicza rola PZPR w stosunku do Sejmu (w:) Sejm PRL, Ossolineum 1975.