Zrzeszenia społeczne w myśli Tadeusza Szczurkiewicza na tle koncepcji innych autorów

• Autorzy: Ryszard Wojnarski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W socjologii funkcjonuje bardzo popularny, dychotomiczny podział grup społecznych na wspólnoty (communities) i zrzeszenia (associations). Podział ten uzasadniony występowaniem dwóch form życia zbiorowego - wsi i miasta oraz dwóch płaszczyzn formowania się stosunków społecznych - terytorialnej i aktywistycznej, upowszechnił Robert MacIver. Wprawdzie upowszechnienie przeciwstawienia community - association jest dziełem Maclvera, to trzeba wszelaki pamiętać, że zagadnienie strukturalnej i funkcjonalnej odmienności dwóch zasadniczych typów grup społecznych znalazło już swój wyraz w durkheimowskiej kategorii solidarności mechanicznej i solidarności organicznej, a przede wszystkim w stworzonym przez Ferdinanda Tonniesa podziale związków na Gemeinschaften i Gesellschaften. Tonnies twierdził, iż związki te powstają na bazie woli, która jest źródłem życia społecznego. Te formy woli, które są nieodłączne od samego istnienia, tkwią głęboko w istocie człowieka, mają swoje źródło we wrażliwości, dyspozycjach i instynktach, które potęgując się przez działanie stają się nawykiem a swój ostateczny wyraz znajdują w postaci wiary i zaufania - konstytuują wspólnoty (Gemeinschaften). Wolę, która je powołuje do życia Tonnies nazwał wolą istotną (Wesenswille). Wola ta to irracjonalne, z istoty życia płynące dążenie do współżycia, akceptujące naturalne formy nie szukające ani wyboru ani celu w organizacji społecznej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia grup społecznych; Teoria grup; Nauki społeczne; Przegląd dorobku naukowego; Ocena dorobku naukowego; Socjologia; Badania socjologiczne

EN

Sociology of social groups; Groups theory; Social sciences; Overview of scientific achievements; Scholarly achievements estimating; Sociology; Sociological research

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1990
• Numer: nr 153 Wybrane zagadnienia socjologii Tadeusza Szczurkiewicza
• Strony: 86--104

Twórcy

autor

Ryszard Wojnarski

Bibliografia

• A.M. Rose, Sociology. The study of Human Relatins. New York 1957.
• C.W. Gordon, N. Bobchuk, A Typology of Voluntary Associations. American Sociological Review, 1959, vol. 24, nr 1.
• E. Durkheim, De la division du travail social, Paris 1893.
• F. Tonnies, Gemeinschaft und Gesellschaft (1887). Wyd. 8. Leipzig 1935.
• J. Romul, Państwo a stowarzyszenia w Polsce Ludowej, Poznań 1969.
• K.Z. Sowa, Elementy socjologicznej teorii zrzeszeń z analizą wybranych zagadnień spółdzielczych zrzeszeń konsumenckich, Warszawa 1976.
• R. Biersztedt, The Social Order, New York - San Francisco 1965.
• R.M. MacIver, Ch.H. Page, Society. An Introductory Analysis. London 1961.
• R.M. MacIver, Society: Its Structure and Changes. New York 1931.
• T. Parsons, The Social System, Glencoe 1951.
• T. Szczurkiewicz, Studia socjologiczne, Warszawa.
• The International Encyclopedie of the Social Sciences, 1968 t. 16.
• The Pustitutions of Advanced Societies ed A.M. Rose, Mineapoliis 1958.
• W. Bell, M.T. Force, Social Structure and Partocipation in Different Types of Formal Associations, Social Forces, 1956.
• W. Wesołowski, J.J. Wiatr, Kształtowanie się instytucji politycznych Polski Ludowej, Studia Socjologiczne, 1965, nr 3.
• W.L. Warner, P.S. Lunt, The Social Life of a Modern Community. Yankes City Series, vol. 1, New Haven 1941.