Czynniki rozwoju przedsiębiorstw przemysłowych w warunkach reformy gospodarczej

• Autorzy: Wiktor Gabrusewicz

Warianty tytułu

Factors of Expansion of Industrial Enterprises under Economic Reform

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W działalności przedsiębiorstwa przemysłowego wyróżnić można dwa odmienne obszary, a mianowicie bieżące funkcjonowanie oraz działalność rozwojową. Dotychczasowa praktyka, jak również literatura naukowa koncentrowały się głównie na bieżących problemach funkcjonowania przedsiębiorstwa. Podejście takie wynikało z określonej koncepcji i miejsca przedsiębiorstwa w administracyjnym systemie zarządzania, zgodnie z którymi kształtowanie rozwoju przedsiębiorstw zarezerwowane było dla średnich i najwyższych szczebli zarządzania. Wprowadzona w 1982 roku reforma gospodarcza w zasadniczy sposób zmieniła istotę i miejsce przedsiębiorstwa w systemie zarządzania. Przedsiębiorstwo zyskało znaczną samodzielność działania. Wzrosła także odpowiedzialność przedsiębiorstwa za wyniki nie tylko bieżącej, lecz i perspektywicznej działalności. Na równi więc z działalnością bieżącą przedsiębiorstwo musi zajmować się także problemami swojego rozwoju. Mając na uwadze powyższe zmiany funkcji przedsiębiorstw przemysłowych, w niniejszym opracowaniu starano się w pierwszym rzędzie wskazać na fakt, iż potrzeba rozwoju jest zakodowana w każdym przedsiębiorstwie. Należy bowiem do istoty przedsiębiorstwa. Aby jednak ten rozwój urzeczywistniać ważne jest właściwe pojmowanie samego rozwoju oraz czynników go kształtujących. Zagadnienia te stanowią przedmiot rozważań dalszej części artykułu. W kwestii czynników rozwoju przedsiębiorstw przemysłowych w pierwszej kolejności dokonano ich podziału, a następnie syntetycznej charakterystyki teoretyczno-empirycznej. Należy podkreślić, iż empiryczna weryfikacja znaczenia najważniejszych czynników rozwoju przedsiębiorstw przemysłowych z pewnością nie jest kompletna. Przytoczenie jednak pełnej dokumentacji źródłowej wymagałoby znacznego poszerzenia ram niniejszego opracowania. (fragment tekstu)

EN

The main thesis of the paper is the statement that development is an immanent feature of a modern enterprise. Policy of an enterprise aimed only at its survival and not at adaptation to changes of environment cannot be a guiding rule for perspective activity of an enterprise. Therefore even the difficult reality of the present time cannot hinder development activity. Only development enables the fullest realization of the basic goal of enterprise activity which is better and better satisfaction of social needs. Expansion of an enterprise is a directed process of quantitative and qualitative changes leading to superiority over other enterprises for the sake of better satisfaction of social needs and creation of more favourable conditions for vocational improvement and satisfaction from work for the enterprise's own employees. Expansion of an enterprise is conditioned by various factors which were divided into external and internal ones. Among the external factors the following ones were considered: market, managerial system, and its basic elements, and technical progress as well. It was stated that the economic reform has not so far initiate effective and strong influence of these factors on the expansion of enterprises. Thus many enterprises are in the phase of survival. Among the internal factors were listed: enterprise's resources, particularly its staff, the history of enterprise's development, elasticity of production programmes and enterprise's organization. It was pointed out in the paper that the enterprise's internal potential is not fully utilized either. Week economic constraint has not caused any fundamental changes in the economic consciousness of the staff of majority of enterprises. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój przedsiębiorstwa; Przedsiębiorstwo przemysłowe; Reformy gospodarcze

EN

Enterprise development; Industrial enterprises; Economic reforms

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1987
• Numer: nr 150 Badania nad efektywnością gospodarowania w przemyśle
• Strony: 74--97

Twórcy

autor

Wiktor Gabrusewicz

Bibliografia

• A. Śliwiński, Przedsiębiorstwo'84, Wektory, nr 2, 1984.
• A.M. Zawiślak, Pułapy i pułapki zarządzania, Wydawnictwo Glob, Szczecin 1984.
• B. Byrski, Skuteczność rozwiązań reformy gospodarczej, Gospodarka Planowa, nr 11, 1984.
• B. Miszewski, Postęp ekonomiczny, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972.
• B. Miszewski, Postęp społeczny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977.
• B. Olszewska, Planowanie rozwoju przedsiębiorstwa przemysłowego, w pracy zbiorowej pod red. B. Hausa: Planowanie techniczno-ekonomiczne w przedsiębiorstwie przemysłowym, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1978.
• B. Pietrzak, Przedsiębiorstwo a ceny, Wektory, nr 2, 1984.
• B. Wawrzyniak, Organizacja formalna zakładu pracy, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972.
• B. Wawrzyniak, Przetrwanie czy rozwój, Zarządzanie, nr 8, 1984.
• B. Wawrzyniak, Rozwój organizacji, Zarządzanie, nr 10, 1984.
• C. Strzeszewski, Integralny rozwój gospodarczy, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1976.
• H. Sadownik, Doskonalenie zarządzania wielką organizacją gospodarczą, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1977.
• J. Górski, Gospodarka 1981. Problemy załamania i rozwoju, Książka i Wiedza, Warszawa 1982.
• J. Kaleta, System finansowy przedsiębiorstw w warunkach reformy gospodarczej, Referat na ogólnopolską konferencję naukową nt. Model a praktyka reformy gospodarczej, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Lublinie, Lublin 1983.
• J. Kwejt, Strategia i metody zarządzania przedsiębiorstwem przemysłowym, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1968.
• J. Majka, Etyka życia gospodarczego, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1980.
• J. Schumpeter, Teoria rozwoju gospodarczego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
• K. Lis, Kierunek empiryczny, w pracy zbiorowej pod red. A.K. Koźmińskiego, Współczesne teorie organizacji, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983.
• K. Wandelt, Studia nad postępem technicznym i organizacyjnym, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Oddział w Poznaniu, Poznań 1972.
• P.F. Drucker, Skuteczne zarządzanie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
• W. Baka, Zaostrzone parametry, Reforma gospodarcza-dodatek nr 48 do Rzeczpospolitej z dnia 13.12.1984 r.
• W. Wilczyński, Czy mamy mechanizm osiągania nadwyżek, Życie Gospodarcze, nr 6, 1982.
• Z. Łaski, Stymulatory i przeszkody racjonalności gospodarowania czynnikiem osobowym w przedsiębiorstwie, w: Gospodarowanie czynnikami produkcji w przedsiębiorstwie. Materiały na konferencję, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Szczecin 1984.
• Z. Wiszniewski, System funkcjonowania przemysłowych organizacji gospodarczych, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1980.