Istota podziału i równowagi władz w polskim konstytucjonalizmie

• Autorzy: Andrzej Dana

Warianty tytułu

The Essence the Power Division and the Balance in the Polish Constitutionalism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł traktuje o istocie władzy państwowej i zasadach jej podziału, równowagi oraz wzajemnym przenikaniu. Przybliża i daje odpowiedź na pytanie, jaką współczesny ustrojodawca przyjął koncepcję połączenia funkcjonalnego podziału władz z podziałem organizacyjnym oraz dualistyczną strukturą każdej z władz. Z tego względu konieczne jest dokładne określenie zakresów działalności poszczególnych władz oraz relacji pomiędzy nimi, przy czym wydzielony zakres działalności każdej z władz oraz powierzone jej elementy oddziaływania na pozostałe władze muszą być precyzyjnie przypisane do jednego z dwóch segmentów rodzajów władzy (Sejm i Senat, Prezydent i Rada Ministrów, sądy i trybunały), co nie wyklucza oczywiście współdziałania podzielonych władz czy też organów je tworzących.(fragment tekstu)

EN

In the article there was shown the issue of the power division and balance, which is regulated by the Republic of Poland Constitution. The rule of power division appears in the shaped constitutional state organs. There are different practical solutions connected with the realization of the power division and the agreement between the rules and their effects is described as the rule system. The real meaning of the tree division power rule accomplishes by the description the relations of the model between the legislature and executive. The Constitution of the Republic of Poland regards the division and balance rule of the legislature, executive and judiciary as the base of the Polish political system and expresses it directly in the content of the art.10 of the Constitution. The base of the democratic law state is the rule of the power division. The most important is the Constitution of the state and international treaties which regulate the human and civil rights.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Władza; Prawo konstytucyjne; Konstytucja RP; Teoria podziału; Podział władz

EN

Power; Constitutional law; RP Constitution; Theory of division; Distribution of power

• Czasopismo: Doctrina. Studia społeczno-polityczne
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 6
• Strony: 53--71

Twórcy

autor

Andrzej Dana

• Akademia Podlaska Siedlce

Bibliografia

• P. Winczorek, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000,s.21.
• M. Wyrzykowski, Zasada demokratycznego państwa prawnego, w: Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, Warszawa 1998, s. 69 i n.
• L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2006, s. 60 i n.
• M. Wyrzykowski, Legislacja - demokratyczne państwo prawne - radykalne reformy polityczne i gospodarcze, w: Tworzenie prawa w demokratycznym państwie prawnym, Warszawa 1992.
• A. Pułło, Podział władzy. Aktualne problemy w doktrynie, prawie i współczesnej dyskusji konstytucyjnej w Polsce, "Przegląd Sejmowy" 1993, nr 3.
• P. Sarnecki, Prawo konstytucyjne RP, Warszawa 2004, s. 38, n.
• P. Winczorek, Dobre państwo; kryteria i wskaźniki (spojrzenie prawnika), w: Polska pod rządami Konstytucji z 1997 roku, Warszawa 2006, s. 75.
• R. Małajny, Trzy teorie podzielonej władzy, Warszawa 2001, s. 78.
• Art. XVI Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z dnia 26 sierpnia 1798 roku, oprac. Z. Jarosz, w: Konstytucja V Republiki Francuskiej, Warszawa 1997.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2000, s. 34
• Orzeczenie TK z 21 listopada 1994 r., sygn. K. 6/94, "Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego"1994, cz. 2, s. 91.
• Orzeczenie TK z 22 listopada 1995 r., sygn. K. 19/95, ibidem 1995, cz. 2, s. 150-151.
• A. Wasilewski: Władza sądownicza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, "Państwo i Prawo" 1998, nr 8, s.
• Orzeczenie TK z 21 listopada 1994 r., sygn. K. 6/94, ibidem 1994, cz. 2, s. 91
• Dziennik Ustaw" 1992, nr 67, poz. 336 ze zm.
• P. Sarnecki, Uwaga 8 do art. 1, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, Warszawa 2007, s. 4.
• J. Jaskiernia, Kierunki doskonalenia sejmowego postępowania ustawodawczego w warunkach demokratycznego państwa prawnego, w: Założenia ustrojowe struktura i funkcjonowanie parlamen-t1u6 , Warszawa 1997, s. 201.
• P 1/94, "Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego" 1994, cz. 2, poz. 37; K. 6/94, w: ibidem, poz. 39.
• J. Trzciński, Uwaga 12 do art. 173, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, Warszawa 2005, s. 11.
• W. Sokolewicz, Zasada podziału władz w prawie i orzecznictwie konstytucyjnym Rzeczypospolitej Polskiej, w: Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, Warszawa 1996, s. 187.
• A. Pułło, Ustroje państw współczesnych, Warszawa 2006, s. 111
• B. Banaszak, Porównawcze prawo konstytucyjne państw demokratycznych, Kraków 2004, s. 391.
• K. Complak, System rządów w projekcie Konstytucji RP Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, "Państwo i Prawo" 1996, nr 11, s. 3 i n.
• W. Brodziński, System parlamentarno-gabinetowy a wykorzystanie modelu rządów parlamentarno-gabinetowych w projekcie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w: Konstytucyjne systemy rządów. Możliwości adaptacji do warunków polskich, Warszawa 1997, s. 35-55.
• L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2007, s. 68
• L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2006, s. 76.
• Rozdzielone, lecz czy równe? Legislatywa i egzekutywa w Małej konstytucji 1992 roku, "Przegląd Sejmowy" 1993, nr 1, s. 23-28;
• Prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 1995, s. 180.
• P. Sarnecki, Ogólna charakterystyka państwowości w Rzeczypospolitej Polskiej, w: Prawo kon3s1tytucyjne RP, Warszawa 2004, s. 39.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2003 r., sygn. akt P 10/02.
• E. Zwierzchowski, Prawnoustrojowa ewolucja drugich izb w państwach europejskich (próba syntezy), w: Izby drugie parlamentu, Białystok 1996, s. 20 i n.;
• S. Bożyk, Senat Rzeczypospolitej Polskiej, w: ibidem, s. 33 i n.
• J. Czajowski, Pozycja prawno-ustrojowa Senatu RP (1922-1926) w świetle konstytucji marcowej i praktyki ustrojowej, Kraków 1996, rozdz. I, II.
• A. Patrzałek, W. Skrzydło, Cele i zasady kodyfikacji prawa wyborczego w Polsce, "Przegląd Sejmowy" 1997, nr 2, s. 9-21.
• J. Stembrowicz, Rząd w systemie parlamentarnym, Warszawa 1982, s, 78
• P. Sarnecki, Uwaga 5 do art. 16, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 4, Warszawa 2005
• Wyrok z 11 stycznia 2000 r., sygn. akt K 7/99, "Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego" 2000, nr 1, poz. 2.
• Orzeczenie z 23 października 1995 r., sygn. akt K 4/95, "Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego" 1995, nr 2, poz. 11.
• J. Wawrzyniak, Zarys polskiego prawa konstytucyjnego, Bydgoszcz 1999, s. 135;
• W. Skrzydło, Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Kraków 2000, s. 237;
• A. Sylwestrzak, Trójpodział władz w Konstytucji RP z 1997 r., "Gdańskie Studia Prawnicze" 1999, t. 6, s. 441-442.
• A. Łopatka, Prawoznawstwo, Warszawa 2000, s. 74-75, 78-79
• W. Skrzydło, Konstytucja RP. Komentarz, Kraków 1998, s. 217.
• A. Wasilewski, Władza sądownicza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, "Państwo i Prawo" 415998, nr 8, s. 5.
• W. Skrzydło, Prawo konstytucyjne, Lublin 1995, s. 180.