Szkic na temat ewolucji państwa podatkowego

• Autorzy: Paweł Pawłowski

Warianty tytułu

An Outline of the Evolution of a Tax State

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jedną z podstawowych cech rozwoju kapitalizmu jest tendencja do wzrostu znaczenia państwa w regulowaniu procesów gospodarczych. Nie ma jak dotąd jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy regulacja państwowa jest względem mechanizmu rynkowego substytutem, czy też elementem komplementarnym. Wydaje się jednak oczywiste, że kapitalistyczne stosunki produkcji zakreślają instytucjonalne granice ekspansji państwa jako podmiotu gospodarowania, choć równie oczywiste jest to, że pojęcia tego (granic ekspansji państwa w kapitalizmie) nie da się jednoznacznie zoperacjonalizować. Można jednak przyjąć, iż zasadniczym kryterium granicę tę wyznaczającym jest udział sektora publicznego w tworzeniu produktu narodowego, jako że kryterium to dotyczy najbardziej istotnej cechy stosunków produkcji, jaką jest własność środków produkcji. Nie wchodząc w dyskusję tego zagadnienia wychodzimy z założenia, że tak rozumiane kryterium granic ekspansji państwa kapitalistycznego zastosowane do analizy współczesnych wysoko rozwiniętych państw kapitalistycznych nie pozwala wysunąć tezy o przełomowym charakterze kryzysu lat 70-tych - i nie tylko nie obserwujemy wzrostu udziału sektora publicznego w tych krajach, lecz przeciwnie występują - przynajmniej jako deklaracje polityczne rządów - tendencje do reprywatyzacji różnych dziedzin życia gospodarczego (i społecznego). Dla uproszczenia dalszych rozważań abstrahować więc będziemy od własności publicznej jako cesze funkcjonowania współczesnego państwa kapitalistycznego. (fragment tekstu)

EN

Three stages of the development of a capitalist state were analyzed here on the basis of J. Schumpeters's conception of the tax state. These stages can be defined as: pure tax state, mature tax state and inflation state. Apart from J. Schumpeter's conception the following instruments of economic analysis were usad here: basic principle of public finances, Wagner's law and Laffer's curve. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System podatkowy; Podatki; Kapitalizm; Gospodarka kapitalistyczna; Procesy gospodarcze; Finanse publiczne; Wydatki publiczne; Krzywa Laffer'a

EN

Tax system; Taxes; Capitalism; Capitalist economy; Economic process; Public finance; Public expenditures; Laffer Curve

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1986
• Numer: nr 144 Studia nad strukturą współczesnej gospodarki kapitalistycznej
• Strony: 77--91

Twórcy

autor

Paweł Pawłowski

Bibliografia

• Buiter W.H., "Crowding-out" and the Effectiveness of Fiscal Policy. W: Journal of Public Economics vol. 7 (1977).
• Fedorowicz Z., Finanse i kredyt w krajach kapitalistycznych, Warszawa, 1970.
• Haavelmo T., Efekty mnożnikowe zrównoważonego budżetu w: Teoria i polityka stabilizacji koniunktury. Wybór tekstów. Warszawa, 1975.
• Jessen J., Das "Gesetz der wacksenden Ausdehbung des Finanzbedarfs", w: Schmollers Jahrbuch, Bd. 67 (1943).
• Kaczurba J., Konserwatyzm w polityce ekonomicznej w: Współczesny konserwatyzm amerykański. Warszawa 1984.
• Kamiński B., Monopol i konkurencja, Warszawa 1984.
• Laffer A.B., Saymour J.P., The Economics of the Tax Revolt, New York 1979.
• Miller R., Economics Today. The Macro View. New York 1982.
• Peacock A.T., Wisemann J., The Growth of Public Expenditure en the United Kingdom, Princeton 1961.
• Popitz J., Der Kunftige Finanzausgleich zwischen Reich, Landern und Geneinden, Berlin, 1932.
• Roscher W., System der Finanzwissenschaft, 1886.
• Rurup B., Haushaltswirtschaftliche Grenzen der Staatsweschuldung, w: Das Wirtschaftsstudium nr 6 (1982).
• Schmolders G., Finanzpsychologie, w: Finanzarchiw N.F. 13 (1951).
• Schumpeter J., The Crises of the Tax State, w: International Economic Papers, London - New York Nr 4 (1954).
• Staatsverschuldung und finanzwirtschaftlicher Ausgabenspiel raum, Finanzarchiv NF 39 (1981).
• Timm H., Das Gesetz der wachsenden Staatsausgaben, w: Finanzarchiv , Bd. 21 (1961).
• Wagner A., Finanzwissenschaft, Lipsk, 1877-1889.