Przedmiot badań ekonomii politycznej

• Autorzy: Marian Noga
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Każda dyscyplina naukowa zakłada określony przedmiot badań posiadający autonomiczne prawidłowości. Momentem określającym odrębność danej dziedziny badań naukowych jest artykulacja pewnego kręgu zjawisk funkcjonujących i rozwijających się zgodnie z własnymi wewnętrznymi prawidłowościami. Ustalenie i wyjaśnienie specyficznego zespołu związków i relacji, stanowiących istotę danego aspektu rzeczywistości jest podstawowym zadaniem teorii, w tym teorii ekonomii. Określenie przedmiotu badań ekonomii politycznej nie zostało jednoznacznie rozstrzygnięte do dzisiaj. Przedstawiciele marksistowskiej ekonomii politycznej zaprezentowali wiele rozpraw dotyczących określenia obszaru badawczego tej nauki. Jednakże wydaje się, że większość z nich dość jednostronnie interpretuje wypowiedzi Marksa, Engelsa, Lenina w tej kwestii. Dlatego też, w niniejszym artykule podejmuję próbę takiej interpretacji wypowiedzi klasyków marksizmu-leninizmu dotyczących określania przedmiotu badań ekonomii politycznej, która uwzględnia wiele uwarunkowań logicznych i historycznych pomijanych w literaturze przedmiotu. Zrealizowanie powyższego zamierzenia wymaga zaprezentowania poglądów A. Smitha i D. Ricarda jako twórców zwartego systemu nauki ekonomii politycznej jak i zaprezentowania, w celach porównawczych, poglądów ekonomistów niemarksistowskich, dotyczących określenia obszaru badawczego ekonomii politycznej. A. Smith w swojej pracy "Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów" zakreślił obszar badawczy ekonomii politycznej jako nauki. Według Smitha ekonomia polityczna powinna zajmować się istotą, przyczynami i źródłami wzrostu bogactwa narodów. A. Smith utożsamię bogactwo narodowe z bogactwem materialnym. Tak więc przedmiotem badań ekonomii politycznej według Smitha jest produkcja materialna. Badania Smitha zostały rozwinięte w pracach D. Ricardo i jak gdyby punkt widzenia tych teoretyków przejął K. Marks formułując w sposób ostateczny zakres przedmiotu badań ekonomii politycznej. Ujęcie to zyskało w historii myśli ekonomicznej miano ekonomii klasycznej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia polityczna; Badania naukowe; Nauki ekonomiczne; Nauki społeczne

EN

Political economy; Scientific research; Economic sciences; Social sciences

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1986
• Numer: nr 126 Studia i przyczynki młodych pracowników nauki
• Strony: 17--23

Twórcy

autor

Marian Noga

• Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu

Bibliografia

• F. Engels: Anty-Duhring. Warszawa: KiW 1956.
• J. Semkow: O pojęciu tego co ekonomiczne. Ekonomista 1973 nr 4.
• J.A. Schumpeter: History of Economic Analysis. New York and London 1954.
• K. Marks: Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej. Warszawa 1955.
• K. Marks: Wprowadzenie. W: Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej. Warszawa 1953.
• L. Robbins: An Essay on the Nature and Signifícense of Economic Science, Wyd. 2. London 1935.
• P.A. Samuelson: Economica, Wyd. 8. New Jork 1970.
• W.J. Lenin: Połnoje sobranije socinienij. T. 3.