Kenozoiczne skały piroklastyczne okolic Jawora

• Autorzy: Magdalena Szumowska

Warianty tytułu

Cenozoic Pyroclastic Rocks of Jawor

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kenozoiczny wulkanizm na Dolnym Śląsku od kilkudziesięciu milionów lat jest stałym elementem krajobrazu. Obecnie możemy podziwiać relikty aktywności wulkanicznej, które jako elementy przyrody nieożywionej tworzą znaną dolnośląską "Krainę Wygasłych Wulkanów". Wystąpienia bazaltów należące do pola wulkanicznego Legnica- Złotoryja - Jawor zbudowane są z litych skał bazaltowych, które miejscami przewarstwione są skałami piroklastycznymi, do tej pory szerzej nie opisywanymi w literaturze. Są one pomocne przy określaniu sposobu aktywności wulkanicznej, jaka zachodziła w badanym obszarze. W utworach tych rozpoznane zostały brekcje tufowe, aglutynaty, lapillity oraz tufy lapillowe, które pozwalają stwierdzić, że aktywność wulkaniczna była urozmaicona - od typu hawajskiego do typu Stromboli. (abstrakt oryginalny)

EN

Cenozoic volcanism in the Lower Silesia is an inseparable part of the landscape of tens for millions years. Today, we can admire the relics of volcanic activity which are part of inanimate nature creating a well-known Land of Extinct Volcanoes in Lower Silesia. Basaltic outcrops of Legnica - Złotoryja - Jawor volcanic fields consist of lithic basaltic rocks which are interbanded of pyroclastic rocks not widely described so far in the literature. The pyroclastic rocks are the powerfull tool to determine the type of volcanic activity which occurred in the studied area.The autor has recognized tuff breccias, agglutinates, lapillistone and lapillitic tuffs which allow us to draw conclusions that basaltic volcanic activity at that time varied, ranging from Hawaiian to Strombolii type. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Krajobraz miasta; Aktywność turystyczna

EN

City landscape; Tourist activity

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 20
• Strony: 83--91

Twórcy

autor

Magdalena Szumowska

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Awdankiewicz M., 2005, Reconstructing an eroded scoria cone: the Miocene Sośnica Hill volcano (Lower Silesia, SW Poland), Geological Quarterly, nr 49, s. 439 - 448.
• Badura J., Pécskay Z., Koszowska E., Wolska A., Zuchiewicz W., Przybylski B., 2005, New age and petrological constraints on lower silesian basaltoids, SW Poland, Acta Geodyn. Geomater., Vol. 2, No. 3 (139), s. 7 - 15.
• Birkenmajer K., Pécskay Z., Grabowski J., Lorenc M.W., Zagożdżon P.P., 2002, Radiometric dating of the Tertiary volcanic in Lower Silesia, Poland. III. K-Ar and paleomagnetic data from early Miocene basaltic rocks near Jawor, Fore-Sudetic Block, Annales Societatis Geologorum Poloniae, nr 72, s. 241- 253.
• Birkenmajer K., Pécskay Z., Grabowski J., Lorenc M.W., Zagożdżon P., 2004, Radiometric dating of the Tertiary volcanic in Lower Silesia, Poland. IV. Further K-Ar and paleomagnetic data from late Oligocene to early Miocene basaltic rocks of the foresudetic block, Annales Societatis Geologorum Poloniae, vol. 74, s. 1-19.
• Cas R.A.F, Wright J.V., 1987, Volcanic Successions Modern and Ancient, Ch. 3, London. Allen & Unwin, Boston Sydney Wellington, s. 48.
• Cwojdziński S., Jodłowski S., 1982, "Plamowe" koncentracje bazaltowe Masywu Czeskiego i Dolnego Śląska, Biuletyn Instytutu Geologicznego, nr 341, s. 202 - 223.
• Jerzmański J., 1956, Bazalty w okolicy Jawora na Dolnym Śląsku, Biuletyn Instytutu Geologicznego, nr 106, s. 119 -135.
• Jerzmański J., Śliwa Z., 1979, Bazalty, [w:] K. Dziedzic (red.), Surowce mineralne Dolnego Śląska, Ossolineum, s. 259 - 269.
• Kereszturi G., Németh K., 2012, Monogenetic Basaltic Volcanoes: Genetic Classification, Growth, Geomorphology and Degradation, Updates in Volcanology - New Advances in Understanding Volcanic Systems, Ch. 1, s. 3 - 89.
• Milewicz J., Szałamacha J., Szałamacha M., 1979.
• Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów, 1:25000: J. Jerzmański, M. Walczak-Augustyniak, 1995, arkusz Krotoszyce; O. Gawroński, 1967, arkusz Żarek; J. Jerzmański, 1955, arkusz Chełmiec; J. Jerzmański, S. Kural, 1961, arkusz Jawor.
• Wimmenauer W., 1974, The alkaline province of central Europe and France, [w:] H. Sørensen (red.), The alkaline rocks, Wiley & Sons, London, s. 286 - 291.
• Zagożdżon P., 1998), Charakterystyka bazaltów zgorzelowych występujących w kamienio- łomie Winna Góra koło Jawora, Przegląd Geologiczny, vol. 46, nr 11.