Problem przydatności odpowiedzialności porządkowej we współczesnych stosunkach pracy

• Autorzy: Eliza Kosiorek

Warianty tytułu

The Issue of the Usefulness of Disciplinary Liability in Today's Working Relations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przyjrzenie się pojęciu odpowiedzialności porządkowej pracowników zawartej w ustawie z dnia 26. 06. 1974 r. (Dz. U. z 1974, Nr 24, poz. 141, ze zm.) i jej zachodzącym zmianom na przełomie lat. Przepisy te umożliwiają realizację uprawnień pracodawcy stosowania tylko takich kar porządkowych, jakie przewiduje kodeks pracy w razie zaistnienia określonych kodeksem przesłanek. Na początku środkiem ograniczającym samowolę pracodawcy w kwestiach stosowania wobec pracowników środków dyscyplinujących była instytucja regulaminu pracy. W toku rozwoju historycznego upoważniono sądy do kontrolowania tego, czy zarzucane pracownikowi czyny mają naturę uzasadniającą zastosowanie sankcji. W konsekwencji model odpowiedzialności porządkowej obowiązujący w zasadzie do dzisiaj został ukształtowany w wyniku kodyfikacji prawa pracy, która weszła w życie 1 stycznia 1975 roku. W obecnych stosunkach pracy pracodawca nie pełni już przypisanej mu jak w dawnym ustroju roli kierownika zakładu pracy, lecz troszczy się o realizację własnych celów gospodarczych. W dalszej części artykułu Autor przedstawia argumenty przemawiające za utrzymaniem odpowiedzialności porządkowej w prawie pracy (w dobie gospodarki rynkowej) przypisując jej tradycyjne walory prewencyjno wychowawcze. Autor jest świadomy, że artykuł nie ujmuje wszystkich zagadnień w sposób wyczerpujący, niektóre zaś kwestie tylko sygnalizuje. Zamiarem autora, było zwrócenie uwagi na odpowiedzialność porządkową pracownika, a nie szczegółowe omówienie zagadnienia. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is the look upon the concept of disciplinary liability as stated in the law from 26th June 1974 (Journal of Laws from1974, No 24, item 141, as amended) and its ongoing changes within the years. This law enables the realization of the employer's right to use only such disciplinary penalties as are expected in the Labour Law in the case of conditions which the Law describes. At the beginning a means which restricted the employer's license in the issues of using disciplinary measures towards employees was the institution of working regulations. Within historic development the courts became empowered to control whether the employee's actions were of the kind which justified the use of sanctions. As a consequence, the model of disciplinary liability, which has existed up to now, was shaped as a result of the codification of the Labour Law, which came into force on 1st January 1975. In current working relations, the employer does not longer perform the role of the manager of the workplace, as in the past system, but takes care of his/her own business aims. In the further part of the article the author presents arguments for keeping disciplinary liability in the Labour Law ( in the era of market economy), attributing it preventive educational benefits. The author is aware that the article does not contain all the issues in full, thus some issues are only signaled. The author's aim was to draw attention to the employee's disciplinary liability- not to provide a detailed description of the issue. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Odpowiedzialność porządkowa pracowników; Społeczna odpowiedzialność; Prawo pracy; Odpowiedzialność; Relacje pracodawca-pracownik

EN

Employees responsibilities; Social Responsibility; Labour law; Responsibility; Employer-employee relationships

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 34
• Strony: 245--255

Twórcy

autor

Eliza Kosiorek

• Executive Doctoral Business Administration INE PAN

Bibliografia

• A. Mirończuk Kodeks pracy Nowe prawo pracy poradnik dla rad zakładowych, Warszawa 1975 s. 393.
• D. Klucz, Kompetencje dyscyplinujące pracodawcy a ochrona jego interesów, MoPr 2005 Nr 8.
• G. Camerlynck, Conlusions de M. Le Professeur Camerlynck [w:] Actes du Cinquieme Congres International de Droit du Travail et de la Securite Sociale, tom II, Imprimerie Emmanuel Vitte, Lyon 1963.
• J. Jończyk Zagadnienia ochrony dóbr osobistych w prawie pracy, PiP 1963, nr 5-6.
• J. Pacho, Obowiązek właściwego organizowania pracy i zapewnienia dyscypliny pracy, PiZS 1978, nr11.
• J. Pélissier, A. Supiot, A. Jeammaud, Droit du trawail, Éditions Dalloz, Paryż 2002.
• Kodeks pracy, zbiorowy kodeks pracy - projekty opracowane przez Komisję Kodyfikacyjną prawa pracy, Katowice 2010.
• Kodeks pracy. Komentarz, red. J. Wratny, Warszawa 2013.
• Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, Warszawa 2011.
• M. Święcicki "Instytucje polskiego prawa pracy w latach 1918-1939", Warszawa 1960.
• M. Święcicki., Odpowiedzialność pracownika a dopuszczalność drogi sądowej, PiP 1962, nr 5-6.
• Staszewska E., red. Góral Z., Odpowiedzialność pracownicza, Warszawa 2013.
• W. Masewicz, Środki dyscyplinujące pracownika, Warszawa 1993.
• W. Patulski, O pracowniczej odpowiedzialności porządkowej (w:) A. Patulski, K.Walczak (red.), Jedność w różnorodności. Studia z zakresu prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i polityki społecznej. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Wojciechowi Muszalskiemu, Warszawa 2009.
• Z. Fenichel., Prawo pracy Komentarz, Kraków -Warszawa 1939.
• Z. Fenichel., Zarys polskiego prawa robotniczego, Kraków 1930.
• Z. Góral, Pracownicza odpowiedzialność porządkowa, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica nr 29, Łódź 1987.
• Z. Góral, Środki prawa stymulujące wykonywanie obowiązków pracowniczych, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 1993, nr 58.
• Ustawa z dnia 19 kwietnia 1950 r. o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy (Dz. U. 1950 Nr 20 poz.168.).
• Ustawa z dnia 10 września 1956 r. w sprawie uchylenia przepisów o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy. (Dz.U. 1956 Nr 41, poz. 187).
• Ustawa z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw. (Dz.U. z 1996 r. Nr 24, poz. 110).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o umowie o pracę pracowników umysłowych (Dz. U. 1928 Nr 35 poz. 323).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o umowie o pracę robotników (Dz. U. 1928 Nr 35 poz. 324).
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.9.2004 r., I PK 487/03.
• Wyrok SN z dnia 26.07.1978 r., IPR 64/79, OSNC 1980, nr 1-2, poz.17.