O dwóch komplementarnych ujęciach nowego paradygmatu konsumpcji

• Autorzy: Tadeusz Borys

Warianty tytułu

About Two Complementary Approaches of A New Consumption Paradigm

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ukazanie powiązań logicznych i merytorycznych dwóch ujęć nowego paradygmatu konsumpcji, które w dotychczasowej literaturze występowały przede wszystkim w formie autonomicznej, a które mają - jak wykazano w artykule - charakter wysoce komplementarny. W pracy podkreślono, że rozważania te wpisują się w obserwowaną od pewnego czasu tendencję rosnącego zainteresowania nauk ekonomicznych wartościami "ciepłymi", takimi jak zaufanie, empatia, uczciwość czy odpowiedzialność. W artykule wyróżniono dwa zasadnicze podejścia do nowego paradygmatu konsumpcji. Pierwsze, określające istotę tego paradygmatu od strony podstawowych cech nowej koncepcji rozwoju. Wykreowało ono trzy kategorie: zrównoważoną (balance), trwałą (durability) i samopodtrzymującą się (sustainability) konsumpcję. Wymienione kategorie występują z różną częstotliwością nie tylko w polskiej literaturze, jednak współcześnie z pewnością dominuje pojęcie pierwsze - konsumpcja zrównoważona. Jak wykazano w pracy, nie jest to jedyne możliwe podejście do nowego paradygmatu konsumpcji. Inne podejście, niesłychanie ważne i komplementarne do pierwszego, to traktowanie procesów konsumpcji od strony podmiotowej - cech zachowań człowieka występującego w roli konsumenta, ujęcia nawiązującego bezpośrednio do świadomości człowieka oraz do jednej z najważniejszych kategorii "ciepłych" - jego odpowiedzialności. To podejście prowadzi nie tylko do określania istoty konsumpcji odpowiedzialnej czy świadomej, ale może też generować inne zbliżone typy konsumpcji, np. konsumpcję uczciwą(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to show some connections of two new approaches of a new consumption paradigm, which in a contemporary literature have an autonomous form, but in fact as it is shown in the article, have highly complementary character. The article emphasises that these considerations are strongly connected with the observed tendency of a growing interest of economic science into "warm" values such as e.g. trust, empathy, honesty or responsibility. The article distinguishes two basic approaches of a new consumption paradigm. The first one, defines the nature of this paradigm from the view of basic features of new development conception i.e. balanced and durable or sustainable consumption. The above mentioned catagories have their place not only in Polish literature, with a variuos frequency. Contemporarily a notion of sustainable consumption is dominating. As it is introduced in this article, it is not the only one possible approach. Another one, but very important to the first approach, is to treat consumption processes from the subject side - behaviour features of a human being, who is in the role of a consumer, the approach which directly refers to human being's awareness and to one of the most important categories of his/her "warm" responsibilities. As it is introduced, this starting point not only leads to the nature of responsible consumption, but it can also generate other close categories of this consumption e.g. honest consumption(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Paradygmaty zarządzania; Konsumpcja; Odpowiedzialność

EN

Management paradigms; Consumption; Responsibility

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 452 Rozwój trwały i zrównoważony
• Strony: 22--31

Twórcy

autor

Tadeusz Borys

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Borys T., 2014, Wybrane problemy metodologii pomiaru nowego paradygmatu rozwoju - polskie doświadczenia, OPTIMUM. Studia Ekonomiczne, nr 3(69), s. 9-11.
• Borys T. (red.), 2005, Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, wyd. Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok, s. 22-30.
• Czaja S., Becla A., 2011, Czterech jeźdźców ekologicznej zagłady we współczesnym świecie, [w:] Trendy i wyzwania zrównoważonego rozwoju, red. B. Kryk, Zapol, Szczecin, s. 48.
• Evans D., 2011, Consuming conventions: sustainable consumption, ecological citizenship and the worlds of worth, Journal of Rural Studies, no. 27, s. 109-115.
• Janoś-Kresło M., 2006, Konsumpcja jako proces zaspokajania potrzeb, [w:] Konsument i konsumpcja we współczesnej gospodarce, red. M. Janoś-Kresło, B. Mróz, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, s. 76.
• Jaros B., 2015, Koncepcja zrównoważonej konsumpcji - problemy implementacji w Polsce (maszynopis), Uniwersytet Ekonomiczny, Wrocław-Jelenia Góra.
• Jastrzębska-Smolaga H., 2000, W kierunku trwałej konsumpcji. Dylematy, zagrożenia, szanse, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kiełczewski D., 2008, Konsumpcja a perspektywy zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Lorek S., Fuchs D., 2013, Strong sustainable consumption governance - precondition for a degrowth path?, Journal of Cleaner Production, no. 38, s. 37-38.
• Mont O., Plepys A., 2008, Sustainable consumption progress: should we be proud or alarmed?, Journal of Cleaner Production, no. 16, s. 532.
• Piontek F., 2012, Internalizacja kosztów zewnętrznych jako warunek zrównoważonego rozwoju, Ekonomia i Środowisko, nr 3(43), s. 91.
• Scholl G., 2011, What is Sustainable Consumption? (knowledge base of RESPONDER project, 2011, s. 1-4; http://www.scp responder.eu/pdf/knowledge/papers/RESPONDER% 20input paper sustainable consumption.pdf.
• UN, 2013, A new global partnership: eradicate poverty and transform economies through sustainable development. The Report of the High-Level Panel of Eminent Persons on the Post-2015 Development Agenda, United Nations, New York.

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2016.452.02