Zagadka stabilności politycznej Królestwa Jordanii : monarchia na tle kryzysu struktur państwowych w świecie arabskim

• Autorzy: Bartosz Wróblewski

Warianty tytułu

Jordan's Political Stability against the Background of a Crisis of State Structures in the Arab World

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Uczciwa ocena musi uwzględnić to, że pomimo pozorów zachowywanych przez dwór w Ammanie, Jordania jest daleka od rzeczywistej demokracji. Jednak na tle świata arabskiego nie można jej uznać za reżim represyjny. Przemiany, jakie dokonały się w tym sztucznie stworzonym państwie monarchicznym, doprowadziły do jego stabilności. Ewolucja w republikach arabskich, które startowały z wyższego poziomu gospodarczego i organizacyjnego, doprowadziła do krwawej anarchii. Sytuacja w Jordanii, w porównaniu z Syrią i Irakiem, wygląda pod pewnym względem jak wynik długotrwałego eksperymentu politycznego przeprowadzonego na plemiennych społeczeństwach arabskich. Warto zwrócić na ten kontrast uwagę. Na korzyść Haszymidów mogła działać w istocie jedynie tradycyjna legitymizacja władzy. Trudno oprzeć się wrażeniu, że w warunkach świata arabskiego okazała się skuteczniejsza od europejskiej idei suwerenności narodu. (fragment tekstu)

EN

Serious political crises observed in the Arab world since 2011 have resulted in the overthrow of or attacks on several dictatorships, but it is interesting to note that deep crises of state structures were observed in the Arab republics, while the monarchies retained a political and social stability. The author observes that this is hardly a coincidence, as the monarchs rely on the traditional legitimacy of power, with the reigning dynasties depend either on their descent from Prophet Muhammad or on their contribution to the renewal of Islam. The authority of these monarchs is close to absolute, even in Jordan, where many European arrangements have been adopted (constitution, parliament, elections). The text examines several decades in the development of Jordan, focussing on the crises of authority in 1951, 1956-1957, 1967-1970 and 1989-1991. At the time of crises the Hashemites draw on their prerogatives as absolute rulers and on the concept of the ruler in Islamic tradition, so the history of Jordan may be quoted as example of the stabilising role of the monarchy in the Arab world. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sytuacja polityczna; Ustrój polityczny; Władza; Suwerenność

EN

Political situation; Political organization; Power; Sovereignty

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 3
• Strony: 78--101

Twórcy

autor

Bartosz Wróblewski

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• A. Sylwestrzak, Historia doktryn politycznych i prawnych, Wolters Kluwer SA 2006 s. 213-218.
• J. Zdanowski, Historia Arabii Saudyjskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2004, s. 158, 197.
• M.M. Dziekan (red.), Arabowie: słownik encyklopedyczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 365.
• A. George, Jordan. Living in the Crossfire, Zed Books, 2005, s. XI-XII.
• J. Danecki, Arabowie, Państwowy Instytut Wydawniczy, 2001, s. 146.
• A. Dziubiński, Historia Maroka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983, s. 180, 256.
• J.P. Roux, Historia Turków: narody i cywilizacje, Wydawnictwo Marabut, 2003, s. 195-196, 222-223.
• M. Al-Rasheed, Historia Arabii Saudyjskiej, Książka i Wiedza, s. 42-43, 49-51.
• R. Chałaczkiewicz, Zjednoczone Emiraty Arabskie: historia, kraj i ludzie, Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2011, s. 83.
• J. Zdanowski, Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2010, s. 178-179, 230-231, 284, 339.
• A. Hourani, Historia Arabów, Wydawnictwo Marabut, 2002, s. 401-405.
• M. Król, Historia myśli politycznej od Machiavellego po czasy współczesne, Wydawnictwo Arche, 2001, s. 106-107, 115-117.
• M.C. Wilson, King Abdullah, Britain and the making of Jordan, Cambridge University Press, 1999, s. 56.
• R. Baker, King Hussein and the Kingdom of Hejaz, The Oleander Press, 1979, s. 2-5.
• J.B. Glubb, Britain and the Arabs. A Study of Fifty years 1908 to 1958, Hodder and Stoughton, 1959, s. 57-58, 60.
• Ch. Tripp, A History of Iraq, Cambridge University Press, 2000, s. 48-49.
• J. Lunt, The Arab Legion, Constable & Co Ltd, 1999, s. 4, 10-11.
• Telegram from Churchill to Samuel, 2 kwietnia 1921 r., National Archives (NA) w Londynie, Colonial Office (CO) 733/13.
• J. Morris, The Hashemite Kings, Faber and Faber, 1959, s. 110, 117.
• B. Wróblewski, Jordania, Wydawnictwo TRIO, 2011, s. 49, 54.
• Ph. Robins, A History of Jordan, Cambridge University Press, 2004, s. 36-37.
• K. Salibi, The Modern History of Jordan, Tauris IB, 1998, s. 113, 115.
• B. Wróblewski, Legion Arabski (1920-1957), Wydawnictwo MADO, 2009, s. 11-12, 77.
• P.J. Vatikiotis, Politics and The Military in Jordan. A Study of The Arab Legion 1921-1957, Frank Cass & Company Limited, 1967, s. 77.
• Jordan: Amman Report Review for 1950. A letter from Amman/Kirkbridge to Foreign Office/Bevin, 1 stycznia 1951 r., NA, Foreign Office (FO) 371/91788.ET-1011/1.
• B. Wróblewski, Sojusz Wielkiej Brytanii z Haszymidzkim Królestwem Jordanii (1946-1958). Dylematy mocarstwa w relacjach z zachodnim partnerem, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013, s. 212-213.
• From Jerusalem to Foreign Office, 20 lipca 19 51 r., NA F0371/91838.
• From Jerusalem to Foreign Office, 21 lipca 1951; NAFO 371/91838.
• J. Stępniewski-Holzer, J. Holzer, Egipt stulecie przemian, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2006, s. 77-78, 109-110.
• J.B. Glubb, Soldier With the Arabs, Hodder and Stoughton, 1957, s. 412-413.
• Annual Review for 1957, British Embassy, Amman, 28 stycznia 1958 r., NA FO 371/134006/VJ1011/1/58, s. 9-11.
• A. Wąs, Bracia Muzułmanie w Jordanii. Doktryna i organizacja bractwa na przełomie XX i XXI wieku, Towarzystwo Naukowe KUL, 2006, s. 145-147.
• B. Milton-Edwards, P. Hinchcliffe, Jordan. A Hashemite Legacy, Routledge, 2009, s. 56-58.
• The Jordanian National Charter, czerwiec 1991 r., http://kinghussein.gov.jo.