Zmiana systemu rządzenia w Unii Europejskiej w świetle działań antykryzysowych

• Autorzy: Danuta Kabat-Rudnicka

Warianty tytułu

Changing the Governance System in the European Union in the Light of Anti-Crisis Measures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Unia dzięki podejmowanym w kryzysie działaniom potrafi ła nadać nowego znaczenia już istniejącym mechanizmom. Zasadniczo zachowany został układ instytucjonalny, przy czym KE uzyskała nowe kompetencje wykonawcze i monitorujące, wzmocnieniu uległa pozycja RE kosztem Rady ds. ogólnych, wzmocniona została też pozycja PE, zwiększeniu uległy również kompetencje EBC. Natomiast głosy krytyki kierowane są przede wszystkim pod adresem EBC, niezależnej instytucji, niepoddanej mechanizmowi legitymizującemu, oraz systemu "trojki" (EBC, IMF, KE) formułującej warunki dla państw zagrożonych upadłością, która także nie dysponuje wbudowanym mechanizmem legitymizującym. Kryzys sprawił również, że przybyło "uwspólnotowionych" obszarów stanowiących domenę państw i parlamentów narodowych (budżety krajowe oraz semestr europejski). Mamy więc do czynienia z postępującą centralizacją kompetencji, wzrasta też znaczenie instytucji niemających demokratycznego mandatu, można więc rzec, że przedkłada się efektywność czy też skuteczność działań nad transparentność procesu decyzyjnego. Ponadto podejmowane są działania poza ramami prawnymi Unii, przyjmujące formę porozumień międzyrządowych, z pominięciem możliwości, jaką daje instytucja wzmocnionej współpracy w ramach traktatów.(fragment tekstu)

EN

Economic and financial crisis made the European Union take countermeasures, devoted first of all to the euro area countries. However the problem has turned out to be more complex, since the Treaties on which the European Union is based, have not provided for provisions that would allow the Union to undertake common actions in a situation of deep crisis. Initially, the institution of international agreements was used, followed by common actions that are not limited to the euro area countries but remain open to countries from outside the euro area. Undertaken measures generate changes that have influence on both the institutional balance and the shaping of a new institutional architecture. New institutional solutions such as a banking union or a fi scal union, make up elements of the new economic governance in Europe. It must be said that many anti-crisis measures breach the hitherto logic of the European Union governance, since they allow for permeation of different instruments, forms and legal regimes. The European Union is becoming more and more heterogeneous and its diversification, which denies the so far far-reaching unification, creates nonetheless better conditions for adaptation and contributes to greater effectiveness of measures taken especially in difficult situations, to which, no doubt, the recent financial crisis belongs.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kryzys gospodarczy; Instytucje WE; Reforma UE

EN

Economic crisis; European Communities Institutions; EU Reform

• Czasopismo: Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1
• Strony: 101--124

Twórcy

autor

Danuta Kabat-Rudnicka

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Beukers T., The Eurozone crisis and the legitimacy of differentiated integration, w: The Euro crisis and the state of European democracy: contributions from the 2012 EUDO dissemination conference, red. B. de Witte, A. Heritier, A.H. Trechsel, EUI, Florence 2013.
• Crum B., Saving the Euro at the Cost of Democracy?, "Journal of Common Market Studies", nr 4/2013.
• Decision of the Representatives of the Governments of the Euro Area Member States meeting within the Council of the European Union, Council of The European Union, Brussels, 10 May 2010 (9614/10).
• de Witte B., The European Treaty Amendment for the Creation of a Financial Stability Mechanism, "European Policy Analysis", nr 6/2011.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (Dz. Urz. L 173/149 12.6.2014).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/ WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. L 173/190 12.6.2014).
• Dyrektywa Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 306/41, 23.11.2011).
• Grosse T.G., O zmianie instytucjonalnej w Europie w okresie kryzysu, "Rocznik Integracji Europejskiej", nr 7/2013.
• Grosse T.G., Semestr Europejski: poprawa zarządzania czy zmiana ustrojowa?, "Analiza natolińska", nr 7/2013.
• Laffan B., Schlosser P., The rise of a fiscal Europe? Negotiating Europe's new economic governance, EUI, Florence 2015.
• Nach EZB-Entscheid Bundesbank lehnt Anleihekaufe weiter ab manager magazin, 07.09.2012.
• http://www.manager-magazin.de/politik/artikel/a-854455.html [dostęp 10.12.2014].
• o Broin P., The Euro Crisis, the Fiscal Treaty - An Initial Analysis, The Institute of International and European Affairs, Dublin 2012.
• Pawłowski Sz., Nowe zadania Europejskiego Banku Centralnego a kryzys zadłużeniowy, "Analiza natolińska", nr 10/2013.
• Rada Europejska, 4 lutego 2011 r., Konkluzje (EUCO 2/1/11).
• Rada Europejska, 24-25 marca 2011 r., Konkluzje (EUCO 10/1/11).
• Rada Europejska, 13-14 grudnia 2012 r., Konkluzje (EUCO 205/12).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (Dz. Urz. UE L 331/1, 15.12.2010).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru) (Dz. Urz. UE L 331/12, 15.12.2010).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/79/WE (Dz. Urz. UE L 331/48, 15.12.2010).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE (Dz. Urz. UE L 331/84 15.12.2010).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1173/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie skutecznego egzekwowania nadzoru budżetowego w strefie euro (Dz. Urz. UE L 306/1, 23.11.2011).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1174/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie środków egzekwowania korekty nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej w strefie euro (Dz. Urz. UE L 306/8, 23.11.2011).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1175/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych (Dz. Urz. UE L 306/12, 23.11.2011).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania (Dz. Urz. UE L 306/25, 23.11.2011).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 472/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru gospodarczego i budżetowego nad państwami członkowskimi należącymi do strefy euro dotkniętymi lub zagrożonymi poważnymi trudnościami w odniesieniu do ich stabilności finansowej (Dz. Urz. UE L 140/1, 27.05.2013).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 473/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów dotyczących monitorowania i oceny projektów planów budżetowych oraz zapewnienia korekty nadmiernego deficytu w państwach członkowskich należących do strefy euro (Dz. Urz. UE L 140/11, 27.05.2013).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1022/2013 z dnia 22 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) w odniesieniu do powierzenia Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególnych zadań (Dz. Urz. UE L 287/5, 29.10.2013).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiające jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz. Urz. L 225/1 30.7.2014).
• Rozporządzenie Rady (UE) nr 407/2010 z dnia 11 maja 2010 r. ustanawiające europejski mechanizm stabilizacji finansowej (Dz. Urz. UE L 118/1, 12.05.2010).
• Rozporządzenie Rady (UE) nr 1177/2011 z dnia 8 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu (Dz. Urz. UE L 306/33, 23.11.2011).
• Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz. Urz. UE L 287/63, 29.10.2013).
• Semestr Europejski: Okres Oceny I Koordynacji Polityki Gospodarczej w UE; http://www.mg.gov.pl/files/upload/14435/Semestr europejski.pdf [dostęp 10.12.2014].
• von Ondarza N., Auf dem Weg zur Union in der Union. Institutionelle Auswirkungen der differenzierten Integration in der Eurozone auf die EU, "Integration", nr 1/2013.