Polskie społeczeństwo po transformacji ustrojowej i wstąpieniu do Unii Europejskiej

• Autorzy: Paweł Kozłowski

Warianty tytułu

The Polish Society after the Transformation and Accession into the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rozszerzenie zasad działania gospodarki na całe społeczeństwo ma daleko idące konsekwencje. Oznacza nie tylko transpozycję - odnoszących się pierwotnie tylko do gospodarki - analiz ekonomicznych teorii neoklasycznej, lecz także, jak obecnie u nas, nowego systemu: neoliberalnego. Charakterystycznego dla przełomu XX i XXI w., choć nieobejmującego całego globu. Jego nazwa nawiązuje do liberalizmu, ale treść jest "zniekształceniem" i "dekonstrukcją" liberalizmu, odwrotem od jego instytucjonalnych osiągnięć i zaprzeczeniem kierunku jego rozwoju. Dotyczy to zarówno sfery idei, jak i społecznego życia. W Polsce system neoliberalny przybrał, po odwrocie od PRL, postać rynkowo-biurokratyczną. Formułuje on społeczeństwo, kulturę, a także życie poszczególnych ludzi. Społeczeństwo, przynajmniej takie, jakie znaliśmy dotychczas, rozsypuje się, łącząca go więź się rwie, ludzie chronią się w nisze. Ideologie wypierane są przez dążenie do przystosowania się i traktowania świata jako danego, z prawem powszechnego ciążenia i cyklem pór roku. Kultura nastawiona jest na popyt i staje się rozrywką. Nauka podlega tym samym regułom, bo ekspansja systemu neoliberalnego w wersji rynkowo-biurokratycznej i ją obejmuje. Dotyka to także edukacji, opieki zdrowotnej, ładu przestrzennego, komunikacji itd. Jest to bowiem system. Ten tekst przedstawia jego fragment.(fragment tekstu)

EN

The economy creates society, economic system does it to a greater degree. The text aims to show the neoliberal system in Poland as an actual effect of the transformation. This system means that the principles of neoclassical economics are transferred to the other areas of science. For the economy it postulates free market and focus on entrepreneurship. Neoliberalism as a basis for a new, adopted to it society means far-reaching changes in the lives of the people, their relationships, the culture, the public sphere and disappearance of the traditional ideologies in favor of adaptive behavior. The text is based on experience and other texts.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo; Przekształcenia ustrojowo-systemowe; Społeczeństwo postsocjalistyczne; Neoliberalizm; Ideologia

EN

Society; Political and systemic transformations; Post-communist society; Neoliberalism; Ideology

• Czasopismo: Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 3
• Strony: 107--126

Twórcy

autor

Paweł Kozłowski

• Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego

Bibliografia

• Benjamin W., Kapitalizm jako religia, "Krytyka Polityczna", nr 11- 12/2007.
• Fukuyama F. et al., Czy koniec historii? Pomost, Warszawa 1991.
• Furedi F., Gdzie się podziali wszyscy intelektualiści? PIW, Warszawa 2008.
• Jian X., Wybudujemy wspólnie jedwabny szlak XXI wieku, "Przegląd", nr 18/2015.
• Kołakowski L., Jak być konserwatywno-liberalnym socjalistą? Katechizm, w: Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, red. L. Kołakowski, Znak, Londyn 1982.
• Kozłowski P., Ekspansja systemu, "Przyszłość. Świat - Europa - Polska", nr 1/2013.
• Kozłowski P., Procedury i towar, "Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój", nr 12/2013.
• Schiller-Walicka J., Nauki humanistyczne w ogniu biurokratyzacji i parametryzacji, "Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój", nr 12/2013.
• Walicki A., Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii, PWN, Warszawa 1996.
• Walicki A., O kryterium międzynarodowej "cytowalności" w humanistyce polskiej i o systemie grantowym, "Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój", nr 12/2013.
• Walicki A., Od projektu komunistycznego do neoliberalnej utopii, Universitas, Kraków 2013.
• Zagajewski M., Dobra ekonomia i ekonomia dobra, "Zdanie", nr 1-2/2015.