Demokracja po turecku

• Autorzy: Danuta Chmielowska , Mikołaj Sobczak

Warianty tytułu

Democracy in Turkish Style

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Demokracja większościowa, jaka panuje w Turcji, ma tę przewagę nad demokracją mniejszościową, że stanowi silną podstawę dla idei reprezentacji: to do obywateli należy absolutnie wiążąca decyzja i wybór, kto ma przyjść, a kto opuścić gabinety polityczne. Poza tym nigdy nie dojdzie do zaniedbania zasady o suwerenności narodowej, nigdy nie stanie się ona wyrażeniem abstrakcyjnym. Sytuacja wygląda jednak tak, że władzę polityczną dzierżą niepopularne w społeczeństwie elity, które rządzą, bo uważają, że mogą albo muszą. Natomiast demokracja konsensusu polega bardziej na sposobie rządzenia niż na tym, kto rządzi. Granice, które oddzielają naszych od innych powinny zostać zmodyfikowane tak, by nikt nie czuł się w swoim państwie opuszczony i niepotrzebny. Turcja w swojej obecnej formie znajduje się gdzieś między najbardziej i najmniej rozwiniętymi formami politycznej reprezentacji.(fragment tekstu)

EN

The text is an attempt to present the democratization's process of the Republic of Turkey. The Republic was proclaimed in 1923. In the introduction the authors recalled an earlier period, namely the second half of XIXth century, when in the Ottoman Empire had occured the ideas of constitutional order (1876). The Empire had been looking for ways and means to join the modern world following earlier examples of European monarchies.The next period- the first half of XXth century - was marked by the Republic of Turkey. There are striking similarities between emerging the Republic of Turkey and the Second Polish Republic. The emergences not only took place at the same time but also had been driven by similar factors and processes. In the both cases countries were led by great personalities, who had not belonged to the core nations, which they headed to democracy. The both leaders had to face powers willing to destroy the young democracies and unfriendly attitudes of the Western powers. They both also "miraculously" saved their countries when enemies' troops were close to the capitals. After the World War II our ways to democracy were different. Today, however, we can see that the ways led in the same direction and they were influenced by similar circumstances. Perhaps these circumstances have caused that the political developments in both countries are almost identical. 1. The both above mentioned leaders at the beginning of the last century made coup d'etat by military force. 2. In Poland, after WWII politicians had been under the supervision of "brotherly neighbor". In Turkey the supervision was performed by the military. Perhaps it created longing for a new leader. 3. In both countries the roles of religion and its institutions were marginalized. Perhaps this stimulated desire for a chief motivated by the faith. Perhaps it is not a coincidence that both Poland and Turkey are looked upon by the West as countries leading in democratic transformations in their respective regions, which for obscure reasons have started to move towards an authoritarian rule. In both cases foreign observers talk about the lack of understanding of the essence of democracy, which is a consensus by the societies as well as by the ruling elites. In each state power is exercised by a single party of chieftain character and the permanent expansion of power at the expence of democratic institutions has been justified as the will of nation as a whole.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Demokracja; System polityczny

EN

Democracy; Political system

• Czasopismo: Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 4
• Strony: 205--232

Twórcy

autor

Danuta Chmielowska

• Uniwersytet Warszawski

autor

Mikołaj Sobczak

• Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Bibliografia

• Ataturk's Way, articles contributed by prof. dr T. Feyzioğlu, prof. dr M. Aysan, prof. dr H. Eroğlu, prof. dr Mehmet Gölübol, Ankara 1992.
• Balcerowicz L., Tureckie kazanie? http://www.balcerowicz.pl/pliki/artykuly/ 19_tureckie_kazanie.pdf.
• Berkes N., Türkiye'de Çağdaşlaşma, İstanbul 2002.
• Chmielowska D., Republika Turecka XXI w. i polityka po 2008 roku, "Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych", nr 2(9)/ czerwiec 2009, s. 55-68.
• Chmielowska D., Rola armii w Republice Tureckiej, "Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych", nr 4(19)/październik-grudzień 2011, s. 114-127,
• Çobanoglu Y., Islamcilik ile Demokrasi ilişkisi, "Pazar Bir Gün", 28.08.2016, nr 494, r. 13, s. 2.
• Demokracja w Polsce 2005-2007, red. L. Kolarska-Bobińska, J. Kucharczyk, J. Zbieranek, Warszawa 2007.
• Engelhardt E.-Ph., Tanzimat ve Türkiye, İstanbul 1999.
• Hazal A., Kiralik kasalardan Fetö hazinesi çikti, Sabah, 30.08.2016, s. 20.
• Karal E.Z., Osmanlı Tarihi, V. Cilt, Ankara 1999.
• Lewis B., Narodziny nowoczesnej Turcji, Warszawa 1972.
• Makowska M., (Nie)demokratyczny pakiet Erdoğana, http://blog.centruminicjatyw. org/2013/10/niedemokratyczny-pakiet-erdogana.
• Özbudun E., Turkey's search for a New Constitution, "Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych", nr 4(19)/październik-grudzień 2011, s. 100-114.
• Porada A., Rewolucja Młodych Turków, "Polityka", 18.03.2010.
• Reisman A., Turkey's Modernization, Washington 2003.
• Sevil E., YPG Firatin Dogusuna Geçmezse Hedeftir, "Hürriyet", 30.08.2016, s. 20.
• Sowa J., Ciesz się, późny wnuku! Kolonializm, globalizacja i demokracja radykalna, Kraków 2008.
• Szymański A., Między islamem a kemalizmem. Problem demokracji w Turcji, Warszawa 2000.
• Taniş T., ABD'den Cerablus çatusmalari için üç farkli uyari, "Hürriyet", 30.08.2016, s. 20.
• "Turkish Review", vol. 5, issue 1/January-February 2015.
• Wituch T., Tureckie Przemiany. Dzieje Turcji 1878-1923, Warszawa 1980.
• Zamach Erdogana na prasę, W Turcji pogłębia się despotyzm, Rozpad demokracji w Turcji, http://www.rp.pl/Media/160309357-Amerykanskie-mediamartwia- sie-o-turecka-demokracje.html