Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Europy Środkowej

• Autorzy: Anna Niewiadomska

Warianty tytułu

Occupational Activity of Older People in Selected Countries of Central Europe

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kwestia zwiększenia aktywności zawodowej osób starszych znajduje się w grupie priorytetowych celów polityki rynku pracy w Europie i nie tylko. Przesłanką rosnącego zainteresowania tym zagadnieniem jest kierunek oraz konsekwencje zachodzących obecnie zmian demograficznych. Z tego też względu z wielką uwagą analizuje się zmiany wskaźników aktywności zawodowej zarówno osób starszych będących w wieku produkcyjnym, jak i tych, które osiągnęły wiek emerytalny. W niniejszym opracowaniu przyjęto tezę, iż w obliczu pogłębiającej się nierównowagi generacyjnej wykorzystanie potencjału zawodowego osób starszych stanowi jeden z kluczowych czynników wzrostu gospodarczego. Celem artykułu było, z jednej strony, określenie zmian w poziomie aktywności zawodowej osób starszych w wybranych krajach Europy Środkowej, z drugiej zaś - wskazanie czynników, które wpływają na poziom ich zaangażowania zawodowego. Tłem dla tej analizy jest prezentacja kierunku zmian demograficznych zachodzących w krajach analizowanego regionu. Grupę badawczą stanowiły kraje Grupy Wyszehradzkiej, Słowenia oraz Estonia. W artykule zastosowano metodę analizy danych zastanych pochodzących z baz Eurostatu oraz OECD. Posiłkowano się przy tym danymi rzeczywistymi z lat 2005-2014 oraz projekcjami demograficznymi do roku 2065. Przeprowadzona analiza porównawcza pozwoliła na wskazanie różnic w poziomie zaangażowania zawodowego starszych mieszkańców Europy Środkowej. Analiza kierunku już odnotowanych zmian demograficznych w krajach Europy Środkowej oraz dostępnych prognoz ludności jednoznacznie wskazuje, iż również kraje tego regionu doświadczają bądź doświadczą w przyszłości zwiększonej dynamiki starzenia się populacji. Proces ten w perspektywie ekonomicznej postrzegany jest głównie w kategoriach problemów dla finansów publicznych oraz rynku pracy. Z tego też względu kraje europejskie zdecydowały się z jednej strony na reformy systemów emerytalnych, z drugiej zaś na podjęcie działań aktywizacyjnych na rzecz osób starszych. Wszystkie kraje z przyjętego obszaru badawczego zdecydowały się na podniesienie wieku emerytalnego oraz ograniczenie przywilejów emerytalnych. Z przeprowadzonej analizy wskaźników aktywności zawodowej osób starszych Niewiadomskawynika, że w ostatnich kilkunastu latach odnotowano pozytywny trend, przejawiający się w stopniowym wzroście współczynników aktywności zawodowej osób w wieku 55-64 lata. Najszybciej przy tym rosną wskaźniki zatrudnienia w grupie wiekowej 55-59 lat, natomiast najwolniej w grupie 65-69 lat. Niewątpliwym liderem w tym zestawieniu jest Estonia, która odnotowała wysoki poziom zaangażowania zawodowego osób starszych we wszystkich analizowanych grupach wiekowych.(abstrakt oryginalny)

EN

The issue of increasing the labor force participation of older people is among the priority objectives of labor market policies in Europe and beyond. The premise of the growing interest in this issue is the direction and consequences of demographic changes currently taking place. Therefore, with great attention are analyzed changes in labor force participation rates for both older people who are of working age, as well as those who have reached retirement age. In this paper the concept is acknowledged that in the face of deepening generation imbalances the use of professional potential of older people is one of the key drivers of economic growth. The aim of the article was on the one hand the setting of changes in the level of professional activity of older people in selected countries of Central Europe, and on the other an indication of the factors that affect the level of their professional commitment. The background for this analysis is the presentation of the demographic changes taking place in the countries of the analyzed region. The authors of this paper used the actual data and demographic projections by Eurostat and the OECD. The research groups were the Visegrad Group countries, Slovenia and Estonia. The article uses the method of analysis of existing data from Eurostat and the OECD databases as well as the actual data from the period 2005-2014 and demographic projections to the year 2065. The comparative analysis allowed to show differences in the level of professional commitment of elderly residents of Central Europe. The analysis of the demographic changes already observed in the countries of Central Europe and the available population projections, clearly indicates that the countries of the region are experiencing or will experience the increased dynamics of the aging population in the future. This process in the economic perspective is seen mainly in terms of problems for public finances and the labor market. For this reason, the European countries have decided on the one hand on the reform of pension systems, on the other to take the activation measures for older people. All countries of the adopted research area decided to raise the retirement age and reduce pension privileges. The analysis of labor force participation rates of older people shows that the last several years have witnessed a positive trend, manifesting itself in a gradual increase in activity rates of people aged 55-64 years. The fastest growing employment rates are in the age group 55-59 years, while the slowest in the group of 65-69 years. The unquestionable leader in this comparison is Estonia, which recorded a high level of professional commitment of older people in all age groups analyzed.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek pracy; Aktywność zawodowa ludności; Ludzie starsi; Zatrudnienie; Aktywność zawodowa osób starszych

EN

Labour market; Activity rate of population; Elderly people; Employment; Working activity of the elderly

• Czasopismo: Ekonomia XXI Wieku
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 3 (11)
• Strony: 311--326

Twórcy

autor

Anna Niewiadomska

• Uniwersytet Zielonogórski

Bibliografia

• Demograficzna przyszłość Europy - przekształcić wyzwania w nowe możliwości, 2006, Komunikat Komisji Wspólnot Europejskich, Bruksela.
• Duszczyk M., Matuszczyk K., 2014, Migration in the 21st century from the perspective of CEE countries - an opportunity or a threat?, Central and Eastern Europe Development Institute, Warsaw.
• Grotkowska G., 2013, Analiza porównawcza zmian sytuacji osób 45+ na rynkach pracy w Polsce oraz w wybranych krajach UE intensywnie promujących politykę zarządzania wiekiem, Warszawa.
• Hála J., 2013, Czech Republic: The role of governments and social partners in keeping older workers in the labour market, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions [http://www.eurofound.europa.eu/eiro/studies/tn1210012s/cz1210019q.htm.].
• Iglicka K., 2013, Demograficzne wyzwania dla rynku pracy, polityk społecznych i bezpieczeństwa Europy Środkowej, Polityka Społeczna, nr 1.
• Kotowska I., Chłoń-Domińczak A., 2012, Zarządzanie finansami publicznymi w kontekście zmiany demograficznej, Studia Ekonomiczne, INE PAN, nr 1.
• Kryńska E., 2010, Wpływ zmian demograficznych na rynek pracy - aspekty gospodarcze, Rządowa Rada Ludnościowa, Biuletyn nr 55, Warszawa.
• Kurek J., 2001, Wybrane metody i kierunki badania starzenia się ludności w świetle literatury problemu, Studia Demograficzne, nr 1.
• OECD, 2011, Doing Better For Families, Paryż. OECD, 2013, OECD Economic Outlook, Volume 2013 Issue 2.
• OCED, 2015, OCED Labour Force Statistics 2014 [http://stats.oecd.org.].
• Okólski M., 2014, Migracje we współczesnym świecie - perspektywa długookresowa, [w:] Zielńska M., Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Pogranicza i centra współczesnej Europy, Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra.
• ONZ, 2008, World Population Prospects: The 2008 Revision [http://esa.un.org/unpp].
• Peer Pes Paper-Estonia 2012, The European Commission Mutual Learning Programme for Public Employment Services [http://ec.europa.eu/progres].
• Rosset E., 1959, Proces starzenia się ludności, Studium demograficzne, PWN, Warszawa.
• Sauvy A., 1954, Theorie generale de la population, Biologie Sociale, Paryż.
• Samorodov A., 1999, Ageing and labour markets for older workers, Employment and Training Papers 33, Employment and Training Department International Labour Office, Geneva.
• Schoenmaeckers R., Kotowska I., 2005, Population ageing and its challenges to social policy, Population Studies No. 50, Council of Europe Publishing, 2005.
• Skirbekk V., Loichinger E., Barakat B.F., 2012, The Aging of the Work-force in European Countries, [in:] Hedge J., Borman W.C. (eds.), The Oxford Handbook of Work and Aging, Oxford University Press.
• Szukalski P., 2012, Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych, Łódź, Uniwersytet Łódzki.
• Szukalski P., 2013, Starzenie zasobów pracy w Europie - czy dotyka w tym samym stopniu wszystkie sektory gospodarki?, Folia Oeconomica 291, Acta Uniwersitatis Lodziensis, Łódź.
• Wiktorowicz J., 2013, Starzenie się ludności Unii Europejskiej jako wyzwanie dla rynku pracy, [w: ] Kryńska E., Szukalski P., Rozwiązania sprzyjające aktywnemu starzeniu się w wybranych krajach Unii Europejskiej, Łódź.
• Vagac L., 2012, EEO Review: Employment policies to promote active ageing, European Employment Observatory.

Identyfikatory

DOI

10.15611/e21.2016.3.25