Changes in Spatial Diversity of the Standard of Living of Poland's Population in 2003-2012

• Autorzy: Aleksandra Dudek , Ilona Gosztyła , Paulina Kalert , Tomasz Sowiński

Warianty tytułu

Zmiany przestrzennego zróżnicowania poziomu życia ludności w Polsce w latach 2003-2012

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The level of living of individual countries and their regions is largely conditional on the level of socio-economic development represented by the country concerned. For the majority of developed and developing countries the general standard of living has been improving. At the same time, the distance between the countries and regions with the lowest and highest level of economic development has been growing. In Poland, the level of living varies across different regions (voivodships) due to, for example, cultural, historical, social and economic reasons. Like the other EU Member States, Poland has been taking measures aimed at eliminating the disparities in the level of living amongst the country's population, and has been striving for its improvement. Those measures are taken, inter alia, within the framework of the EU cohesion policy. The focus of the study, whose results are presented in this paper, was to verify the hypothesis on the improvement of the level of living and the decline of disparities in this respect across different voivodships at the time before and after Poland's accession to the European Union. Moreover, the study was also concerned with the assessment of interrelations existing between the location of a given voivodship and its level of living. Research method In the study, statistical and econometric methods were applied. In order to compare the level of living in the voivodships across Poland in the years 2003-2012, a modified version of Hellwig's measure of development was utilised. To determine the nature and degree of spatial dependencies of the level of living across the country, global Moran's spatial autocorrelation statistic was employed. Next, based on the original set of diagnostic features, an analysis of similarity was conducted and homogenous groups of voivodships were determined. For this, Ward's method was used based on a variance analysis to estimate the distances between individual clusters. Data of the Central Statistical Office in Warsaw, covering the year 2003 and 2012, provided the basis for the analyses.(original abstract)

Osiągany w poszczególnych krajach i ich regionach poziom życia ludności w dużej mierze zależy od poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego jaki prezentuje dane państwo. W przypadku większości krajów rozwiniętych i rozwijających się ogólny poziom życia społeczeństw ulega poprawie. Jednocześnie wzrasta dystans pomiędzy krajami i regionami o najniższym i najwyższym poziomie rozwoju społecznego. W Polsce m.in. ze względów kulturowych, historycznych, społecznych i ekonomicznych poziom życia ludności zamieszkującej różne regiony (województwa) jest odmienny. Polska, podobnie jak inne kraje członkowskie Unii Europejskiej (UE), podejmuje działania, których celem jest zniwelowanie różnic w poziomie życia ludności naszego kraju oraz dążenie do jego poprawy. Działania te podejmowane są m.in. w ramach polityki spójności UE. Przedmiotem przeprowadzonego badania, którego wyniki zaprezentowano w artykule była weryfikacja hipotezy o poprawie oraz malejącym zróżnicowaniu poziomu życia mieszkańców poszczególnych województw w okresie przed i po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, a także ocena występowania współzależności pomiędzy położeniem zamieszkiwanego województwa a osiąganym poziomem życia. Metoda badawcza W badaniach zastosowano metody statystyczne i ekonometryczne. W celu porównania poziomu życia w województwach Polski w latach 2003 i 2012 zastosowano zmodyfikowaną wersję miary rozwoju Hellwiga. Do określenia charakteru i stopnia zależności przestrzennych poziomu życia na obszarze całego kraju wykorzystano statystykę globalnej autokorelacji przestrzennej Morana. Następnie w oparciu o pierwotny zbiór cech diagnostycznych dokonano analizy podobieństwa oraz wyznaczono homogeniczne grupy województw. Wykorzystano do tego metodę Warda, która opiera się analizie wariancji w celu oszacowania odległości pomiędzy poszczególnymi skupieniami. Podstawę analiz stanowiły dane Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, obejmujące lata 2003 i 2012. Wnioski Z przedstawionych w artykule badań wynika, że w analizowanym okresie we wszystkich województwach kraju nastąpiła poprawa poziomu życia ludności i jednocześnie wzrosła polaryzacja województw pod względem rozważanej kategorii. Pojawił się również nowy biegun wzrostu - województwo dolnośląskie. Odrzucenie hipotezy o zmniejszającym się dystansie pomiędzy poziomem życia ludności województw Polski oznacza, że realizowane przez nasz kraj działania nie do końca spełniają swoje zadanie i potrzebna jest dyskusja na temat ich zasadności i skuteczności. Oryginalność / wartość artykułu, wkład w rozwoju nauki W artykule wykorzystano narzędzia ekonometrii przestrzennej, które wzbogacają analizę przestrzennego zróżnicowania poziomu życia ludności oraz ułatwiają wyciąganie prawidłowych i istotnych w przypadku rozważanego zagadnienia wniosków.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Living standard; Spatial differentiation; Econometric analysis

PL

Poziom życia; Zróżnicowanie przestrzenne; Analiza ekonometryczna

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu
• Rocznik: 2016
• Tom: 16
• Numer: nr 3 Applicability of Quantitative Methods to Economics, Finance, and Management
• Strony: 211--228

Twórcy

autor

Aleksandra Dudek

• Uniwersytet Opolski

autor

Ilona Gosztyła

• Uniwersytet Opolski, absolwentka

autor

Paulina Kalert

• Uniwersytet Opolski, absolwentka

autor

Tomasz Sowiński

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Bywalec C., Wzrost gospodarczy a poziom życia społeczeństwa polskiego, IRWiK, Warszawa 1991.
• Bywalec C., Wydymus S., Poziom życia ludności Polski w porównaniu z krajami EWG, "Ekonomista" nr 5 6, 1992.
• Johann M., Polska -UE Porównanie poziomu życia ludności, Difin, Warszawa 2005.
• Pluta W., Wielowymiarowa analiza porównawcza w badaniach ekonomicznych. Metody taksonomiczne i analizy czynnikowej, PWE, Warszawa 1977.
• Słaby T., Poziom życia, jakość życia, "Wiadomości Statystyczne" 1990, nr 6.
• Suchecki H.., Ekonometria przestrzenna Metody i modele analizy danych przestrzennych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Śmiłowska T., Zróżnicowanie poziomu i jakości życia ludności w przekroju terytorialnym, Warszawa 1995, z. 229.
• Zeliaś A. (red.), Poziom życia w Polsce i krajach Unii Europejskiej, PWE, Warszawa 2004.
• Zeliaś A. (red.), Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2000.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz.U.UE.L.2006.210.25).
• http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/informat/country2009/pl_pl.pdf (stan na dzień: 17.08.2015 r.)
• http://www.ur.edu.pl/pliki/Zeszyt6/11_Stec_Janas_Kulinski.pdf; M. Stec, A. Janas, A. Kuliński, Grupowanie państw Unii Europejskiej ze względu na zasoby kapitału ludzkiego i intelektualnego, "Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy" 6/2005 (stan na dzień: 17.08.2015 r.)