Twórczość naukowa, artystyczna i dziennikarska między wolnością a cenzurą (1490-1830)

• Autorzy: Jacek A. Żurawski

Warianty tytułu

Science, Art and Journalism between Freedom and Censorship (1490-1830)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obecnie cenzura kojarzy się nam niemal wyłącznie z okresem PRL-u, zapominamy, że zmagania z ograniczeniami wolności słowa toczyły się już w okresie Polski Jagiellonów, kiedy wydawcy, historycy i pisarze musieli przeciwstawiać się cenzurze religijnej i politycznej. Artykuł niniejszy ma na celu przedstawienie kilku najbardziej charakterystycznych przypadków działań cenzorskich w okresie I Rzeczypospolitej, Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego. (fragment tekstu)

EN

The article presents the problem of the limitation of freedom in science, the arts and journalism in the Polish Republic to the outbreak of the November Uprising 1830 in forms of censorship both institutional and non-institutional. Some examples of state censorship and the church before the year 1795 as well as censorship of the period of the Duchy of Warsaw and the Polish Kingdom (1815-1830) are presented and analyzed. The author discusses examples of restrictions on creative freedom in this period, mainly relating to the restrictions on science, literature and journalism from the fifteenth to the early nineteenth century, which shows how has changed the approach of power to the world of science and art, as well as to freedom of expression, not only in those areas, but also in journalism. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prasa; Dziennikarstwo; Historia; Wolność słowa

EN

Press; Journalism; History; Freedom of speech

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2016
• Numer: t. 17, z. 7, cz. 1 Humanistyczne aspekty zarządzania wiedzą i kompetencjami
• Strony: 369--381

Twórcy

autor

Jacek A. Żurawski

• Telewizja Polska SA; Społeczna Akademia Nauk

Bibliografia

• Bandtkie J.S. (1815), Historya drukarń krakowskich od zaprowadzenia druków do czasów naszych, Kraków.
• Bruckner A (1939a), Dzieje kultury polskiej, t. II, Polska u szczytu potęgi, Warszawa.
• Bruckner A (1939b), Encyklopedia staropolska, t. I, Warszawa.
• Buchwald-Pelcowa P. (1997), Cenzura w dawnej Polsce. Między prasą drukarską a stosem, Warszawa.
• DPP, Łojek J., Myśliński W., Władyka Wł. (1988), Dzieje prasy polskiej, Warszawa.
• Dzierożyński (1831), Rzecz o wolności pod względem prawnym, Warszawa.
• Eile H. (1929), Prasa warszawska przed stu laty i jej współczesna ocena, Warszawa.
• Gąsiorowska N. (1916), Wolność druku w Królestwie Kongresowym 1815-1830, Warszawa.
• Halecki O (1923), Dwaj ostatni Jagiellonowie [w:] Halecki O., Sobieski W., Krajewski J.G., Konopczyński Wł., Historia polityczna Polski od roku 1506 do roku 1775, Warszawa.
• Łojek J. (1976), Prasa polska w latach 1661-1831 [w:] Historia prasy polskiej, t. I, Prasa polska 1661-1864, Warszawa.
• Pamiętniki Juliana Ursyna Niemcewicza 1809-1820 (1871), t. II, Poznań.
• Ocieczek R. (1998), O cenzorach staropolskich uwag kilka [w:] J. Pelc, M. Prejs (red.), Autor, tekst, cenzura, Warszawa.
• Ossowski K. (2004), Prasa Księstwa Warszawskiego, Warszawa.
• Pelc J., Prejs M. (red.) (1998), Autor, tekst, cenzura, Warszawa.
• Słomkowska A. (1969), Prasa rządowa Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (1807- 1838), Warszawa.
• SPKP (1972), Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa-Łódź.
• Sobczak J. (2000), Prawo prasowe. Podręcznik akademicki, Warszawa.
• Sobory Kościoła Katolickiego od Nicejskiego do Vaticanum II, http://soborowa.strefa.pl [dostęp: 17.01.2016].
• Sokołowski A. (1900), Dzieje Polski ilustrowane, t. III, Epoka Jagiellońska, Warszawa.
• Szyndler B (1993), Dzieje cenzury w Polsce do 1918 roku, Kraków.
• Uruszczak W. (2013), Ustawy okołokonstytucyjne Sejmu Wielkiego z 1791 i 1792 roku, "Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa", 6 (3).