Efekty systemu zarządzania środowiskowego ISO 14001 w organizacjach w świetle wyników badań

• Autorzy: Aleksandra Szubart , Barbara Fura

Warianty tytułu

Effects of ISO 14001 Environmental Management System in Enterprises in the Light of Research Results

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł podejmuje problematykę efektów systemu zarządzania środowiskowego (SZŚ) ISO 14001 w przedsiębiorstwach. Na wstępie dokonano przeglądu literatury o tematyce ekoinnowacyjnej, w tym wdrażania SZŚ oraz wskazano główne czynniki motywujące organizacje do stosowania rozwiązań przyjaznych środowisku. Następnie przedstawiono główne korzyści uzyskiwane w przedsiębiorstwach w efekcie stosowania systemu ISO 14001 przytaczane w publikacjach zagranicznych, jak i krajowych. Do najczęściej wskazywanych profitów należą: dostosowanie działalności do obowiązujących przepisów i prawa środowiskowego, wzrost zaangażowania kadry kierowniczej, pracowników czy dostawców w kwestie środowiskowe oraz redukcja wytwarzanych zanieczyszczeń. W drugiej części artykułu przedstawiono wyniki badań własnych przeprowadzonych w drugiej połowie 2014 r. wśród przedsiębiorstw z województwa podkarpackiego mających wdrożony SZŚ ISO 14001. Badania przeprowadzono za pośrednictwem internetu, a dane empiryczne pozyskano z 66 przedsiębiorstw. Celem badania było m.in. poznanie opinii przedsiębiorstw odnośnie do korzyści uzyskiwanych ze stosowania SZŚ ISO 14001. Przedsiębiorcy pozytywnie ocenili wpływ SZŚ na działalność poszczególnych obszarów przedsiębiorstwa. W opinii przedsiębiorstw stosowanie systemu przyczyniło się w największym stopniu do usprawnienia procesu dostawy, za najważniejszą korzyść organizacje uznały poprawę swojego wizerunku. W artykule zweryfikowano hipotezę badawczą głoszącą, że wydłużanie okresu stosowania systemu ISO 14001 przez organizacje pozytywnie wpływa na poziom korzyści generowanych przez ten systemem zarządzania. Przedsiębiorstwa, które stosowały system przez dłuższy czas, korzystniej oceniały jego wpływ na poszczególne aspekty swojej działalności. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the issue of effects of ISO 14001 environmental management system (EMS) in the Podkarpackie Province enterprises. It starts with the literature review in terms of eco-innovation activities of enterprises, including the implementation of EMS and identifies the main factors that motivate organizations to apply environmentally friendly solutions. Then it describes the main benefits of ISO 14001 system usage presented in global and domestic literature. According to literature among most frequent profits are: compliance with existing rules and environmental laws, increase in managers' and employees' as well as suppliers' involvement in environmental issues, and pollution reduction. In the second part of the article we present the results of own research carried out in the second half of 2014 among companies from the Podkarpackie Province which implemented ISO 14001 EMS. These studies were conducted with the use of an anonymous questionnaire addressed to people in charge of management systems in the examined enterprises. We sent the survey through the Internet to 89 enterprises. The questionnaire was filled out by 66 companies. The aim of the survey was, among others, to examine the opinions of entrepreneurs with regard to main benefits derived from ISO 14001 adoption and application. Generally, most entrepreneurs positively evaluated the effect of EMSs on their business activities. In the opinion of the enterprises' representatives the ISO 14001 system contributed most to the improvement of the delivery process. The most important benefit achieved from ISO 14001 system adoption was the improvement of enterprises' image. In the presented article we verified a research hypothesis assuming that the extension of the period of ISO 14001 system using in the organizations affected positively on the level of benefits obtained as a result of the system adoption. Companies that used the system for a longer period observed more benefits than those using ISO 14001 standard for a shorter time. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Normy ISO 14001; Ochrona środowiska; Zarządzanie przedsiębiorstwem; Ekologiczny system zarządzania; Ekologiczne aspekty działalności przedsiębiorstwa

EN

ISO 14001; Environmental protection; Enterprise management; Ecological management system; Ecological aspects of the company's activities

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2016
• Tom: 21 (XXI)
• Numer: nr 23 (1)
• Strony: 167--178

Twórcy

autor

Aleksandra Szubart

• Uniwersytet Rzeszowski, absolwentka

autor

Barbara Fura

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• [1] Ang C.T., Morad N., Pertanika J., Motivating Factors in the Implementation of ISO 14001 in the Packaging Industries in Northern Region of Peninsular Malaysia, "Social Sciences & Humanities"22/2 (2014), s. 395-407.
• [2] Brueckner M., Padhy P.K., Singh M., Environmental management system ISO 14001: effective waste minimisation in small and medium enterprises in India, "Journal of Cleaner Production" 2015/102, s. 285-301.
• [3] Comoglio C., Botta S., The use of indicators and the role of environmental management systems for environmental performances improvement: a survey on ISO 14001 certified companies in the automotive sector, "Journal of Cleaner Production" 2012/20, s. 92-102.
• [4] Deming W.E., Nowa ekonomia dla przemysłu, rządu, edukacji, OpexBooks.pl, Wrocław 2012.
• [5] Diaz-Garrido E., Sanchez-Lopez J.M., Martin-Pena M.L., Analysis of benefits and difficulties associated with firms' Environmental Management Systems: the case of the Spanish automotive industry, "Journal of Cleaner Production" 2014/70, s. 220-230.
• [6] Fura B., System zarządzania środowiskowego a efektywność przedsiębiorstw. Zagadnienia teoretyczne i praktyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2011.
• [7] Fura B., Improving ISO 14001 environmental management systems, "Polish Journal of Environmental Studies"22/6 (2013), s. 1711-1721.
• [8] Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Stan Środowiska w Polsce Raport 2014, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2014.
• [9] Grodkiewicz P.,CER - środowiskowa odpowiedzialność biznesu, "Logistyka Odzysku"15/2 (2015), s.16-19.
• [10] Hens L., Nguyen Q.A., Environmental performance of the cement industry in Vietnam: the influence of ISO 14001 certification, "Journal of Cleaner Production" 2015/96, s. 362-378.
• [11] ISO: ISO 14001 Continual Improvement Survey 2013, http://www.iso.org/iso/iso_14001_survey_2013_-_summary_report.pdf(dostęp: 20.07.2015).
• [12] ISO: The ISO Survey of Management System Standard Certifications - 2013 Executive summary, http://www.iso.org/iso/iso-survey (dostęp: 20.07.2015).
• [13] Jabbour C.J.C.,. De Silva E.M,. Paiva E.L,. Santos F.C.A., Environmental management in Brazil: is it a completely competitive priority?, "Journal of Cleaner Production" 2012/21, s. 11-22.
• [14] Jain S., Sharma P., Singh N., Motivations for implementing environmental management practices in Indian industries, "Ecological Economics" 2015/109, s. 1-8.
• [15] KPMG, Dojrzałość innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce, KPMG w Polsce, 2014, http://kpmglegal.pl/wp-content/uploads/2014/07/Dojrzaloscinnowacyjna-przedsiebiorstw-w-Polsce-KPMG-2014.pdf (dostęp: 20.07.2015).
• [16] Lisiecka K., Znormalizowane systemy zarządzania, ich certyfikacja a rozwój przedsiębiorstwa, Rola znormalizowanych systemów zarządzania w zrównoważonym rozwoju, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu"2011/166.
• [17] Marciniuk-Kluska A., Zarządzanie środowiskowe w aspekcie zrównoważonego rozwoju gospodarczego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach" 2013/96,s. 129-140.
• [18] Phan T.N., Baird K., The comprehensiveness of environmental management systems: The influence of institutional pressures and the impact on environmental performance, "Journal of Cleaner Production"2015/160, s. 45-56.
• [19] Ryszko A., Motywacje i bariery działalności ekoinnowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce, "Modern Management Review" 21/1 (2014), s. 127-138.
• [20] Zadworny W., Ocena efektywności systemu zarządzania środowiskowego według normy ISO 14001 w przedsiębiorstwach województwa lubelskiego "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu" 315/2 (2013), s. 413-424.
• [21] Ziółkowski B., "Europa 2020" w zarządzaniu zrównoważonym rozwojem Unii Europejskiej, "Humanities and Social Sciences"20/1 (2013), s. 117-125.
• [22] Zuzek D. K., Społeczna odpowiedzialność biznesu a zrównoważony rozwój przedsiębiorstw, "Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie"21/2 (2012), s. 197-207.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2016.hss.11