PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2016 | nr III/2 | 919--934
Tytuł artykułu

Warunki termiczno-opadowe na obszarze województwa opolskiego w latach 1981-2010

Treść / Zawartość
Warianty tytułu
The Thermal-Precipitation Conditions in the Opole Voivodeship in the 1981-2010 Period
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Celem pracy była charakterystyka warunków termiczno-opadowych w województwie opolskim na podstawie wartości średnich miesięcznych temperatur powietrza i miesięcznych sum opadów atmosferycznych (1981-2010) ze stacji: Łosiów, Stare Olesno, Opole i Głubczyce. Obliczono podstawowe charakterystyki statystyczne warunków termiczno-opadowych, którymi były średnie 30-letnie wartości miesięcznych i rocznych temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych, odchylenia standardowe temperatury, współczynniki zmienności opadów atmosferycznych. Badano również czy występują tendencje zmian temperatury i opadów. Ponadto, wyznaczono daty początku i końca okresów termicznych oraz ich długości. Wyznaczone okresy to termiczna zima, okres gospodarczy, wegetacyjny, intensywnej wegetacji oraz dojrzewania odpowiadający okresowi termicznego lata. W ostatnim etapie prac obliczono wskaźnik suchości A. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń stwierdzono, że na obszarze województwa opolskiego średnia roczna temperatura powietrza wahała się od 8,0°C do 9,1°C i w przypadku dwóch miejscowości wystąpił istotny jej wzrost. Zaobserwowano również istotny wzrost temperatury miesięcznej w kwietniu i miesiącach letnich. Wzrost temperatury przełożył się na zmiany czasu trwania okresów termicznych, które na badanym obszarze były zróżnicowane co do długości. Zima trwała od 54 do 76 dni, okres gospodarczy od 246 do 260 dni, okres wegetacji od 221 do 235 dni, okres intensywnej wegetacji od 161 do 176 dni, a okres termicznego lata od 90 do 111 dni. Średnie roczne sumy opadów wynosiły od 586 mm w Głubczycach do 652 mm w Starym Oleśnie i cechowały się zmiennością od 17% do 21%. Stwierdzono istotne tendencje rosnące sum opadów rocznych w Łosiowie i Głubczycach oraz sum miesięcznych przede wszystkim w miesiącach: styczniu, lutym, listopadzie oraz w lipcu. Zmiany warunków termicznych i opadowych przełożyły się na zmiany wartości wskaźnika suchości; w miesiącach czerwiec i sierpień stwierdzono jego wzrost, a w styczniu spadek, co oznacza, że wzrasta zagrożenie suszą w miesiącach letnich a styczeń staje się coraz bardziej wilgotny.(abstrakt oryginalny)
EN
The aim of the study was the characteristics of thermal-precipitation conditions in the Opole voivodeship on the basis of mean monthly air temperature, and precipitation values from the 1981-2010 period from the Łosiów, Stare Olesno, Opole, and Głubczyce weather stations. Basic statistical characteristics of the thermal-precipitation conditions were calculated. They were mean monthly, and annual air temperature, and precipitation values over the 30-year period, standard temperature deviations, and precipitation variability coefficients. It was also studied whether there were trends of change as far as temperature, and precipitation were concerned. In addition, the dates of the beginning, and end of thermal periods, as well as their lengths were determined. The determined periods were: thermal winter, the economic period, vegetation period, intense vegetation period, and ripening period, corresponding to the period of thermal summer. During the last stage of study, dryness indicator A was calculated. On the basis of the calculations carried out, it was stated, that in the Opole voivodship the mean annual air temperature ranged from 8.0ºC, and 9.1ºC, and in the case of two towns it increased significantly. A significant increase in monthly temperature was also observed in April, and in the summer months. The increase in temperature translated into changes in the length of thermal periods, which, in the studied area, differed in length. Winter lasted from 54 to 78 days, the economic period from 246 to 260 days, vegetation period from 221 to 235 days, intense vegetation period from 161 to 176 days, and the summer period from 90 to 111 days. Annual precipitation means ranged from 586 mm in Głubczyce, to 652 mm in Stare Olesno, and were characterized by variability: from 17 to 21%. Significant increasing trends were stated in annual precipitation totals in Łosiów, and Głubczyce, and in monthly precipitation totals, above all in January, February, November, and July. The changes in thermal, and precipitation conditions translated into the changes in the dryness indicator values. From June to August, an increase in the value of the indicator was stated, and in January - a decrease, which means that there is an increasing threat of drought in the summer months, whereas January is more, and more humid.(original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
919--934
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
  • Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
  • Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Bibliografia
  • Atlas klimatycznego ryzyka uprawy roślin w Polsce (2001). Red. Koźmiński Cz., Michalska B., AR Szczecin, Uniwersytet Szczeciński.
  • Atlas klimatu Polski (2005). Red. Lorenc H., Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa.
  • Bac S. (1991). Ocena warunków agroklimatycznych dla potrzeb rolnictwa. Acta Univ. Wratisl. Pr. Geogr.., seria A, Geogr. Fiz,. T. VI.
  • Bokwa A., Skowera B. (2008). Wpływ rzeźby i użytkowania terenu na strukturę opadów atmosferycznych w okolicach Krakowa (1971-2005). Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN Oddział w Krakowie nr 5: 51-61.
  • Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J., (2012). Wieloletnia zmienność sezonowych opadów w Polsce. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie (IV-VI): t. 12. z. 2 (38): 45-60.
  • Górski T. (1994). Bonitacja klimatyczna dla rolnictwa. II.9. Atlas środowiska geograficznego Polski. PAN IGiPZ.Red. Przew. S. Kozłowski. Agencja reklamowowydawnicza A. Grzegorczyk.
  • Gumiński R. (1948). Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce. Przegląd Meteorologiczny i Hydrologiczny. T. 1 z. 1: 7-20.
  • Hartmann D.L., Klein Tank A.M.G., Rusticucci M., Alexander L.V., Brönnimann S., Charabi Y., Dentener F.J., Dlugokencky E.J., Easterling D.R., Kaplan A., Soden B.J., Thorne M. P.W., Zhai Wild P.M. (2013). Observations: Atmosphere and Surface. In: Climate Change, 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., D. Qin, G. K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex and P.M. Midgley (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
  • Kalbarczyk R. (2004). Uwilgotnienie gleby a plonowanie ziemniaka w Polsce. Acta Agrophysica. 3(3): 509-520.
  • Koleva E., Alexandrov V. (2008). Drought in the Bulgarian low regions during the 20th century. Theor. Appl. Climatol. 92: 113-120.
  • Kondracki J. (2011).Geografia fizyczna. PWN, Warszawa.
  • Kundzewicz Z.W., MatczakP. (2010). Zagrożenia naturalnymi zdarzeniami ekstremalnymi. Nauka. 4: 77-86.
  • Majewski G., Przewoźniczuk W., Kleniewska M. (2010). Warunki opadowe na stacji meteorologicznej Ursynów SGGw w latach 1960-2009. Przed. Nauk. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska. 2(48): 3-22.
  • Merecki M. (1915). Klimatologia ziem Polskich. Warszawa.
  • Michalska B. (2011). Tendencje zmian temperatury powietrza w Polsce. Prace i Studia Geograficzne. 47: 67-75.
  • Moberg A, Jones P.D., Lister D., Walther A., Brunet M., Jacobeit J., Alexander L.V., Della-Marta P.M., Luterbacher J., Yiou P., Chen D., Klein Tank A. M. G., Saladie O., Sigró J., Aguilar E., Alexandersson H., Almarza C., Auer I., Barriendos M., Begert M., Bergström H., Böhm R., Butler C. J.; Caesar J; Drebs A,; Founda D.; Gerstengarbe F. W.; Micela G.; Maugeri M.; Österle H.; Pandzic K., Petrakis M., Srnec L., Tolasz R., Tuomenvirta H., Werner Peter C., Linderholm H., Philipp A., Wanner H., Xoplak E. (2006). Indices for daily temperature and precipitation extremes in Europe analyzed for the period 1901-2000, J. Geoph. Res., vol. 111, D22106, doi:10.1029/2006JD007103.
  • Niedźwiedź T, Limanówka D. (1992). Termiczne pory roku w Polsce. Zesz. Nauk. UJ, Pr. Gegr., z. 90: 53-69.
  • Niedźwiedź T., Twardosz R., Walanus A. (2009). Long-term variability of precipitation series in east central Europe in relation to circulation patterns. Theor. Appl. Climatol., 98, 337-350, DOI 10.1007/s00704-009-0122-0.
  • Olechnowicz-Bobrowska B., Skowera B., Wojkowski J., Ziernicka-Wojtaszek A. (2005). Warunki opadowe na stacji agrometeorologicznej w Garlicy Murowanej. Acta Agrophysica 6(2): 455-463.
  • Podstawczyńska A. (2010). Temperatura powietrza i opady atmosferyczne w regionie łódzkim w ostatnim stuleciu, [W:] Torfowisko Żabieniec: warunki naturalne, rozwój i zapis zmian paleoekologicznych w jego osadach. Red.: J. Twardy, S. Żurek, J. Forysiak, B. Wyd. Nauk., Poznań: 63-73.
  • Radzka E. (2014). Tendencje zmian temperatury powietrza okresu wegetacyjnego w środkowo-wschodniej Polsce (1971-2005). Acta Agrophysica. 21(1): 87-96.
  • Romer E. (1949). Okresy gospodarcze w Polsce. Prace Wroc.Tow. Nauk., ser. B, nr 20, Wrocław.
  • Schönwiese, C.D., Rapp, J. (1997). Climate Trend Atlas of Europe Based on Observations 1891-1990. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
  • Skowera B. Kopcińska J., Kopeć B. (2014). Changes in thermal and precipitation conditions in Poland in 1971-2010. Ann. Warsaw Univ. of Life Sci. - SGGW, Land Reclam. 46 (2):153-162.
  • Twardosz R. (1998). Wieloletnia zmienność liczby dni z opadem w Krakowie. Acta Univ. Lodzensis Folia Geog. Physica. 3: 427-432.
  • Woś A. (2010). Klimat Polski w drugiej połowie XX wieku. Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznań.
  • Ziernicka-Wojtaszek A., 2006. Zmienność opadów atmosferycznych na obszarze Polski w latach 1971-2000. W: J. Trepińska, Z. Olecki (red.), Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego: 139-148.
  • Żmudzka E. (2004). Tło klimatyczne produkcji rolniczej w Polsce w drugiej połowie XX wieku. Acta Agrophysica. 3(2): 399-408.
  • Żmudzka E. (2012). Wieloletnie zmiany zasobów termicznych w okresie wegetacyjnym i aktywnego wzrostu roślin w Polsce. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie: 12, 2 (38): 377-389.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171454835

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.