Ergonomia wobec osób w starszym wieku

• Autorzy: Maria Gasińska

Warianty tytułu

Ergonomics in the View of Elderly People

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Osoby w starszym wieku stanowią od dawna przedmiot ergonomii jako nauki stosowanej, której celem jest dostosowanie szeroko pojętego środowiska pracy do psychofizjologicznych właściwości i możliwości człowieka. W ramach przedsięwzięć ergonomicznych poszukuje się nowych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych sprzyjających utrzymaniu sprawności funkcjonowania pracowników starszych w środowisku pracy, ale także w aktywności pozazawodowej, bowiem zgodnie z definicją przedstawioną w Statucie Międzynarodowego Stowarzyszenia Ergonomicznego: "ergonomia określa stosunki powstające pomiędzy człowiekiem, a jego zajęciem, sprzętem i środowiskiem w najszerszym znaczeniu, włączając w to sytuacje związane z pracą, zabawą, rekreacją, podróżą". Przekształcenia w strukturze wieku współczesnych społeczeństw, wzrost udziału osób starszych w ogólnej liczbie pracujących, przemiany w modelu aktywności pozazawodowej osób w starszym wieku to zjawiska, które pobudzają badania naukowe i ich zastosowanie w projektowaniu i realizowaniu technicznych, organizacyjnych i społecznych innowacji skierowanych na potrzeby osób w starszym wieku zarówno w warunkach pracy zawodowej jak i w aktywności pozazawodowej. Celem rozważań jest zaprezentowanie specyficznego podejścia współczesnej ergonomii do osób starszych, co między innymi przedstawiono w kontekście jej istoty, pojęcia i zakresu rzeczowego, a także na tle analizy jej rozwoju. Artykuł ma charakter koncepcyjny. (abstrakt oryginalny)

EN

Elderly people have for a long time been a subject matter of ergonomics as an applied science whose objective is to adjust the working environment in a broad sense to human being's psychophysiological properties and abilities. Within the framework of ergonomic measures, there are sought new technical, technological, and organisational solutions facilitating retention of the functional efficacy of elderly people in the working environment but also in their non-professional activity as, in compliance with the definition applied in the Statutes of the International Ergonomics Association: "ergonomics defines the relationships occurring between the human being and his job, equipment and the environment in the broadest sense, including also situations related to work, amusement, recreation, and travel". Transformations in the age structure of the contemporary societies, the growth of the share of elderly people in the total number of working people, transformations in the model of non-professional activity of elderly people are the phenomena, which stimulate researches and their application in designing and implementation of technical, organisational, and social innovations addressed to the needs of elderly people under conditions of professional work as well as in non-professional activity. An aim of considerations is to present a specific approach of the contemporary ergonomics to elderly people, what, inter alia, is presented in the context of its essence, notion, and material scope as well as against the background of its development analysis. The article is of the conceptual nature. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ergonomia; Środowisko pracy; Emeryci; Rekreacja

EN

Ergonomics; Working environment; Pensioners; Recreation

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 46(1) Pracownicy wiedzy 65 plus - nowe szanse (czy kontrowersje) wobec wyzwań współczesności
• Strony: 161--181

Twórcy

autor

Maria Gasińska

• Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie

Bibliografia

• Bugajska J. (2010), Fizjologiczne kryteria zdolności do pracy fizycznej osób starszych - wydatek energetyczny, CIOP-PIB. Warszawa.
• Bugajska J., Krzysków B., Koradecka D. (2000), Zatrudnianie osób starszych i regulacje prawne. "Ergonomia", nr 23.
• Dynamiczna Polska 2020; Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki (2013), Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• Frejlich Cz. (2000), Ergonomia w projektowaniu przedmiotów dla osób starszych, "Ergonomia", nr 23.
• Gasińska M. (1998), Socjologiczny wymiar ergonomii (czyli o potrzebie poszukiwań wzajemnych związków między pokrewnymi dyscyplinami), "Zastosowania Ergonomii", nr 4-32.
• Gasińska M. (1999): Standardy Unii Europejskiej w reformowaniu pomocy społecznej w Polsce, (w:) Frąckiewicz L. (red.), Polityka społeczna wobec reform, Akademia Ekonomiczna w Katowicach im. Karola Adamieckiego, Katowice.
• Jasiak A.E. (2000), Ergonomiczne zasady kształtowania stanowiska pracy dla osób w wieku starszym, "Ergonomia", nr 22.
• Jastrzębowski W.J. (1857), Rys ergonomji czyli nauki o pracy, opartej na prawdach poczerpniętych z Nauki Przyrody, "Przyroda i Przemysł", nr 29-32.
• Jędrych E. (2013), Inwestowanie w innowacje społeczne w organizacjach gospodarczych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kuryłowicz E. (1996), Projektowanie uniwersalne. Udostępnianie otoczenia osobom niepełnosprawnym, CEBRON, Warszawa.
• Markiewicz L., Konarska M. (1971), Wiek kobiet a reakcja organizmu na prace w podwyższonej temperaturze otoczenia, "Prace CIOP", nr 21.
• Marszałek A., Konarska M., Sołtyński K., Sobolewski A. (2000), Starzenie się a praca w gorącym środowisku, "Ergonomia", nr 23.
• Olszewski J. (1997), Podstawy ergonomii i fizjologii pracy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Rosner J. (1985), Ergonomia, PWE, Warszawa.
• Rosner J. (1974), Przystosowanie pracy do człowieka, (w:) Ergonomia. Zagadnienia przystosowania pracy do człowieka, KiW, Warszawa.
• Singleton W.T. (1972), Introduction to Ergonomics, (Chapter 10: Age, Fatigue, Vigilance, and Accidents), World Health Organization, Geneva.
• Bugajska J., Makowiec-Dąbrowska T., Wągrowska-Koski E. (2010), Zarządzanie wiekiem w przedsiębiorstwach jako element ochrony zdrowia starszych pracowników, "Medycyna Pracy", nr 61(1), http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/2010/2010_3/2010_1/MP_1-2010_J-Bugajska.pdf [dostęp: 22.12.2015].
• Ćwiklicki M. (2011), Współczesne oblicza tayloryzmu (Contemporary faces of Taylorism), (w:) Czekaj J., Lisiński M. (red.), Rozwój koncepcji i metod zarządzania, Wydawnictwo Fundacji Uniwerstyetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, http://www.academia.edu/5422119/Wsp czesne_oblicza_tayloryzmu [dostęp: 10.11.2015].
• Encyklopedia PWN (2015), http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/wiek-biologiczny-czlowieka;3995582.html [dostęp: 10.11.2015].
• Jaczynowski L., Rotkiewicz M. (2008), Tayloryzm a inne obszary wiedzy, "Rocznik Naukowy Wydziału Zarządzania w Ciechanowie", nr 3-4, http://wbs.lcs.net.pl/pliki/Jaczynowski2.pdf [dostęp: 25.10.2015].
• Jóźwik J. (2015), Demografia a rynek pracy w Polsce, http://www.instytutobywatelski.pl/16249/komentarze/demografia-a-rynek-pracy-w-polsce [dostęp: 20.10.2015].
• Kmiecik K., Tytyk E. (2015), Kształtowanie jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych w domach opieki społecznej, http://idn.org.pl/Lodz/Mken/Mken 2001/Referaty 2001/22.pdf [dostęp: 23.12.2015].
• Koradecka D., Konarska M. (2002), Postępy fizjologii i ergonomii i ich znaczenie dla higieny pracy, "Medycyna Pracy", nr 53, http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/Kor2-01m-02.pdf [dostęp: 10.10.2015].
• Kosieradzka A., Smagowicz J. (2015), Ciągłe doskonalenie procesów produkcyjnych z wykorzystaniem standaryzacji pracy, http://www.ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2009/068_Kosieradzka_Smagowicz.pdf [dostęp: 10.12.2015].
• Kult młodości a trendy konsumenckie (2012), Seminarium naukowe, 12.10.2012, Instytut Badań Rynku Konsumpcji i Koniunktur oraz Katedra Marketingu ALK, opracowanie sprawozdania A. Olejniczuk-Merta, http://rynkologia.pl/wp-content/uploads/2012/11/Kult_mlodosci_seminarium.pdf [dostęp: 10.11.2015].
• Nowacka W.Ł. (2015), Kształtowanie przestrzeni z punktu widzenia zróżnicowanego odbiorcy - antropometria jako narzędzie w projektowaniu, http://cepl.sggw.waw.pl/sim/pdf/sim17_pdf/3_Nowacka.pdf [dostęp: 15.11.2015].
• Okres aktywności zawodowej pracowników 50 plus, http://www.zus.pl/files/Okres_aktywnosci_zawodowej_pracownikow_50_plus.pdf [dostęp: 12.12.2015].
• Partnerstwo dla prewencji (2015). Raport CIOP-BIP, http://archiwum.ciop.pl/28802.html [dostęp: 20.11.2015].
• Problemy zawodowe osób starszych - Badania aktywności zawodowej pracowników w aspekcie problematyki starzejącego się społeczeństwa (2015), http://archiwum.ciop.pl/14441.html [dostęp: 25.10.2015].
• Wróbel K., Stasiuk-Piekarska A. (2015), Analiza podstaw do projektowania ergonomicznego urządzeń ręcznych dla osób starszych, "Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej", nr 66, "Organizacja i Zarządzanie", http://www.zeszyty.fem.put.poznan.pl/numery/ZN_OiZ_PP_66_11.pdf [dostęp: 22.12.2015].
• Wróblewska W. (2015), Ergonomia, http://rcre.pl/pliki/Ergonomia podręcznik.pdf [dostęp: 21.10.2015].
• Zalecenie (1980) nr 162 MOP dotyczące pracowników w starszym wieku, z dnia 23 czerwca 1980 r., http://www.mop.pl/doc/html/zalecenia/z162.html [dostęp: 21.10.2015].