Granice odpowiedzialności menedżera za odporność przedsiębiorstwa na kryzys, czyli o skutkach nieugruntowanych w orzecznictwie kryteriów prawnych, będących podstawą ustalania adekwatnej awersji menedżera do ryzyka

• Autorzy: Łukasz Boberek

Warianty tytułu

Limitations of Managerial Responsibility for Corporate Crisis Resistance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł stanowi wprowadzenie do pogłębionych rozważań na temat sposobu ukształtowania reżimu odpowiedzialności prawnej piastunów krajowych spółek jako menedżerów, w korespondencji do doświadczeń współczesnych realiów zarządzania. Jest to praca o charakterze analityczno-koncepcyjnym na kanwie pewnego rozdźwięku w adekwatności regulacji prawnej do realnych wyzwań stojących przed menedżerami i ich mocodawcami. Dotychczas obowiązująca koncepcja domniemania absolutnej kompetencji zarządu spółki, której towarzyszy domniemanie absolutnej odpowiedzialności menedżera za staranne wykonywanie pełni kompetencji z uwzględnieniem zawodowego charakteru, może nie przystawać do realiów i wyzwań zarządzania w Polsce. Niedoreprezentowana w tej koncepcji jest waga relacji współzależności pomiędzy menedżerem a udziałowcami oraz waga obowiązku sprawowania nadzoru właścicielskiego. Pomijane są efekty zewnętrzne powodowane przez praktykę wymiaru sprawiedliwości, który ma naturalną trudność w różnicowaniu szkody od straty wynikłej z ryzyka gospodarczego. Podobnie dzieje się z efektami zewnętrznymi praktyki sterowania zarządem z "tylnego siedzenia" przez członka organu nadzoru lub udziałowca. Zaistniały stan może wprowadzać zagrożenie ewolucji systemu w kierunku absolutnej losowości lub fikcji odpowiedzialności menedżerów za ich działania, ze stratą dla działania różnych rynków, w szczególności ubezpieczeń, usług menedżerskich, doradztwa profesjonalnego. Globalnie może to być strata mierzona wartością niezaspokojonych finansowych i niefinansowych zobowiązań w gospodarce oraz skalą utraconych szans. Powyższe wymaga pogłębionych analiz z dziedziny zarządzania, w ramach których mogłyby być wypracowywane wytyczne dla kształtowania prawa prywatnego gospodarczego oraz prawa karnego gospodarczego. W tym zakresie artykuł jest pracą o charakterze przyczynkowym. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Menedżer; Odpowiedzialność; Ryzyko w zarządzaniu; Ryzyko gospodarcze; Prawo gospodarcze

EN

Manager; Responsibility; Risk in management; Economic exposure; Economic law

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2016
• Numer: z. 150
• Strony: 185--206

Twórcy

autor

Łukasz Boberek

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Australian Securities and Investments Commission, Your company and the law, www.asic.gov.au
• Balakrishan N., Render B., Stair R. M. Jr., Managerial Decision Modeling with SpreadSheets, Pearson Education International, Pearson/Prentice Hall, Upper Saddle River 2007.
• Bazerman M. H., Moore D. A., Judgment in managerial Decision Making, 8 ed., Wiley, Hoboken 2013.
• Błaszczak P., Odpowiedzialność odszkodowawcza menedżerów spółek a przekroczenie tzw. dopuszczalnego ryzyka gospodarczego, "Przegląd Prawa Handlowego" 2009, nr 11, s. 37.
• Cameron K., Organizational Effectiveness: Its Demise and Re-Emergence through Positive Organizational Scholarship, w: Great Minds in Management, eds. K. G. Smith, M. A. Hitt, Oxford University Press, New York 2005.
• Chugh D., Social and Managerial Implications of Implicit Social Cognition: Why Milliseconds Matter, "Social Justice Research" 2004, vol. 17, no. 2.
• Domagalski M., Wywiad z prof. Stanisławem Sołtysińskim, Za jakie błędy odpowiada prezes, "Rzeczpospolita" z 11.10.2011.
• Domagalski M., Wywiad z prof. Stanisławem Sołtysińskim, Jeszcze o błędach prezesa społki, "Rzeczpospolita" z 13.10.2011.
• Duży J., Wina sprawcy przestępstwa działania na szkodę spółek kapitałowych, "Prokuratura i Prawo" 2001, nr 12.
• Giezek J., Kaczmarek T., Przeciwko ustawowej regulacji kryteriów obiektywnego przypisania skutku, "Państwo i Prawo" 2013, nr 5, s. 79-91.
• Gmyz C., Krauze nie odpowie za sprawę King & King, "Rzeczpospolita" z 21.07.2011.
• Greenwald A. G., McGhee D. E., Schwartz J. L. K., Measuring individual differences in implicit cognition: The Implicit Association Test, "Journal of Personality and Social Psychology" 1998, 74 (6).
• Hall R. H., Effectiveness Theory and Organizational Effectiveness, "Journal of Applied Behavioral Science" 1980, 10, s. 536-545 za: S. L. McShane, M. A. von Glinow, Organizational Behaviour [essentials], McGraw-Hill, New York 2009, s. 5.
• Jastrzębski J., W sprawie odpowiedzialności członków organów spółek kapitałowych, "Przegląd Prawa Handlowego" 2013, nr 7, s. 15.
• Johns G., Organizational Behaviour - Understanding and Managing Life at Work, HarperCollins Publishers, New York 1996.
• McShane S. L., Glinow M. A. von, Organizational Behaviour [essentials], McGraw- -Hill, New York 2009.
• Mintzberg H., The manager's job: Folklore and fact, "Harvard Business Reviev" 1975.
• Morawska S., Przedsiębiorca w obliczu upadłości. Diagnoza i propozycje zmian systemu instytucjonalnego w Polsce, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2013.
• Okolski J., Modrzejewski J., Gasiński Ł., Odpowiedzialność członków zarządu w spółkach kapitałowych - miernik staranności, w: Księga pamiątkowa Profesora Stanisława Sołtysińskiego, red. A. Nowicka, Poznań 2005.
• Opalski A., Oplustil K., Niedochowanie należytej staranności jako przesłanka odpowiedzialności cywilnoprawnej zarządców spółek kapitałowych, "Przegląd Prawa Handlowego" 2013, nr 3, s. 11.
• Oplustil K., Jeszcze w sprawie odpowiedzialności członków organów spółek kapitałowych, "Przegląd Prawa Handlowego" 2013, nr 12, s. 26.
• Radwan A., Między nieudolnością a bezprawnością, Analizy i opinie, "Rzeczpospolita" z 29.08.2012, s. C7.
• Robbins S. P., Judge T. A., Organizational Behavior, 15 ed., Pearson, New Jersey, 2013.
• Romanowska M., Odporność przedsiębiorstwa na kryzys, "Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH" 2012, nr 118.
• Siemiątkowski T., Odpowiedzialność cywilnoprawna w spółkach kapitałowych, Warszawa 2007.
• Sołtysiński S., Jeszcze o błędach prezesa spółki, "Rzeczpospolita" z 13.10.2011, s. C5.
• Tokarczyk D., Koncepcja obiektywnego przypisania skutku (uwagi na marginesie postanowienia Sądu Najwyższego), "Państwo i Prawo" 2015, nr 4.
• Tokarczyk D., Koncepcja obiektywnego przypisania skutku, "Państwo i Prawo" 2015, nr 4.
• Tokarczyk D., Spory wokół teorii obiektywnego przypisania w świetle propozycji nowelizacji kodeksu karnego, "Państwo i Prawo" 2013, nr 10, s. 102-111.
• Tyszka T., Decyzje - perspektywa psychologiczna i ekonomiczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
• Zawłocki R., Czura-Kalinowska D., Odpowiedzialność karna za działanie na szkodę spółki, C. H. Beck, Warszawa 2014.
• Zientara A., Przestępstwo nadużycia zaufania z art. 296 kodeksu karnego, Wolters Kluwer S. A. 2010.
• Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2012 r., sygn. II KK 193/11, publ. OSNKW 2012, nr 9, poz. 89.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2006 r., sygn. V CSK 128/05.
• Rocznik Statystyczny Pracy 2012 r., GUS, Warszawa 2014.
• Statystyki policyjne, http://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko- 17/63915, Naduzycie-zaufania-art-296.html
• Uzasadnienie Rządowego projektu ustawy - Prawo restrukturyzacyjne, Druk sejmowy 2824 z 9.10.2014.
• Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON, 2013 r., "Informacje i opracowania statystyczne", GUS, Warszawa 2014.