Sytuacja konkurencyjna branży i mezoekonomiczne aspekty polityki sektorowej państwa na przykładzie rynku drzewnego w Polsce

• Autorzy: Leszek Wanat , Sylwia Klus

Warianty tytułu

The Competitive Situation and Mesoeconomic Aspects of Industrial Policy based on Example of the Wood Market in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rynek branżowy kreowany jest przez ogół relacji i interakcji zachodzących pomiędzy podmiotami, które branżę stanowią. W niniejszym artykule, przyjmując za punkt odniesienia perspektywę nauk ekonomicznych, podjęto badania nad instytucjonalnymi aspektami konkurencyjności branży leśno-drzewnej, stanowiącej ważny segment i rynek polskiej gospodarki. Zweryfikowano hipotezę, w której założono, że rynek drzewny w Polsce, a w szczególności rynek pierwotny surowca drzewnego, jest relatywnie bardziej zdeterminowany przez czynniki instytucjonalne, niż przez czynniki rynkowe. (abstrakt oryginalny)

EN

The forest- and wood-based industry belongs to special sectors of the economy. Problems of the economic, environmental and industrial nature coexist within its boundaries. This article discusses the institutional aspects of the competitiveness of the forest- and wood-based sector in Poland. Competitiveness of the wood market is determined by a strong conflict between the production, recreational and protective functions of forests. It seems that identification of non-price factors of competitiveness turns out to be particularly important in the Polish wood-based industry, shaped by the monopolistic wood produce market. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przewaga konkurencyjna; Innowacje; Małe i średnie przedsiębiorstwa

EN

Competitive advantage; Innovations; Small business

• Czasopismo: Rynek - Społeczeństwo - Kultura
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1(13) Przedsiębiorstwo na rynkach
• Strony: 41--55

Twórcy

autor

Leszek Wanat

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Sylwia Klus

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Adamowicz K., (2012) Ocena zmian gospodarki leśnej prowadzonej przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe w handlu drewnem w Polsce, Rozprawy Naukowe, nr 441, Poznaniu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.
• 2. Ballaun A., (2013) Nowe zasady sprzedaży drewna w otoczeniu i porównaniu wybranych krajów europejskich, Konferencja Branżowa "I Kooperacyjna Giełda Przemysłu Drzewnego KOOPDREW 2013" Poznań, 28 listopada 2013 roku, http://www.e-handeldrewnem.pl/articles/nowe-zasady-sprzedazy-drewna-w-otoczeniu-i-porownaniu-wybranych-krajow-europejskich-dyr-a-ballaun-pgl-lp.pdf [10.02.2015].
• 3. Begg D., Fischer S., Dornbusch R., (2007) Makroekonomia, Warszawa: PWE.
• 4. Bergen V., Löwenstein W., Olschewski R., (2013) Forstökonomie. Volkswirtschaftliche Ansätze für eine vernünftige Umwelt- und Landnutzung, Vahlens Handbücher der Wirtschafts-und Sozialwissenschaften, München: Vahlen Verlag.
• 5. Broda J., (1965) Dzieje lasów, leśnictwa i drzewnictwa w Polsce, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
• 6. Broda J., (1981) Leśnicy i leśnictwo polskie w okresie II wojny światowej, "Sylwan", t. 125, nr 10-12, s. 1-3.
• 7. Broda J., (2000) Dzieje lasów, leśnictwa i drzewnictwa w Polsce, Warszawa.
• 8. Broda J., (2007) Dzieje najnowsze leśnictwa w Polsce 1918-2006, tom 2, Warszawa: Polskie Towarzystwo Leśne.
• 9. von Carlowitz H.C., (1713) Sylvicultura oeconomica, Leipzig: Braun.
• 10. Chudobiecki J., Chudobiecki J., (1985) Towaroznawstwo drzewne, Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu.
• 11. Cieszkowski A., (1842) Organizacja handlu drzewem i przemysłu leśnego, Warszawa: Biblioteka Warszawska, Rocznik 1842, t. 1-2.; t. 3, z. 1-3; t. 4.
• 12. Daszkiewicz N., (2008) Konkurencyjność. Poziom makro, mezo i makro, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 13. Deklaracja z Rio o środowisku i rozwoju, (1992) Río de Janeiro, 14 czerwca 1992 roku, Zasada 4.
• 14. Fabiszewski W., (1977) Ekonomika drzewnictwa. Wybrane zagadnienia ekonomiczno-techniczne, Warszawa: SGGW-AR.
• 15. Goliwąs E., (1994) Segmentacja rynku drzewnego według kryterium asortymentowego, "Przemysł Drzewny", tom 45, nr 1, s. 8-11.
• 16. Grzywacz A., (2009) Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania przyszłości polskiego leśnictwa, Gorzów Wielkopolski-Warszawa: Polskie Towarzystwo Leśne.
• 17. Ilski K., (2014a) Cena drewna w taryfie cen maksymalnych Dioklecjana, "Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej", nr 13, s. 121- 138.
• 18. Ilski K., (2014b) Rola lasu w cywilizacji z punktu widzenia historyka [w:] Lasy i gospodarka leśna w kulturze i dziedzictwie narodowym, 10-11.04.2014 r., Sękocin Stary: Instytut Badawczy Leśnictwa.
• 19. Jakubowski Z., Molenda T., Prystupa H., (1977) Zarys ekonomiki i organizacji drzewnictwa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne.
• 20. Janicki T., (2014) Wartość lasu w dziejach - w ujęciu historii gospodarczej [w:] Lasy i gospodarka leśna w kulturze i dziedzictwie narodowym, Sękocin Stary: Instytut Badawczy Leśnictwa.
• 21. Jankowska B., (2002) Branża jako mezosystem gospodarczy, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", rok LXIV, zeszyt 2, s. 233-243.
• 22. Jaszczak R., Magnuski K., (2010) Urządzanie lasu, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
• 23. Kaja J., (2008) Polityka gospodarcza w teorii i praktyce gospodarki rynkowej, "Zarządzanie i Marketing", nr 14, s. 123-134.
• 24. Kaja J., (2009) Geneza metodologii deskryptywnej, "Zarządzanie i Marketing", nr 15, s. 77-84.
• 25. Kaja J., (2014) Polityka gospodarcza. Wstęp do teorii, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• 26. Kroth W., Bartelheimer P., (1993) Holzmarktlehre, Hamburg-Berlin: Verlag Paul Parey.
• 27. Lis W., (2012) Grupowanie odbiorców drewna okrągłego z Lasów Państwowych, "Rynek Drzewny", nr 3, s. 9-11.
• 28. Lis W., (2014) Drewno i odpady drzewne. Zastosowania technologiczne i biomasa, "Przemysł Drzewny Research & Development", nr 1, s. 38-45.
• 29. Łuczak M., Paschalis-Jakubowicz P., (2013) Uwarunkowania rynku drzewnego w Lasach Państwowych w latach 1918-2008, "Sylwan", nr 157 (7), s. 506-515.
• 30. Mantel K., (1973) Holzmarktlehre. Lehr- u. Handbuch d. Holzmarktökonomie u. Holzwirtschafts-politik, Berlin-Basel-Wien: Melsungen Neumann-Neudamm.
• 31. Marshall A., (1972) Principles of Economics (Revised Edition ed.), London: Macmillan, reprinted by Prometheus Books.
• 32. Mencel A., (1985) Problemy przestrzenne rozwoju przemysłu drzewnego, Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju.
• 33. Mikołajczak E., (2011) Ekonomiczne aspekty przerobu odpadów drzewnych na paliwa ekologiczne, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
• 34. Molenda T., (1965) Zarys ekonomiki drzewnictwa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne.
• 35. Nasiłowski M., (2010) System rynkowy: podstawy mikro- i makroekonomii, Warszawa: Key Text.
• 36. Ollmann H., (1994) Entwicklung und Perspektiven der Holzverwendung, Allgemeine Forstzeitschrift, vol. 49, nr 13, s. 728-729.
• 37. Pachelska H., (2013) Przemysł drzewny na ziemiach polskich w latach 1870-1939, Biblioteka Uniwersytecka Warszawa, oai:ebuw.uw.edu.pl:111165 [10.01.2016].
• 38. Pączewski L., (1924) Lasy. Przemysł i handel drzewny w Polsce, Warszawa: Instytut Wydawniczy "Bibljoteka Polska", [pisownia oryginalna].
• 39. Ratajczak E., (2001) Rynek drzewny w Polsce. Analiza struktur przedmiotowych, Poznań: Instytut Technologii Drewna.
• 40. Ratajczak E., (2013) Sektor leśno-drzewny w zielonej gospodarce, Poznań: Instytut Technologii Drewna.
• 41. Ratajczak E., Bidzińska G., Szostak A., Herbeć M., Lorenc-Michalska M., (2010) Badania naukowe w drzewnictwie w Polsce, Poznań: Instytut Technologii Drewna.
• 42. Rivoli J., (1926) Ogólny zarys geografji leśnictwa według wykładów uniwersyteckich, Poznań: Fiszer i Majewski Księgarnia Uniwersytecka, s. 157-162.
• 43. Schwarzbauer P., (1998) Structural change in round wood and forest products markets: definitions, factors and methods [w:] Analyzing structural changes in round wood and forest products markets in Europe, Empirical Studies and Research Priorities. European Forest Institute Proceedings 26.
• 44. Schwarzbauer P., (2012) Verfügbarkeit und Bedarf des Rohstoffes Holz bis 2030 - Vergleich verschiedener Szenarien, Wiener Leimholz Symposium, s. 2-12.
• 45. Sokołowski W., (1920) Powojenna eksploatacja i odbudowa lasów w Państwie Polskiem, Kraków [pisownia oryginalna].
• 46. Strykowski W., (2009) Obecne i przyszłe problemy rynku drewna w Europie i w Polsce [w:] Grzywacz A., (red.), Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania przyszłości polskiego leśnictwa, Warszawa: Polskie Towarzystwo Leśne.
• 47. Szymanowski W., (2010) Competitive strategies for future supply chain management in European Union on the food example - Part I, Part II, Poznań: "Intercathedra", nr 26, s. 130-136, 137-140.
• 48. Thoroe C., (1991) EG 1992 - Was kommt auf die Forst-und Holzwirtschaft der Bundesrepublik Deutsch-land zu?, "Der Wald", vol. 41, nr 1, s. 22-24.
• 49. Wanat L., (2009) Wood market science a new discipline of economic sciences supporting knowledge-based economy development, Poznań: "Intercathedra", nr 25, s. 149-151.
• 50. Wanat L., (2015) Rynek drzewny w Polsce - potencjał i pozycja konkurencyjna. Maszynopis. Poznań: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.
• 51. Więcko E., (1979) Gospodarstwo leśne i przemysł drzewny w Polsce, Warszawa: PWRiL.
• 52. Zając S., (1999) Analiza ekonometryczna i prognozowanie zjawisk i procesów rynku surowca drzewnego w Polsce, Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa, nr 886.
• 53. Zając S., (2011) Ekonomiczne i społeczne aspekty łańcucha leśno-drzewnego [w:] Strategia rozwoju lasów i leśnictwa w Polsce do roku 2030, Sękocin Stary: Wydawnictwo Instytutu Badawczego Leśnictwa, s. 315-328.
• 1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), Dz. U. z 2007 r. nr 251, poz. 1885.
• 2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 2009 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), Dz. U. z 2009 r. nr 59, poz. 489.
• 3. Ustawa o państwowym gospodarstwie leśnym z dnia 20 grudnia1949 roku, Dz. U. z 1949 r. nr 63, poz. 494.
• 4. Ustawa z dnia 28 września 1991 roku o lasach, Dz. U. z 1991 r. nr 101, poz. 444 z późniejszymi zmianami opublikowanymi w: Dz. U. z 2011 r. nr 12, poz. 59; z 2011 r. nr 34, poz. 170; nr 106, poz. 622; nr 224, poz. 1337; z 2013 r. poz. 628, 1247; z 2014 r. poz. 222.
• 5. Ustawa z dnia 31 marca 2004 roku regulująca klasyfikację drewna surowego, nieobrobionego, Dz. U. z 2004 r. nr 93, poz. 886.
• 6. Ustawa z dnia 24 stycznia 2014 roku o zmianie ustawy o lasach Dz. U. z 2014 r. nr 0, poz. 222.
• 1. Decyzja nr 80 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 27 września 2013 roku w sprawie regulaminów funkcjonowania poszczególnych procedur sprzedaży drewna w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe.
• 2. Decyzja nr 56 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13 października 2014 roku w sprawie regulaminów funkcjonowania poszczególnych procedur sprzedaży drewna w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe.
• 3. Decyzja nr 50 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 10 września 2014 roku w sprawie Regulaminu sprzedaży ofertowej w Portalu Leśno-Drzewnym dla przedsiębiorców realizujących nowe inwestycje na 2015 rok oraz zasad i terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w sprzedaży ofertowej w Portalu Leśno-Drzewnym dla przedsiębiorców realizujących nowe inwestycje na 2015 rok.
• 4. Decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, numer decyzji: DOK-9/2008 z dnia 29.12.2008 roku w sprawie nadużywania pozycji dominującej przez Skarb Państwa - PGL LP, http://decyzje.uokik.gov.pl/dec_prez.nsf/0/D0DE2EFF934B13F-4C125768E003551DA?OpenDocument [13.01.2016].
• 5. EU Timber Regulation, (2013) http://ec.europa.eu/environment/eutr2013/index_en.htm [24.02.2016].
• 6. NIK, (2010) Informacja o wynikach kontroli sprzedaży drewna z lasów stanowiących własność Skarbu Państwa, zarządzanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Olsztynie, nr ew.:180/2009/P/09/157/LOL, Olsztyn.
• 7. OECD, (2012) http://www.oecd.org/greengrowth/greengrowthindicators.htm [24.03.2016].
• 8. Polityka Leśna Państwa, (1997) Warszawa: Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_04/34ba398d45e363aed16d2ad3b015136a.pdf [10.01.2016].
• 9. Polityka w zakresie handlu drewnem, (1923) Komitet Ekonomiczny Ministrów, Monitor Polski, nr 116 z 25 maja 1923 roku.
• 10. Raport o stanie lasów w Polsce, (2012) Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.
• 11. Raport o stanie lasów w Polsce, (2013) Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.
• 12. Raport o stanie lasów w Polsce, (2014) Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.
• 13. State of Europe's Forests, (2011) Ministerial Conference on the Protection of Forests in Europe FOREST EUROPE Liaison Unit Oslo, Status and Trends in Sustainable Forest Management in Europe, http://www.unece.org/fileadmin/DAM/publications/timber/Forest_Europe_report_2011_web.pdf [12.03.2016].
• 14. Statut Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, (1994) Zarządzenie nr 50 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18 maja 1994 roku.
• 15. Uchwała Komitetu Ekonomicznego przy Rządzie Tymczasowym Rzeczypospolitej Polskiej z 12 maja 1945 roku (Dz. U. Ministerstwa Leśnictwa z 1945 r. nr 1, poz. 6).
• 16. Ustawa z dnia 28 września 1991 roku o lasach, tekst jednolity: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19911010444 [10.04.2016].
• 17. World Economic Forum, (2011) The Global Competitivenes Report 2011-2012, Genewa.
• 18. Zarządzenie nr 50 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18 maja 1994 roku w sprawie nadania statutu Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu Lasy Państwowe, zob.: http://www.lasy.gov.pl/publikacje-1/informacje-statystyczne-i-raporty/akty-prawne/statut_pgl_lp/view [11.03.2015].
• 19. Zarządzenie nr 52 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z 23 października 2006 roku w sprawie ustalenia sposobu prowadzenia sprzedaży drewna przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, czyli Wewnętrzny Kodeks Leśny Handlowy (OM-906-1-125/06).
• 20. Zarządzenie nr 52A Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych dnia 31 października 2007 roku w sprawie ustalenia sposobu prowadzenia sprzedaży drewna przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
• 21. Zarządzenie nr 59 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z 17 października 2014 roku w sprawie zasad sprzedaży drewna w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe.
• 22. Zarządzenie nr 71 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 27 września 2013 roku w sprawie zasad sprzedaży drewna w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe.
• 23. Zarządzenie nr 72 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 27 września 2013 roku w sprawie wprowadzenia warunków technicznych na drewno wielkowymiarowe iglaste.
• 24. Zarządzenie nr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 27 września 2013 roku w sprawie zasad odbioru i obrotu drewna iglastego wyrabianego w kłodach, w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych.
• 1. Bank Danych o Lasach, (2014) http://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/zrodla-danych [11.03.2016].
• 2. Economic accounts for forestry and logging - values at current prices, (2016) Eurostat: Forestry statistics, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Forestry_statistics [11.03.2016].
• 3. FAO, (2014) www.fao.org/home/en/ [07.03.2016].
• 4. FAOSTAT (database), http://faostat.fao.org/ [07.03.2016].
• 5. FSC Certification Statistics, https://us.fsc.org/facts-figures.219.htm [04.01.2016].
• 6. GUS, (2011) Leśnictwo, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• 7. GUS, (2012) Leśnictwo, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• 8. GUS, (2013) Leśnictwo, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• 9. GUS, (2014) Leśnictwo, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• 10. GUS, (2014) Leśnictwo, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• 11. Ministerial Conference on the Protection of Forests in Europe, http://foresteurope.org/ [14.12.2015].
• 12. OECD, (2012) http://stats.oecd.org/ [30.03.2016].
• 13. PEFC, (2013) http://test-poland.org/ [02.03.2016].
• 14. UNECE Statistical Database, (2011) State of Europe's Forests http://w3.unece.org/PXWeb2015/pxweb/en/STAT/STAT__26-TMSTAT1__001-TMFR1 [27.12.2015].
• 1. http://www.bdl.lasy.gov.pl/ [21.01.2016].
• 2. http://www.fao.org/forestry/statistics/80570/en/ [21.01.2016].
• 3. http://www.pefc.pl/ [21.01.2016].
• 4. http://www.unece.org/statistics/stats/stats.html [21.01.2016].