Application of Indirect Synthetic Indicators in the Research on the Population's Standard of Living in Poland. Selected Issues

• Autorzy: Urszula Grzega

Warianty tytułu

Wykorzystanie miar syntetycznych pośrednich w badaniach poziomu życia ludności w Polsce. Wybrane aspekty

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Changes in a population's standard of living can be captured and evaluated by a variety of methods and measures. Acknowledging the need to monitor continuously all spheres of a society's socio-economic life , and the necessity to improve the methodology applied and to seek new sources on consumer information, a wide set of indictors should be incorporated in the research, including universal indicators used in the research on socio-economic and civilisational changes. Such indicators include: Human Development Index (HDI) and average life expectancy rate. They belong to a group of indirect synthetic indicators, though they are calculated differently. The former is a composite index, the latter - a global one. Their application is justified by their capacity to provide up-to-date, objective andreliable data, and what is more, they they are effective in longitudinal research, relating the standard of living to a broader socio-economic background. The research conducted shows that in the period of 1990-2014 the Human Development Index increased in Poland by 130 base points - from 0.713 in 1990 to 0.843 in 2014. The average life expectancy in Poland went up, in case of females by 6.4, and males - 7.6 years. These changes are regarded as positive ones, as they indicate improvement in the standard of living of the Polish people.(original abstract)

Charakterystyka i ocena przemian w poziomie życia ludności może odbywać się przy użyciu różnych metod i miar. Mając na uwadze potrzebę stałego monitorowania życia społeczno-gospodarczego społeczeństw oraz związaną z nią konieczność doskonalenia warsztatu metodycznego i poszukiwania nowych źródeł informacji o podmiotach konsumpcji, należy włączać do badań zróżnicowany zestaw miar, w tym miary o charakterze uniwersalnym znajdujące szersze zastosowanie w badaniach przemian społeczno-gospodarczych i cywilizacyjnych. Przykładem takich miar są wskaźnik rozwoju społecznego HDI oraz miara przeciętnej długości trwania życia. Należą one do grupy wskaźników syntetycznych pośrednich, inaczej opracowanych. Pierwsza z miar ma charakter miary kompozytowej, druga - miary globalnej. Obydwie miary dostarczają aktualnych wiarygodnych danych o charakterze obiektywnym i sprawdzają się w badaniach prowadzonych w długich okresach, łącząc problem poziomu życia z szerszym tłem społeczno- -gospodarczym. Z przeprowadzonych badań wynika, że w latach 1990-2014 nastąpił wzrost wartości wskaźnika rozwoju społecznego HDI w Polsce o 130 pkt bazowych - z 0,713 w 1990 r. do 0,843 w 2014 r. Średnia długość życia w Polsce wzrosła w przypadku kobiet o 6,4 roku, w przypadku mężczyzn - o 7,6 roku. Zmiany te oceniane są pozytywnie, świadczą bowiem o poprawie poziomu życia Polaków.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Living standard; Meet needs; Life expectancy

PL

Poziom życia; Zaspokojenie potrzeb; Długość życia

• Czasopismo: Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 85
• Strony: 35--44

Twórcy

autor

Urszula Grzega

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Average life expectancy of population at birth in the period of 1950-2014, http://stat.gov.pl/obszary- -tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia, access: 30.03.2016.
• Booysen F. 2002. An overview and evaluation of composite indices of development. Soc. Indicat. Res. 59, 115-151.
• Brainerd E. 2010. Reassessing the standard of living in the Soviet Union. An analysis using archival and anthropometric data. J. Econ. Hist. 70(1), 112.
• Bywalec C., Rudnicki L. 1999. Podstawy ekonomiki konsumpcji. Kraków, AE, 26, 143. [in Polish]
• Cahill M. 2005. Is the Human Development Index redundant? Eas. Econ. J. 31(1), 1-6.
• Engineer M., King I., Roy N. 2008. The Human Development Index as a criterion for optimal planning. Ind. Growth Develop. Rev. 1(2), 172-192.
• Fronczek M.1990. Mierniki i metody pomiaru poziomu życia [Meters and methods for measuring the standard of living]. Zesz. Nauk. AE Katow. 119, 101. [in Polish]
• Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A. 1981. Modele ekonometryczne w procesie prognozowania. Kraków, AE, 117. [in Polish]
• Grimm M., Harttgen K., Klasen S., Misselhorn M. 2008. A Human Development Index by income groups. World Develop. 12(36), 2527-2546.
• Grzega U. 2012. Poziom życia ludności - determinanty zróżnicowania. Katowice, UE, 80, 84. [in Polish].
• Grzega U. 2015. Tradycyjne i alternatywne mierniki poziomu życia ludności w ujęciu teoretycznym [Traditional and alternative measures of living standards in theoretical terms]. Zesz. Nauk. USzczec. 851(10), 77-87. [in Polish]
• Human Development Index, http://hdr.undp.org/en/statistics/hdi/, access: 7.04.2016.
• Human Development Report. 2014. New York, USA, United Nations Development Programme, 164.
• Human Development Report. 2015. New York, USA, United Nations Development Programme, 208.
• Kołodko G. 2012. Sukces na dwie trzecie. Polska transformacja ustrojowa i lekcje na przyszłość, www.tiger.edu.pl/aktualnosci/gwk_Sukces_na_dwie_trzecie.pdf, access: 24.01.2012. [in Polish]
• Luszniewicz A. 1972. Statystyka poziomu życia ludności. Warszawa, PWE, 15. [in Polish]
• Luszniewicz A. 1982. Statystyka społeczna. Warszawa, PWE, 12. [in Polish]
• McEwin M. 1995. Social indicators and social statistics in Australia. Stat. J. Unit. Nat. 2, 314-315.
• Metody pomiaru zjawisk społecznych w skali makro- i mikroregionalnej. 2001. Red. L. Frąckiewicz, A. Frączkiewicz-Wronka. Katowice, AE, 33. [in Polish]
• Poziom życia w Polsce i krajach Unii Europejskiej. 2004. Red. A. Zeliaś, Warszawa, PWE, 233. [in Polish]
• Ranis G., Stewart F., Samman E. 2006. Human development. Beyond the Human Development Index. J. Hum. Develop. 3(7), 323-358.
• Społeczno-gospodarcze uwarunkowania i konsekwencje wydłużania się życia ludzkiego w Europie Środkowej i czasach nowożytnych. 2010. Zielona Góra, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, 16, http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/POZ_folder_konf_ prezentacja.pdf, access: 7.04.2016. [in Polish]
• Steckel R. 2008. Biological measures of the standard of living. J. Econ. Persp. 1(22), 129, 136.
• Work for human development, http://hdr.undp.org/sites/all/themes/hdr_theme/country-notes/POL.pdf, access: 30.03.2016.

Identyfikatory

DOI

10.21005/oe.2016.85.4.04