Niż demograficzny i jego skutki dla szkolnictwa wyższego w Polsce

• Autorzy: Andrzej Rączaszek

Warianty tytułu

Low Birth Rate and its Impact on Higher Education in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opublikowana najnowsza prognoza demograficzna dla Polski ma ewidentnie charakter ostrzegawczy. Polsce grozi depopulacja i wobec tego zagrożenia powinny być podjęte określone działania. Środowisko naukowe powinno w sposób zorganizowany wywierać presję na władze Rzeczypospolitej w celu uruchomienia pronatalistycznej polityki ludnościowej. Dotychczas naszym (środowiska demografów) dorobkiem było informowanie społeczeństwa o narastających problemach demograficznych poprzez zorganizowanie dwóch kongresów demograficznych w Polsce. Lata 2001/2002 to czas trwania "I Kongresu Demograficznego w Polsce", zorganizowanego przez Rządową Radę Ludnościową. W okresie wyżu demograficznego na uczelniach nie było zainteresowania ze strony mediów ani władz uczelni rysującą się trudną sytuacją demograficzną. Po upływie dekady "II Kongres Demograficzny" RRL zorganizowała w 2011 r. W tym przypadku wobec widocznego już spadku dzietności, wysokiej emigracji i groźby depopulacji media - a za nimi całe społeczeństwo - zaczęły się interesować zagrożeniami wynikającymi ze zmian demograficznych. Te zmiany nieoczekiwanie, najszybciej i z największą intensywnością dotkną (co wykazano w artykule) segment kształcenia na poziomie akademickim. Postulowana polityka pronatalistyczna nie zmieni tej sytuacji w perspektywie najbliższych 20 lat, ale jej efekty mogą zmniejszyć zagrożenie znacznym spadkiem liczby ludności w dalszej perspektywie. Konsekwentna pronatalistyczna polityka ludnościowa musi być zatem niezwłocznie podjęta. Autor nie miał jednak tak daleko idących celów swojego opracowania, a skoncentrował się głównie na przedstawieniu konsekwencji przewidywanych zmian w zaludnieniu kraju dla segmentu kształcenia na poziomie akademickim, z odniesieniami międzynarodowymi i regionalnymi.(abstrakt oryginalny)

EN

The most recently published demographic forecast for Poland can definitely be seen as a warning. Poland is in danger of depopulating and to mitigate this hazard certain actions need to be taken. The scientific community should put organized pressure on the Polish authorities to implement pronatal demographic policies. So far, our (demographers') chief occupation was to inform the society of increasingly serious demographic issues by the way of organizing two demographic congresses in Poland. Now we should become involved in the shaping of demographic and migration policies making the decision-makers aware of the fact that their effects will only become noticeable in 20 years time, but it is an investment that needs to be made today. However, the author's goals were not that ambitious, as far as this study is concerned, and he focused mainly on presenting the consequences of the predicted demographic changes in the country in the context of the academic education sector with international and regional implications.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludność; Demografia; Szkolnictwo wyższe; Prognozy demograficzne

EN

Population; Demography; Higher education; Demographic forecasts

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 290
• Strony: 95--106

Twórcy

autor

Andrzej Rączaszek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Białecka B., Marszowski R., red. (2013), Starzenie się społeczeństwa Europy Środkowej, Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• Bubnowa H. (1989), Falowanie demograficzne. Przyczyny, charakter, prognozy, "Studia Demograficzne", nr 1 (95).
• Chauvière M., Sassier M., Bouquet B., Allard R., Ribes B., red. (2010), Uwarunkowania polityki rodzinnej we Francji w ujęciu historycznym, prawnym i politycznym, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP, Warszawa
• Cortina K.S., Baumert J., Leschinsky A., Mayer K.U., Trommer L. (2003), Das Bildungswesen in der Bundesrepublik Deutschland, Rowolt Taschenbuch Verlag, Hamburg.
• Cieślak M., red. (1992), Demografia. Metody analizy i prognozowania, PWN, Warszawa.
• Füller Ch. (2008), Schlaue kinder, schlechte schulen. Droemer Verlag, München.
• Holzer J.Z. (2003), Demografia, PWE, Warszawa.
• Karwacki A. (2014), Programy aktywizujące w państwach postsocjalistycznych [w:] A. Karwacki, T. Kaźmierczak, M. Rymsza, Reintegracja. Aktywna polityka społeczna w praktyce, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Lange M. (2011), Zmiany zachowań prokreacyjnych w Polsce a zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze nad małym dzieckiem [w:] C. Sadowska-Snarska (red.), Godzenie życia zawodowego i rodzinnego w Polsce, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Białystok 2011.
• Majdzińska A. (2012), Czy istnieje przestrzenne zróżnicowanie zaawansowania drugiego przejścia demograficznego w Polsce? [w:] A. Rączaszek (red.), Demograficzne uwarunkowania rozwoju społecznego, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 98.
• Moroń D. (2014), Wielosektorowość w szkolnictwie wyższym - przykład Polski i Czech [w:] A. Rączaszek, W. Koczur (red.), Polityka społeczna wobec przemian demograficznych, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 167.
• Nowakowska A., Peyroux C., Sokołowicz M. (2008), Contribution de l'université polonaise à la dynamique enterpreneuriale: lec as de Łódź [w:] C. Martin, J.J. Tomidajewicz (red.), La compétitivité des enterprises, des territoires et des Etats d'Europe. Conséquences pour le developpement et la cohésion de l'U.E., Akademia Ekonomiczna, Poznań 2008.
• Prognoza ludności na lata 2014-2050 (2014), GUS, Warszawa.
• Rauziński R., Pokusa T. (2014), Uwarunkowania demograficzno-społeczne uczestnictwa społeczeństwa Śląska Opolskiego w kulturze fizycznej, sporcie i rekreacji ruchowej, [w:] M. Duczmal, T. Pokusa (red.), Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania zarządzania i administracji - innowacyjność, komunikacja, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Opole.
• Rączaszek A. (2000), Demographic Tendencies in the Countries Subject to System Transformation [w:] GIS Croatia 2000. International Conference & Exhibition Proceedings, Zagreb.
• Roczniki Demograficzne, GUS, Warszawa.
• Roczniki Statystyczne RP, GUS, Warszawa.
• Scoppetta A., Machačová J., Moser P. (2013), Problematyka monografii. Środkowoeuropejska Strategia Starzenia się w fazie konsultacji społecznych. Synteza [w:] B. Białecka, R. Marszowski (red.), Starzenie się społeczeństwa Europy środkowej, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2013.
• Sobocka-Szczapa H. (2011), Kondycja ekonomiczna i skłonność do tworzenia miejsc pracy podmiotów województwa mazowieckiego [w:] E. Kryńska (red.), Rozwój zasobów i miejsc pracy na Mazowszu. Uwarunkowania społeczno-gospodarcze, IPiSS, Warszawa.
• Šotkovskẏ I. (2012), Ageing Process in Czech Cohesion Regions after 1990 [w:] A. Rączaszek (red.), Demograficzne uwarunkowania rozwoju społecznego, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 98.
• Szkolnictwo wyższe w Polsce (2013), Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa.
• Walczak W. (2011), Uwarunkowania i procedury obsadzania stanowisk w administracji rządowej i samorządowej - analiza porównawcza i ocena, "Edukacja Ekonomistów i Menedżerów", nr 3 (21) lipiec-wrzesień., Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Warzecha K. (2012), Prognozowanie wybranych procesów demograficznych w województwie śląskim w latach 1998-2010 [w:] A. Rączaszek (red.), Demograficzne uwarunkowania rozwoju gospodarczego, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 103.
• Wojarska M. (2013), Istota polityki naukowej i charakterystyka wybranych elementów jej systemu [w:] L. Szczebiot-Knoblauch, W. Lizińska (red.), Polityka naukowo- -techniczna, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn.
• Zdziarski M. (2012), OswoićStarość.pl, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Instytut Łukasiewicza, Kraków.