General Władysław Sikorski as a Prime Minister of Polish Government in Exile : Honest Democrat or Heir of Authoritarianism

• Autorzy: Arkadiusz Adamczyk

Warianty tytułu

Generał Władysław Sikorski jako premier Rządu RP na uchodźstwie : szczery demokrata czy spadkobierca autorytaryzmu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The way in which Sikorski and his policy are remembered and judged by the vast majority of Poles owes much to the legend that has surrounded him since his tragic and mysterious death and has little to do with his real accomplishments.Sikorski succeeded in passing himself off as true democrat by throwing into doubt achievements of the Piłsudski adherents and by contesting the political system they created. In truth, the Prime Minister did nothing to introduce a democratic style of exercising power. To make things worse, in the exercise of power he quite deliberately made use of the same instruments once made use of by his predecessors, thus abusing it the same way they did. One is tempted to think that Sikorski was unable to liberate himself from the influence exerted on him by Józef Piłsudski. As a Prime Minister he failed to elaborate a model of exercising power different from that established by Piłsudski whom Sikorski admired and hated at the same time. In truth, he may have considered the model elaborated by Piłsudski as ideal worth copying. But the socalled July crisis of 1940 when there took place a clash between Sikorski and Piłsudski adherents which resulted in debilitating both sides of this conflict made it necessary for Sikorski to rely for the exercise of power on cooperation with traditional political parties. AlthoughSikorski never eschewed his authoritarian tendencies, in 1940 he actually lost any chance to rise to a position once held by the Marshal Piłsudski. (original abstract)

Paradoksalnie pamięć zbiorowa o gen. Sikorskim, jak również oceny jego politycznych postaw oparte zostały w przeważającej mierze nie na jego faktycznych dokonaniach lecz na legendzie, wzmocnionej dodatkowo przez śmierć w tragicznych i dość niejasnych okolicznościach. Opinia o generale, jako o polityku-demokracie, wynikała przede wszystkim z przeprowadzanej przez Sikorskiego negacji dokonań poprzedników, jak też firmowanego przez nich systemu politycznego. Tymczasem powrześniowy premier faktycznie nie zrobił nic, aby przeciwstawić się autorytarnemu sposobowi sprawowania władzy w państwie. Nie sposób nie odnieść wrażenia, iż Sikorski nie mógł, ale też i nie miał pomysłu na to, jak wyzwolić się spod - przemożnego, jak się okazało - wpływu Józefa Piłsudskiego. Jako premier, minister i mąż stanu nie potrafił pokusić się o wypracowanie jakiegokolwiek alternatywnego modelu sprawowania władzy, wzorując się na postaci, którą jednocześnie podziwiał, jak i szczerze nienawidził.Jak się wydaje również, model który wypracował Piłsudski (tj. koegzystencja "słabego Prezydenta" z faktycznym czynnikiem decyzyjnym), mógł stanowić dla Sikorskiego pewien ideał. Prawdopodobnie byłaby to konstrukcja możliwa do urzeczywistnienia gdyby nie eskalacja konfliktu z "widmem Piłsudskiego" i z adherentami Wielkiego Marszałka. Tzw. kryzys lipcowy 1940 r., podczas którego doszło do zwarcia między piłsudczykami i premierem, faktycznie doprowadził do osłabienia obu stron konfliktu i skazał - dysponującego fasadowym zapleczem - Sikorskiego, na oparcie się o współpracę z "tradycyjnymi" stronnictwami politycznymi. Choć do końca swych rządów premier skłaniał się ku rozwiązaniom autorytarnym, praktycznie już w 1940 r. bezpowrotnie zaprzepaścił szansę na osiągnięcie pozycji w państwie, jaką przed 1935 r. zdobył sobie Józef Piłsudski. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

History; Political history; Power; Democracy; Authoritarianism

PL

Historia; Historia polityczna; Władza; Demokracja; Autorytaryzm

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2016
• Tom: 21 (XXI)
• Numer: nr 23 (2)
• Strony: 9--32

Twórcy

autor

Arkadiusz Adamczyk

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego

Bibliografia

• [1] Adamczyk A., "Sprawa Sikorskiego" a nośniki pamięci historycznej. Między politologią, polityką historyczną a historią polityczną ("The Sikorskie case" and carriers of historicalmemory. Betweenpolitology, historical policy and politicalhistory), [w:] Od Rosji po Bliski Wschód. Studia historyczne z XX wieku (From Russia to the Middle East. Studies on the history of the 20th century), ed. by D. Rogut, Zelów 2010.
• [2] Adamczyk A., Generał dywizji Sławoj Felicjan Składkowski 1885-1962. Zarys biografii politycznej (Major general. Sławoj Felicjan Składkowski 1885-1962. The out line of political biography), Toruń 2001.
• [3] Adamczyk A., Piłsudczycy w izolacji 1939-1954. Studium z dziejów struktur i myśli politycznej (The Piłsudski adherents in isolation. The study of political structures and political thought), Bełchatów 2008.
• [4] Bargiełowski D., Po trzykroć pierwszy. Michał Tokarzewski-Karaszewicz. Generał broni. Teozof. Wolnomularz. Kapłan Kościoła Liberalno-katolickiego (Three Times the First. MichałTokarzewski-Karaszewicz. Lieutenant General. Theosopist. Freemason. The Priest of the Liberal-Catholic Church), Warsaw 2001.
• [5] Cieślikowski Z., Tajemnice śledztwa KO 1042/27. Sprawa generała Włodzimierza Ostoi-Zagórskiego, (The secrets of investigation KO 1042/27. The case of gen. Włodzimierz Ostoja-Zagórski), Warszawa 1997.
• [6] Drozdowski M., Władysław Raczkiewicz. Prezydent RP (Władysław Raczkiewicz. President of the Polish Republic), Vol. 2, Warsaw 2002.
• [7] Dymarski M., "Notatnik rumuński gen. Władysława Sikorskiego, wrzesień 1939" (Gen. Władysław Sikorski`s Romanian Notebook, Septemeber 1939), Teki Historyczne 1999, Vol. XXII.
• [8] Dymarski M., "Polskie obozy odosobnienia we Francji i Wielkiej Brytanii w latach 1939-1942" (The Polish Internmentcamps in France and Great Britain in the years 1939-1942). Dzieje Najnowsze 1997, No 3.
• [9] Dymarski M., Stosunki wewnętrzne wśród polskiego uchodźstwa politycznego i wojskowego we Francji i Wielkiej Brytanii 1939-1945 (The relations among the Polishpolitical and militaryexiles in France and Great Britain 1939-1945), Wrocław 1999.
• [10] Dyplomata w Paryżu. Wspomnienia i dokumenty Juliusza Łukasiewicza, ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej (Diplomat in Paris. The recollections and documents of Juliusz Łukasiewicz, Ambasador of the Polish Republic), ed. by W. Jędrzejewicz, H. Bułhak, London 1989.
• [11] Garlicki A., "Mitomani i maniacy" (Maniacs and Mythomanias), "Polityka" No 5(31 I 2009).
• [12] Garliński J., Politycy i żołnierze (Politicians and soldiers), Warsaw 1991.
• [13] Górecki D., Polskie naczelne władze państwowe na uchodźstwie w latach 1939-1990 (The Polish authorities in exile in the years 1939-1990), Warsaw 2002.
• [14] Grzywacz A., Kwiecień M., "Sikorszczycy kontra Sanatorzy 1939-1940 (Z dziejów konfliktów politycznych uchodźstwa polskiego)"[The Sikorski adherents contra Piłsudski followers (On the history of political conflicts among the Polish political exiles], Zeszyty Historyczne 1999, No 97.
• [15] Grzywacz A., Kwiecień M., "Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej w walce z sanataorami 1939-1941" (The National Council of the Polish Republic in its struggle against the representatives of the Sanacja Regime 1939-1941), Zeszyty Historyczne 2000, Vol. 131.
• [16] Habielski R., Kryzysy polityczne 1947 i 1954 (Politicalcrises of 1947 and 1954), [w:] Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po II wojnie światowej (Warsaw on the River Thames. The history of the Polish political emigration after the Second World War), ed. by A. Friszke, Warszawa 1994.
• [17] Haller J., Pamiętniki (Memoirs), London 1964.
• [18] Hułas M., Goście czy intruzi. Rząd polski na uchodźstwie wrzesień 1939 - lipiec 1943, (Guestsorintruders. The Polish government in exile. September 1939 - July 1943), Warsaw 1996.
• [19] Korpalska W., Władysław Eugeniusz Sikorski. Biografia polityczna (Władysław Eugeniusz Sikorski. Political Biography), Wrocław 1988.
• [20] KowalskiP., Generał brygady Włodzimierz Ostoja-Zagórski 1882-1927. Biografia, (Brygadier General Włodzimierz Ostoja-Zagórski 1882-1927. Biography) Toruń 1997.
• [21] Kukiel M., Generał Sikorski. Zołnierz i mąż stanu Polski walczącej (General Sikorski. Soldier and statesaman of the fighting Poland, London.
• [22] Kumaniecki J., Stosunki Rzeczypospolitej Polskiej z państwem radzieckim 1918-1943. Wybór dokumentów (Poland`s relations with the Soviet Union 1918-1943. The selection of documents), Warsaw 1991.
• [23] Materski W., Na widecie. Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918-1943 (On the lookout. The Second Republic towards the Soviets 1918-1943), Warsaw 2005.
• [24] Mękarski S., Zapiski z Rothesay1940-1942 (Jottings from Rothesay 1940-1942). London-PiotrkówTryb 2003.
• [25] Michnik A., "Wasz prezydent nasz premier" (Your President, our Prime Minister), GazetaWyborcza, No 40 (3 July 1989).
• [26] Morawski K., Wspólna droga z Rogerem Raczyńskim. Wspomnienia (En route with Roger Raczyński. Recollections), Poznań 1998.
• [27] Munnich T., "Cerizayi Rothesay" (Cerizay and Rothesay) Zeszyty Historyczne 1986, No 78.
• [28] Paczkowski A., Mikołajczyk, czyli klęska realisty (Mikołajczyk or a realist`s defeat), Warszawa 1991.
• [29] Panecki T., Generał broni Władysław Eugeniusz Sikorski - 1888-1943 (Lieutenant General. Władysław Eugeniusz Sikorski 1888-1943), Warszawa 1993.
• [30] Paruch W., Myśl polityczna obozu Piłsudczykowskiego 1926-1939 (Political thought of the Piłsudski camp 1926-1939), Lublin 2005.
• [31] Patelski M.,Generał broni Tadeusz Jordan-Rozwadowski. Żołnierz i dyplomata (Lieutenant General Tadeusz Jordan Rozwadowski. Soldier and dyplomat), Warszawa 2002.
• [32] Pestkowska M., Kazimierz Sosnkowski, Wrocław 1995.
• [33] Pobóg-Malinowski W.,Najnowsza historia poolityczna Polski. Okres 1939-1945 (Modern political history of Poland. The period 1939-1945), Vol. 1, Gdańsk 1989.
• [34] Polit J., Miejsce odosobnienia w Berezie Kartuskiej w latach 1934-1939 (The detention place in Bereza Kartuska in the years 1934-1939), Toruń 2003.
• [35] Polska w latach 1944-1989. Dokumenty i materiały, oprac. A. Hutniewicz, A. Wątor, (Poland in the years 1944-1989. Documents and materials, ed. By A. Hutniewicz, A. Wątor), Szczecin 1988.
• [36] Rostocki W., Pięćdziesiąt pięć lat mocy obowiązującej konstytucji kwietniowej. Ustrój władzy państwowej w ustawie zasadniczej i praktyce (Fifty five years of the operation of the April Constitution. The system of state authorities in the Basic Law and in practice), Lublin 2002.
• [37] Rostocki W., Stosowanie Konstytucji Kwietniowej w czasie II wojny światowej (The application of the April Constitution during the Second World War), Lublin 1988.
• [38] Sioma M., Felicjan Sławoj Składkowski. Żołnieżi polityk (Felicjan Sławoj Składkowski. Soldier and politician), Lublin 2005.
• [39] Składkowski F.S., Strzępy meldunków (The scraps of reports), Warsaw 1988.
• [40] Skrzynecki P. (L. Brzoza), "Kiedy umierał prezydent Raczkiewicz" (When the President Raczkiewicz was dying), Zeszyty Historyczne 1989, No 87.
• [41] Śleszyński W., Obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej 1934-1939 (The detentioncamp in Bereza Kartuska 1934-1939), Białystok 2003.
• [42] Stroński S., "I. Paderewski - śmierć na posterunku" (I. Paderewski - A line of dutydeath) Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza, London, No 160 (6 July 1951).
• [43] Tarka K., "Rozgrywka nad trumną. Sprowadzenie prochów Władysława Sikorskiego do Polski" (A show down over the coffin. The bringing of Władysław Sikorski`s mortal remains to Poland), Dzieje Najnowsze 2003, No 3.
• [44] Terlecki O., Generał ostatniej legendy. Rzecz o Władysławie Sikorskim (General of the last legend. On Władysław Sikorski), Chicago 1976.
• [45] Turkowski R., Parlamentaryzm polski na uchodźstwie 1945-1972 w okresie rozbicia emigracji politycznej w Londynie (The Polish parliamentarism in exile 1945-1972 during the disunity in the Polish political emigration in London), Warszawa 2006.
• [46] Zamach stanu Józefa Piłsudskiego 1926 (Józef Piłsudski`s Coup d`Etat of May 1926), ed. by M. Sioma, Lublin 2007.
• [47] Zuziak J., "Obozy izolacyjne w Rothesay i Tignabruaich. Z historii Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii" (The Internment Camps in Rothesay and Tignabruaich. On the history of the Polish Armed Forces in Great Britain) Mars 1995, No 3.
• [48] "Ostatni lot" (The last flight), Polityka No 33/1889 (25, September, 1993).
• [49] "Poradnik Propagandysty" (Self-Help Book of the Propagandist) 1946, No 3(14).

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2016.hss.16