Polityka administracyjna ministra spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Wilhelma Pierackiego w latach 1931-1934

• Autorzy: Waldemar Kozyra

Warianty tytułu

Administrative Politics of Polish Minister of the Internal Affairs Bronisław Wilhelm Pieracki from 1931 to 1934

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Bronisław Wilhelm Pieracki był aktywnym działaczem środowiska politycznego skupionego wokół marszałka Józefa Piłsudskiego. Szybko awansował w Wojsku Polskim, uzyskując w 1924 r. stopień pułkownika dyplomowanego. Po zamachu majowym 1926 r., w którym wziął aktywny udział, stał się jedną z głównych person grupy pułkowników rządzącej Polską w imieniu J. Piłsudskiego od 1930 r. W latach 1930-1931, będąc ministrem bez teki, pełnił funkcję wicepremiera. Od dnia 23 czerwca 1931 r. do swojej tragicznej śmierci w dniu 15 czerwca 1934 r. sprawował urząd ministra spraw wewnętrznych RP. W tym czasie jego polityka administracyjna koncentrowała się na utrzymaniu spokoju i bezpieczeństwa wewnętrznego w państwie, w szczególności na uśmierzaniu fali strajków i niepokojów społecznych podsycanych przez opozycję antysanacyjną, a pogłębianych wyjątkowo trudną sytuacją gospodarczą kraju (Wielki Kryzys Gospodarczy z lat 1929-1935). Z nałożonych zadań wywiązywał się bardzo dobrze, zyskując renomę skutecznego polityka. Stanisław Cat-Mackiewicz pisał, że "Pieracki dałby sobie radę z najbardziej rozbujaną rewolucją". W znaczącym zakresie usprawnił organizację i funkcjonowanie resortu spraw wewnętrznych (uproszczenie struktury i redukcje personelu administracyjnego) oraz wcielał w życie ustawę samorządową z 1933 r. ujednolicającą organizację i działalność związków komunalnych. W dniu 15 czerwca 1934 r. B.W. Pieracki został postrzelony przez zamachowca Grzegorza Maciejko, Ukraińca i członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Ciężko ranny minister Pieracki zmarł tego samego dnia. Pośmiertnie został mianowany generałem brygady, a jego pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną. Pochowano go w grobowcu rodzinnym w Nowym Sączu. (abstrakt oryginalny)

EN

Bronisław Wilhelm Pieracki was an active member of political group developed around Marshal Józef Piłsudski. He succeeded in the Polish Army and got promoted to the rank of colonel in 1924. He took part in the coup d'état in May 1926 and became one of the most important members of the colonels' group that ruled Poland on behalf of Piłsudski since 1930. Bronisław W. Pieracki held an office of the deputy prime minister from 1930 to 1931. On 23 June 1931, he became a minister of the internal affairs of the Republic of Poland and held that post until his tragic death on 15 June 1934. Bronisław W. Pieracki's administrative politics was focused on maintaining peace and internal security. His main aim was to extinguish strike actions and mass demonstrations inspired by political opposition and caused mainly by a very difficult economic situation of Poland (the Great Depression from 1929 to 1935). He performed very well, gaining a reputation as an effective politician. Stanisław "Cat" Mackiewicz stated that 'Pieracki would handle even the most overwhelming revolution'. Minister Pieracki improved organization and functioning of the department of the interior by simplifying its structure and making staff reductions. Moreover, he carried out reforms of municipal associations introduced by the local government act from 1933. On 15 June 1934, Bronisław W. Pieracki was shot by a Ukrainian assassin Grzegorz Maciejko, a member of the Organization of Ukrainian Nationalists. Severely wounded, minister Pieracki died the same day. He was posthumously promoted to the rank of brigadier general and his funeral became a great patriotic event. He was buried in the family grave in Nowy Sącz. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Biografie; Administracja publiczna; Politycy

EN

Biography; Public administration; Politicians

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2016
• Numer: Vol. 25, nr 3 Od prawa przeszłego do współczesnego : księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Witkowskiemu
• Strony: 459--470

Twórcy

autor

Waldemar Kozyra

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Chajn L., Polskie wolnomularstwo 1920-1938, Warszawa 2005.
• Encyklopedia Historii Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Garlicki, Z. Landau, W. Roszkowski, P. Stawecki, J. Tomaszewski, Warszawa 1999.
• Gabinety Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Faryś, J. Pajewski, Szczecin - Poznań 1997.
• Garlicki A., Józef Piłsudski, Warszawa 1990.
• Gawryszczak M., Bronisław Wilhelm Pieracki (1895-1934). Biografia polityczna, Łódź 1914.
• Hausner R., Pierwsze dwudziestolecie administracji spraw wewnętrznych, Warszawa 1939.
• Kozyra W., Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1939, Lublin 2009.
• Kozyra W., Urząd Wojewódzki w Lublinie w latach 1919-1939, Lublin 1999.
• Kozyra W., Ustawowe uprawnienia ministrów spraw wewnętrznych i zarys ich realizacji w Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1939, [w:] Państwo - władza - społeczeństwo w dwudziestym wieku, red. W. Kozyra, "Res Historica" 2004, z. 16.
• Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J.M. Majchrowski, współpr. G. Mazur, K. Stepan, Warszawa 1994.
• Landau Z., Pieracki Bronisław Wilhelm, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław 1981.
• Landau Z., Tomaszewski J., Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939, Warszawa 1981.
• Mackiewicz-Cat S., Kto to są "pułkownicy", "Słowo" 1935, nr 47 (5 maja).
• Piber A., Nakoniecznikow-Klukowski Bronisław Franciszek, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 22, Warszawa 1997.
• Próchnik A., Pierwsze piętnastolecie Polski Niepodległej. Zarys dziejów politycznych, Warszawa 1983.
• Stawecki P., Słownik generałów Wojska Polskiego, Warszawa 1994.
• Żeleński W., Jeszcze o zabójstwie Pierackiego i rozrachunkach polsko-ukraińskich, "Zeszyty Historyczne" 1978, nr 46.
• Żeleński W., Zabójstwo ministra Pierackiego, Warszawa 1995.
• Żeleński W., Zabójstwo ministra Pierackiego, "Zeszyty Historyczne" 1977, nr 25.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2016.25.3.459