PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2013 | nr 2 | 41--62
Tytuł artykułu

Drogi i bezdroża gospodarstw rodzinnych w Polsce

Warianty tytułu
The Roads and Off-Roads of Family Farms in Poland
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Pojęcie gospodarstwa rodzinnego funkcjonuje w Polsce w potocznej mowie od chwili uwłaszczenia chłopów, ale jego definicję wprowadza dopiero Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, stanowiąca, że gospodarstwo rodzinne to podmiot, który jest prowadzony przez rolnika indywidualnego i którego łączna powierzchnia nie przekracza 300 ha użytków rolnych. Gospodarstwa rodzinne na ziemiach polskich przeszły długą i głęboką przemianę pod wpływem czynników politycznych, ekonomicznych i demograficznych. Celem opracowania było przedstawienie genezy i stanu gospodarstw rodzinnych na początku XXI wieku, czyli już w warunkach Unii Europejskiej. Opracowanie powstało w oparciu o literaturę przedmiotu oraz informacje statystyczne. Zgromadzony materiał został opracowany i zinterpretowany za pomocą wielu metod, a szczególnie metody porównawczej w formie horyzontalnej i wertykalnej oraz metody statystycznej. Współcześnie polska gospodarka indywidualna przechodzi proces adaptacji do warunków Wspólnej Polityki Rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich Unii Europejskiej, korygowanych krajowymi uwarunkowaniami. Zmniejsza się liczba gospodarstw, wzrasta zróżnicowanie obszarowe i ekonomiczne, pogłębia się proces upraszczania i specjalizacji produkcji, wyodrębnia się grupa gospodarstw o produkcji ekologicznej. W latach 2004-2010 zwiększa się udział gospodarki indywidualnej w zasobach czynników produkcji oraz w wytwarzanej produkcji, polepsza się również efektywność gospodarowania. Maleje liczba pracujących w rolnictwie, a rośnie odsetek pracujących z wykształceniem szkolnym i dłuższym stażem pracy. W sumie stwierdza się, że pod wpływem Wspólnej Polityki Rolnej następuje przyspieszenie przemian gospodarstw rodzinnych. (abstrakt oryginalny)
EN
The term 'family farm' in Poland has been commonly used since the emancipation of peasants in the 19th century, but its formal definition has only been provided in the Act of 11 April 2003 on the agricultural system, stating that the family farm is an entity which is run by an individual farmer and whose total area does not exceed 300 hectares of agricultural land. Family farms in Poland have undergone a long and profound transformation under the influence of political, economic and demographic factors. The present study aims to describe the origin and status of Polish family farms in the early 21st century, i.e. in the European Union conditions, basing on the literature on the subject and statistical information. The collected data were analysed and interpreted by using a number of methods, especially a comparative method in the horizontal and vertical form and a statistical method. Today, the private farming in Poland is in the process of adaptation to the Common Agricultural Policy and the rural development policy of the EU, adjusted to national conditions. The number of agricultural households is decreasing, the differences in size and economic status are increasing, the process of production simplification and specialisation is deepening, and a group of farms with organic production is being formed. In the period 2004-2010, the share of private farming has increased in the resources of production factors and in the volume of agricultural output. The efficiency of farming has increased as well. The number of people employed in agriculture has been reduced, but the proportion of those with school education and longer years of service has been increased. It can be concluded that the transformation of family farms in the country has accelerated under the influence of the Common Agricultural Policy. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
41--62
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Bibliografia
  • Czyżewski A., Poczta-Wajda A. (2011), Polityka rolna w warunkach globalizacji. Doświadczenia GATT/WTO. Warszawa, PWE.
  • Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Dz. U. 1945 Nr 3, poz. 13.
  • Dekret z dnia 13 listopada 1945 r. o zarządzie Ziem Odzyskanych. Dz. U. Nr 51, poz. 295.
  • Groniowski K. (1976), Uwłaszczenie chłopów w Polsce. Geneza, realizacja, skutki. Warszawa, Wiedza Powszechna.
  • GUS (1961-1997), Roczniki statystyczne, Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (1978), Rocznik statystyczny 1978. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (1992), Rocznik statystyczny 1992. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (1999), Rocznik statystyczny rolnictwa 1998. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2001), Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2001. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2003), Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2003. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2005), Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich 2005. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2007), Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich 2007. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2008a), Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2007 r. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2008b), Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich 2008. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2008c), Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2008. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2009), Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2009 r. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2010), Rocznik statystyczny rolnictwa 2010. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2011a), Raport z wyników. Powszechny Spis Rolny 2010. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2011b), Rocznik statystyczny rolnictwa 2011. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2011c), Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2011. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2011d), Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2011 r. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2012a), Charakterystyka gospodarstw rolnych. Powszechny Spis Rolny 2010. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • GUS (2012b), Rocznik statystyczny rolnictwa 2012. Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
  • Kapusta F. (1976), Zmiany struktury agrarnej i kierunków produkcji rolniczej w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. Warszawa, PWN.
  • Kapusta F. (1984), Wybrane zagadnienia z polityki agrarnej. Cz. 1. Wrocław, WAR.
  • Kapusta F. (2009), Zarządzanie gospodarstwem rodzinnym w rolnictwie polskim, [w:] T. Listwan, H. Mruk, red., Zarządzanie małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Problemy współczesne. Poznań, Wyd. Forum Naukowe, s. 69-76.
  • Kapusta F. (2012), Agrobiznes. Warszawa, Difin.
  • Mendras H. (1976), Sociétés paysannes, élements pour une théorie de la paysannerie. Paris, Armand Colin.
  • Mieszczankowski M. (1960), Struktura agrarna Polski międzywojennej. Warszawa, PWN.
  • Stachak S. (1997), Wstęp do metodologii nauk ekonomicznych. Warszawa, Książka i Wiedza.
  • Stachak S. (2003), Podstawy metodologii nauk ekonomicznych. Warszawa, Książka i Wiedza.
  • Tchayanov A. (1972), Pour une théorie des systemes économiques non capitalistes. Analyse et Prévision, n. 1, s. 19-53.
  • Tepicht J., (1973), Marxisme et agriculture, le paysan polonais. Paris, Armand Colin.
  • Tomczak F. (1998), Gospodarstwo rodzinne, [w:] Encyklopedia agrobiznesu. Warszawa, Fundacja Innowacja, s. 340-343.
  • Tomczak F. (2006), Gospodarka rodzinna w rolnictwie. Uwarunkowania i mechanizmy rozwoju. Warszawa, IRWiR.
  • Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa oraz zmianie niektórych ustaw. Dz. U. Nr 107, poz. 464.
  • Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Dz. U. Nr 64, poz. 592.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171459930

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.