Sektor bankowy Polski

• Autorzy: Janusz Cichy
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obecny kształt polskiego sektora bankowego to efekt zmian społeczno-politycznych, jakie zaszły w Polsce już w 1986 r., a później po rozpadzie ustroju politycznego od 1989 r. Do końca 1988 r. polski sektor bankowy opierał się na instytucji Narodowego Banku Polskiego oraz kilku bankach, które pełniły funkcje pomocnicze. Reforma systemu bankowego była jednym z kluczowych elementów reformy polskiej gospodarki. Uchwalone przez sejm w styczniu 1989 r. dwie ustawy: ustawa Prawo bankowe oraz ustawa o Narodowym Banku w Polsce miały zasadnicze znaczenie dla kształtu ówczesnego sektora bankowego, co przejawiało się w rekonstrukcji sektora bankowego poprzez dopuszczenie do funkcjonowania banków państwowych, spółdzielczych i w formie spółek akcyjnych, uchyleniu prawotwórczych kompetencji rządu, uporządkowaniu stosunków między systemem bankowym a Skarbem Państwa poprzez likwidację mechanizmu automatycznego przyznawania kredytów na cele rządowe oraz rozszerzeniu katalogu czynności bankowych. Od 1 lutego 1989 r. rozpoczęło działalność 9 państwowych banków depozytowo-kredytowych utworzonych na bazie około 400 pozamiejscowych jednostek NBP. Banki te posiadały centrale w największych miastach Polski i przejęły od NBP obowiązki dotyczące działalności kredytowej oraz depozytowej. Utworzone banki komercyjne były fundamentem rozwoju bankowości uniwersalnej. W kolejnych latach powstawały nowe banki prywatne, a banki państwowe były prywatyzowane. Pod koniec 1993 r. wydzielono także ze struktur NBP Polski Bank Inwestycyjny, który przejął przede wszystkim depozyty walutowe ludności przechowywane w NBP. W 1997 r. został on sprzedany Kredyt Bankowi S.A. W latach 90. ubiegłego wieku prowadzono bardzo liberalną politykę licencyjną, która z jednej strony doprowadziła do funkcjonowania w 1993 r. aż 87 banków komercyjnych, a z drugiej do pojawienia się licznych negatywnych skutków. Banki posiadały zbyt niskie kapitały własne, nie dysponowały w pełni profesjonalną kadrą zarządzającą, akcjonariusze wykazywali się nieodpowiedzialnością w podejmowanych decyzjach. Regulacje prawne również zezwalały na liczne patologie polegające m.in. na emitowaniu akcji założycielskich na okaziciela, wydawaniu licencji bez badania źródeł pochodzenia kapitału przeznaczonego na zakup akcji przez założycieli, możliwość obejmowania pakietu akcji przez jednego założyciela aż do 99% wielkości kapitału akcyjnego. Kolejne nowelizacje prawa bankowego oraz obowiązująca ustawa z 1997 r. wraz z licznymi zmianami, a także inne regulacje systemowe wprowadziły zapisy gwarantujące bezpieczeństwo polskiego sektora bankowego. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

System bankowy; Banki centralne; Europejski System Banków Centralnych (ESBC)

EN

Banking system; Central banks; European System of Central Banks (ESCB)

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2016
• Tom: Sektory bankowe w Unii Europejskiej
• Strony: 419--436

Twórcy

autor

Janusz Cichy

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• http://bzwbk.pl (dostęp: 10.03.2016).
• http://ingbank.pl (dostęp: 10.03.2016).
• http://mbank.pl (dostęp: 10.03.2016).
• http://knf.gov.pl (dostęp: 8.03.2016).
• http://pekao.com.pl (dostęp: 10.03.2016).
• http://pkobp.pl (dostęp: 10.03.2016).
• Informacja o sytuacji banków spółdzielczych i zrzeszających w III kwartale 2015 r., UKNF, Warszawa 2015.
• Leszczyńska C., Zarys historii polskiej bankowości centralnej, NBP, Warszawa 2010.
• Pismo Przewodniczącego KNF do Prezesów banków z dnia 21.03.2014 r. Stanowisko w sprawie minimalnego Tier 1 i współczynnika wypłacalności.
• Raport o sytuacji banków w 2007 r., UNKF, Warszawa 2008, Aneks Statystyczny.
• Raport o sytuacji banków w 2009 r., UNKF, Warszawa 2010, Aneks Statystyczny.
• Raport o sytuacji banków w 2010 r., UNKF, Warszawa 2011.
• Raport o sytuacji banków w 2012 r., UKNF, Warszawa 2013.
• Raport o sytuacji banków w 2014 r., UNKF, Warszawa 2015.
• Raport o stabilności systemu finansowego 2006, NBP, Warszawa 2007.
• Roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Śląskiego za 2014 r.
• Roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Śląskiego za 2015 r.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2006 r., NBP, Warszawa 2007.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2011 r., NBP, Warszawa 2013.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2012 r., NBP, Warszawa 2014.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2013 r., NBP, Warszawa 2014.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2014 r., NBP, Warszawa 2015.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności Banku Zachodniego WBK S.A. za 2014 r.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności Banku Zachodniego WBK S.A. za 2015 r.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności ING Banku Śląskiego S.A. za 2014 r.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności ING Banku Śląskiego S.A. za 2015 r.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności mBanku S.A. za 2014 r.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności mBanku S.A. za 2015 r.
• Sprawozdanie Finansowe mBanku S.A. według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2014 r.
• Sprawozdanie Finansowe mBanku S.A. według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2015 r.
• Sprawozdanie z działalności Banku Pekao S.A. za 2015 r.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A. za 2014 r.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A. za 2015 r.
• Sprawozdanie finansowe PKO Banku Polskiego za 2014 r.
• Sprawozdanie finansowe PKO Banku Polskiego za 2015 r.
• Sytuacja finansowa banków w 1999 r. Synteza, NBP, Warszawa 2000.
• Sytuacja finansowa banków w 2005 r. Synteza, UKNF, Warszawa 2006.
• System bankowy w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, NBP, Warszawa 2001.
• Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Dz.U. 1995 Nr 4 poz. 18 ze zm.
• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim. Dz.U. Nr 140 poz. 938 ze zm.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Dz.U. 1997 Nr 140 poz. 939 ze zm.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Dz.U. 2003 Nr 119 poz. 919 ze zm.
• Ustawa z dnia 2 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Dz.U. 2000 Nr 119 poz. 1252 ze zm.
• Ustawa z dnia 25 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Dz.U. 2005 Nr 183 poz. 1538 ze zm.
• Ustawa z dnia 21 lipca 2006 o nadzorze nad rynkiem finansowym. Dz.U. Nr 157 poz. 1119 ze zm.